Yağ bezeleri genellikle zararsız, yağlı yumrulardır, iyi huylu, yani kanserli değillerdir ve oldukça yaygındırlar. Yağ bezeleri veya lipomlar sıklıkla omuzlarda, göğüste, kollarda, sırtta, kalça veya uyluklarda görülür. Yağ bezelerinin nedeni çoğunlukla bilinmemekle birlikte bazı aileler genetik olarak yağ bezesi oluşumuna yatkındır. Yağ bezelerinin çoğu ağrısızdır ve bu yüzden çıkarılmalarına gerek yoktur.
Yağ bezesi (Lipom) nedir?
Yağ bezesi (Lipom), cildin hemen altında, yuvarlak veya oval şekilli, yavaş büyüyen yağlı bir yumrudur. Dokunulduğunda kolayca hareket eder, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Yağ bezeleri genellikle ağrıya neden olmazlar, iyi huylu yumuşak dokulardır ve kanserli değildirler. Genellikle herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymazlar, ancak tüm yumruların kontrol edilmesi önemlidir.
Tüm yağ bezeleri yağdan oluşur. Bazı yağ bezeleri ayrıca kan damarları veya diğer dokuları da içerir. Farklı birkaç çeşit yağ bezesi türü vardır. Bunlar:
Anjiyolipom
Yağ ve kan damarları bulunan yağ bezesi türüdür ve genellikle ağrılıdır.
Konvansiyonel
En yaygın tip olan konvansiyonel lipom, beyaz yağ hücreleri içerir. Beyaz yağ hücreleri enerji depolar.
Fibrolipom
Bu tür yağ bezesi, yağ ve lifli dokudan oluşur.
Hibernoma
Bu tür kahverengi yağ içeren yağ bezeleridir. Diğer yağ bezelerinin çoğu beyaz yağ içerir. Kahverengi yağ hücreleri ısı üreterek vücut sıcaklığını düzenlemeye yardımcı olur.
Miyelolipom
Bu yağ bezeleri yağ ve kan hücreleri üreten dokuları içerir.
İğsi hücre
Bunlarda yağ hücrelerinin uzunluğu genişliklerinden daha fazladır.
Pleomorfik
Çeşitli büyüklükte ve şekillerdeki yağ hücrelerinden oluşur.
Yağ bezesi nasıl teşhis edilir?
Yağ bezesi çoğunlukla doktor tarafından fiziksel muayene sırasında teşhis edilir. Vücudunuzda yağ bezesi varsa, doktorunuz buna dokunarak ne kadar ağrılı olduğunu sorar. Yağ bezesininin kötü huylu olup olmadığını anlamak için biyopsi için doku örneği alınarak laboratuvara gönderilir. Yağ bezeleri çoğu zaman kistlerle karıştırılabilir. Doktorunuz, bu yumrunun ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi bir görüntüleme testi ile, kist ya da yağ bezesi olup olmadığını anlamak isteyebilir. Ayrıca bu testler, yağ bezesinin yerini ve kan damarları varsa ne kadar derin olduğunu ve sinirlere veya diğer dokulara baskı yapıp yapmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Yağ bezesi neden dolayı çıkar?
Yağ bezesinin neden oluştuğu konusu belirsizdir. Çoğu durumda, insanlar sadece 1 veya 2 yağ bezesi oluşabilir. Ancak, bazen bazı insanlarda çok sayıda yağ bezesi gelişir. Bu büyük olasılıkla ailevi çoklu lipomatozis gibi nadir görülen kalıtsal durumlardan kaynaklanır. Birden fazla yağ bezesi oluşmasına neden olabilecek durumlar şunlardır:
- Dercum hastalığı
- Gardner sendromu
- Kalıtsal multipl lipomatozis
- Madelung hastalığı
Yağ bezesi neye yol açar?
Yağ bezeleri oldukça yaygındır. Yaklaşık her 100 kişiden 1'inde yağ bezesi gelişir. Herhangi bir yaşta gelişebilirler, ancak 40 ila 60 yaş arasındaki kişilerde daha yaygındırlar. Çoğu yağ bezesi genellikle herhangi bir ağrıya veya başka semptomlara neden olmaz. Ancak bu, vücudun neresinde olduğuna bağlıdır. Nadiren yağ bezeleri akciğerler, kalp dahil olmak üzere, böbrek üstü bezleri ve bağırsak gibi vücudun diğer bölgelerinde de gelişebilir. Yağ bezesi vücudun daha derinlerindeyse onu görmeniz mümkün değildir veya hissedemezsiniz, ancak diğer organlara veya sinirlere baskı yapabilir. Örneğin, bağırsağın bir bölümündeki bir yağ bezesi tıkanıklığa ve kanamaya neden olabilir. Bu olursa, karın (abdominal) ağrısı da yaşayabilirsiniz.
Yağ bezesi nasıl ayırt edilir?
Yağ bezeleri çoğu durumda kapsüllüdür ve etraflarındaki dokuya yayılmazlar. Genellikle bir sinire veya ekleme baskı yapmadıkları sürece ağrısızdırlar. Ayrıca boyutlarına, konumlarına ve kan damarlarına ve sinirlere yakınlıklarına bağlı olarak rahatsızlığa neden olabilirler. Bu yumrular genellikle yuvarlak veya oval şekillidir ve dokunulduğunda lastik gibi hissedilir. Ayrıca hareketlidirler ve bastırıldıklarında genellikle cildin altına hareket ederler. Çoğu zaman, yağ bezesi bir kist ile karıştırılabilir. Bu yumrunun net bir resmini görmek için, doktorunuz, yağ bezsei ultrasonu, MRI ve BT taraması gibi bir görüntüleme testi isteyebilir. Bu testler aracılığıyla, doktorunuz bunun bir lipom mu yoksa bir kist mi olduğunu belirleyebilir.
Yağ bezesi ne zaman tehlikeli?
Çoğu yağ bezesi küçüktür ve herhangi bir komplikasyona neden olmaz. Ancak, hızla büyüyorsa, sert hissediliyorsa veya dokunduğunuzda kolaylıkla hareket etmiyorsa bir doktora başvurun. Yağ bezesi kontrol edilerek kan damarları olup olmadığına bakılır, bu durum anjiyolipom adı verilen nadir bir ağrılı yağ bezesi türüne işaret eder.
Yağ bezeleri nasıl geçer?
Yağ bezeleri zararsızdır ve genellikle çıkarılmaları gerekmez. Büyüdükleri veya bulundukları yer nedeniyle semptomlara neden oldukları takdirde çıkarılırlar. Yağ bezesinin çıkarılmasından sonra sorun veya komplikasyon riski düşüktür.
Yağ bezesi nasıl önlenir?
Lipomlar (ve lipomlara neden olan birçok durum) kalıtsaldır. Aileden geçtikleri için, bunları önlemek mümkün değildir. Yağ bezesi geliştirme riskini potansiyel olarak azaltmanın çeşitli yolları da vardır. En belirgin yöntemlerden biri, diyet değişiklikleridir. Anti-inflamatuar besinler açısından zengin beslenme yağ bezelerinin gelişim riskini düşürebilir. Bunlara ek olarak, sağlıklı bir kiloyu korumak ve kolesterol seviyelerini yönetmek, yağ bezesinin oluşumunu daha da fazla engelleyebilir.
