Proteinüri ne demek? Protein yüksekliğinin belirtileri nelerdir?

Aynı zamanda albüminüri olarak da bilinen proteinüri, idrarda yüksek oranda protein bulunması anlamına gelir.

İçindekiler
Proteinüri ne demek?
Proteinüri kaç olmalı?
Protein yüksekliğinin belirtileri nelerdir?
Proteinüri nasıl teşhis edilir?

Proteinüri ne demek?

Proteinüri, idrarda aşırı protein bulunması anlamına gelir. Genellikle böbreklerin düzgün çalışmadığının bir işaretidir, çünkü sağlıklı böbrekler genellikle proteinleri kan dolaşımında tutarken atık ürünleri filtreler. Albümin, normalde kanda bulunan ve vücutta kas inşa etmek, dokuları onarmak ve enfeksiyonlarla savaşmak gibi birçok görevi yerine getiren önemli bir proteindir. Genellikle idrarda bulunmaz.

Sağlıklı böbrekler, albümininizin çoğunun filtrelerinden geçip idrara karışmasını engeller. İdrarınızda çok az albümin olmalı veya hiç olmamalıdır. Böbrekleriniz hasarlıysa, albümin filtrelerden idrarınıza "sızabilir". Albüminüri (proteinüri) ayrı bir hastalık değildir. Birçok farklı böbrek hastalığının belirtisidir ve komplikasyonlar için önemli bir risk faktörüdür.

Proteinüri, böbrek hasarından, özellikle de hasar glomerulusta (böbreğin filtresi) meydana geldiğinde ortaya çıkar. Bazen bu geçicidir, bazen de kroniktir. Böbrek hasarının kesin nedeni kişiden kişiye değişir ve hatta birkaç faktörün bir araya gelmesinden kaynaklanabilir.

Geçici proteinürinin nedenleri:

Dehidratasyon (yeterince su içmemek)
Yüksek yoğunluklu egzersiz
Ateş ve/veya enfeksiyon
Kalp yetmezliği

Kronik (uzun süreli) proteinüri nedenler:

Diyabet (özellikle kan şekeriniz yüksekse)
Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
Kalp hastalığı ve/veya kalp yetmezliği
Glomerüler hastalık (IgA nefropatisi, lupus nefriti, fokal segmental glomeruloskleroz (FSGS) veya glomerülonefrit gibi)

Proteinüri, her zaman gerçek böbrek hasarına sahip olduğunuz anlamına gelmeyebilir. Bu nedenle tekrarlanan testler çok önemlidir; kronik (uzun süreli) böbrek hasarı ile böbreklerde geçici (kısa süreli) stres arasındaki farkı belirlemeye yardımcı olur.

Proteinüri kaç olmalı?

Proteinüriyi teşhis etmenin temel yolu, idrar albümin-kreatinin oranı (uACR) adı verilen bir idrar testidir. uACR sonuçları, yaşadığınız proteinüri derecesini tanımlamaya yardımcı olur.

Bu test için daha düşük bir sayı, ideal olarak 30'un altında olması daha iyidir. 30 veya daha yüksek bir değer, komplikasyon riskinizin daha yüksek olabileceğini gösterir. Değer ne kadar yüksekse, riskiniz de o kadar yüksektir. Değer aralıklarının değerlendirilmesi şu şekildedir:

30 mg/g'dan düşük

Bu aralıktaki bir sonuç "normal" veya hedeflenen değere ulaşılması olarak kabul edilir. Bu sonuç, proteinüri nedeniyle böbrek yetmezliği veya kardiyovasküler olay (kalp krizi veya felç) geçirme riskini en aza indirir. Sonuçların doğruluğunu teyit etmek için 3 ila 6 ay içinde bu testin tekrarlanması istenebilir.

30 ila 299 mg/g

Bu aralıktaki bir uACR “orta derecede artmış” olarak kabul edilir.

Daha önce bu aralıkta bir sonuç alınmadıysa, sonuçların doğruluğunu teyit etmek için muhtemelen 3 ila 6 ay içinde testin tekrarrı istenecektir. Bu aralıkta doğrulanmış bir sonuca sahip olmak, böbrek yetmezliği geçirme veya kardiyovasküler bir olay (kalp krizi veya felç) geçirme riskini daha yüksek hale getirir. 3-6 ay içinde iki kez bu aralıkta doğrulanmış bir sonuç alınması ise böbrek hastalığı anlamına gelebilir.

300 mg/g veya daha yüksek

Bu aralıktaki bir uACR ciddi bir artış olarak kabul edilir. Daha önce bu aralıkta bir sonuç alınmadıysa, sonuçların doğruluğunu teyit etmek için muhtemelen 3 ila 6 ay içinde testin tekrarlanbması istenecektir. Bu aralıkta doğrulanmış bir sonuca sahip olmak, böbrek yetmezliği geçirme veya kardiyovasküler bir olay (kalp krizi veya felç) geçirme riskini önemli ölçüde artırır. 3-6 ay içinde iki kez bu aralıkta doğrulanmış bir sonuç almak böbrek hastalığına sahip olunduğu anlamına gelebilir.

Protein yüksekliğinin belirtileri nelerdir?

Proteinüri (idrarda protein kaçağı) hastası olan çoğu kişi herhangi bir belirti fark etmeyebilir. Bu nedenle, özellikle albüminüri veya böbrek hastalığı için herhangi bir risk faktörü taşıyorsanız, düzenli sağlık kontrolleri (laboratuvar testleri dahil) yaptırmanız çok önemlidir.

Proteinüri belirtileri:

Köpüklü idrar
Göz çevresinde şişlik (özellikle sabahları)
Sık idrara çıkma (normalden daha sık idrara çıkma)
Ayaklarınızın, ayak bileklerinizin, karın bölgenizin veya yüzünüzün şişmesi

Proteinüri nasıl teşhis edilir?

İdrarınızda protein olup olmadığını anlamanın tek yolu idrar testi yaptırmaktır. Bu test, idrardaki protein seviyelerini ölçer. Yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:

İdrar çubuğu testi ((Dipstick)

Bir ölçüm çubuğunun idrar örneğine batırıldığı basit bir test. Protein varlığı, ölçüm çubuğundaki renk değişimiyle belirlenir.

Bu test, anormal protein seviyelerinin olup olmadığını hızlı bir şekilde belirleyebilir, ancak protein miktarını ölçemeyebilir.

24 saatlik idrar toplama

Bu yöntemde 24 saatlik süre içerisinde üretilen tüm idrar toplanır.

Toplanan idrardaki toplam protein miktarı ölçülerek proteinürinin daha doğru değerlendirilmesi sağlanır.

Spot idrar testi

Rastgele bir idrar örneği alınır ve protein konsantrasyonu ölçülür. Yaygın hesaplamalar şunlardır:

Protein-Kreatinin Oranı (PCR) : Bu test, idrar içindeki protein miktarını kreatinin miktarına göre karşılaştırarak günlük protein atılımının tahmin edilmesine yardımcı olur.
Albümin-Kreatinin Oranı (ACR) : PCR'ye benzer şekilde, bu test özellikle albümin düzeylerini ölçer ve böbrek hasarının erken teşhisi için faydalıdır.

İdrar mikroskopisi

Kırmızı veya beyaz kan hücreleri, dökümler ve kristaller gibi diğer anormallikleri aramak için idrarın mikroskobik incelemesi yapılabilir.

Kan testleri

Böbrek fonksiyonunu (örneğin kreatinin ve kan üre azotu düzeyleri) değerlendirmek ve proteinüriye katkıda bulunabilecek altta yatan durumları değerlendirmek için ek kan testleri yapılabilir.