Koltuk altı kararması, renk değişikliği ve koyu lekeler olarak kendini gösteren hiperpigmentasyon nedeniyle meydana gelir. Hormonal dengesizlikler, vitamin eksikliği, ilaç yan etkisi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
Koyu tenli kişilerin vücutlarında daha fazla melanin bulunur. Bu kişiler, koltuk altlarının koyu olmasına daha yatkındır. Çok fazla tıraş olmak, aynı zamanda kıl dönmesine de yol açarak koltuk altlarının koyulaşmasına neden olabilir. Peeling, lazer uygulamaları, topikal kremler uygulanarak kararmanın önüne geçilebilir.
Koltuk Altı Kararması Neden Olur?
Deri, vücudun en büyük organıdır. Koltuk altı (aksilla) bölgesindeki deri, çok sayıda saç folikülü ve yağ bezi içerir. Kişisel hijyeni korumak için yapılan epilasyon nedeniyle ciltte tahriş ve kızarıklık ortaya çıkabilir. Yaralanmalar, renkten sorumlu bir cilt pigmenti olan melanin üretiminin artması nedeniyle cildin koyulaşmasına neden olabilir.
Hiperpigmentasyon
Hiperpigmentasyonun en yaygın nedenlerinden biri ölü cilt hücrelerinin birikmesidir. Bir bölgede çok fazla ölü deri hücresi toplandığında pigmentasyon süreci hızlanır. Bu, koltuk altlarının daha koyu renkte görünmesine neden olabilir.
Deodorant Kullanımı
Koltuk altı kararmasının nedeni deodorant kullanımı olabilir. Deodorantların içindeki bazı maddeler ise koltuk altlarına etki edebilir. Vücudun diğer bölgelerinde bir alerjene maruz kalmak; döküntü, kurdeşen gibi alerjik reaksiyonlar şeklinde kendini gösterebilir. Koltuk altlarında ise alerjik reaksiyon, daha koyu bir cilt olarak ortaya çıkabilir. Bu, melanin açısından zengin cilde sahip kişilerde daha yaygın olma eğilimindedir.
Hormonlar
Hormonların neden olduğu pek çok rahatsızlığın yanı sıra koltuk altı kararması da hormonlardan kaynaklanabilir. Melazma adı verilen hormonal dengesizlik nedeniyle cilt koyu renkte görünebilir. Bu, özellikle hamile kadınlarda veya hormonal doğum kontrol hapı kullanan kişilerde yaygın olarak ortaya çıkabilir.
İlaç Kullanımı
Bazı ilaçlar, yan etki olarak koltuk altlarının kararmasına neden olabilir. Yan etki olarak hiperpigmentasyona neden olabilecek ilaçların kullanımıyla ilgili doktorla görüşülebilir. Bir ilaç yan etkisi olarak koltuk altı kararması kendi başına tehlikeli değildir. Öncelikle sahip olunan altta yatan koşulların tedavi edilmesi önemlidir.
Vitamin Eksiklikleri
Vitamin eksikliği hiperpigmentasyona neden olabilir. Bunun önüne geçilmesi için düzenli takviye alınması gerekebilir. Çalışmalar, özellikle B vitamini eksikliğinin hiperpigmentasyona neden olabileceğini göstermektedir.
Tıraş
Hiperpigmentasyonun nedenlerinden biri, tıraş nedeniyle cilt üzerinde meydana gelen hasar veya tahriştir. Bu, iltihap sonrası hiperpigmentasyon olarak adlandırılır. Cilt, yaralanma veya iltihaplanma sonucu daha fazla melanin ürettiğinde ortaya çıkar.
Akantozis Nigrikans
Akantozis nigrikans, cildin koyulaşması ve kalınlaşmasıyla karakterize bir durumu ifade eder. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilmesine rağmen genellikle koltuk altlarını, boynu ve kasıkları etkiler. Bu durum genellikle zararlı değildir ancak çoğunlukla insülin direnci, polikistik over sendromu veya kanser gibi altta yatan bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Altta yatan durumun tedavisi başlatıldığında, cildin durumu genellikle eski hâline döner.
Koltuk Altı Kararması Nasıl Geçer?
Koltuk altı kararmasının geçmesi için kişilerin bir dermatologla görüşmesi ve pigmentasyonun altında yatan sebeplerin belirlenmesi gerekir. Koyu lekelere sivilcelerin eşlik edip etmediği, diyabet gibi altta yatan tıbbi bir durumun belirtisi olup olmadığı, kronik olma eğiliminde olan melazmanın görülüp görülmediği belirlenerek uygun tedavi planlanabilir.
Cildi tıraş etmek yerine ağda yapmak, yüzeydeki cildi tahriş etmek yerine tüylerin kökünden alınmasını sağlar. Bununla birlikte ağda, özellikle yanlış şekilde yapılırsa kararmaya neden olabilir. Lazer epilasyon ise derinin kendini değil kıldaki pigmenti hedef aldığı için uygun bir yöntem olabilir. Işık ve ısı enerjisini kullanarak kıl köklerini hedef alıp yok eden ve kılların tekrar uzamasını engelleyen çeşitli lazer epilasyon cihazları mevcuttur. Ayrıca tüylerin kalıcı olarak azaltılmasına da yardımcı olur.
Vitamin eksikliğinden kaynaklanan koltuk altı kararmasının önüne geçilmesi için B vitamini takviyeleri alınabilir. Ayrıca balık, kırmızı et veya koyu yeşil sebzelere öncelik vererek günlük beslenmeye eklenebilir. B vitamini; ayrıca süt, peynir ve yumurta gibi temel gıdalarda da bulunabilir.
Topikal Kremler
Bir dermatoloğun gözetiminde koltuk altındaki cildin rengini açmak için reçeteli kremler, merhemler ve jeller kullanılabilir. Cildi inceltmek ve rengini açmak için retinoid kremler ve hidrokinon kremler uygun olabilir. Pigmentasyonu azaltmak için D vitamini bazlı krem ve rahatsızlığı en aza indirmek için topikal antibiyotikler veya antibakteriyel sabunlar kullanılabilir.
Peeling
Koltuk altı koyuluğunu tedavi etmek için çeşitli peeling kombinasyonları uygulanabilir. Kimyasal peelingler, cildin gençleşmesine ve onarılmasına yardımcı olur. Hiperpigmentasyon ve cilt rengindeki bozulmaların görünümünü azaltarak cilt tonunu aydınlatıp eşitleyebilir. Donuk görünen cildi canlandırırken cildin yumuşak ve pürüzsüz görünmesine yardımcı olur.
Lazer Uygulamaları
Bu tedavi, koltuk altı pigmentasyonunun topikal renk açıcı kremlere yanıt vermediği, karışık epidermal ve dermal pigmentasyon ve ağırlıklı olarak dermal pigmentasyonun olduğu vakalar için uygundur. Lazer enerjisi melanini parçalar. Birkaç seans sonra vücudun iyileşme tepkisi ile melanin yok edilir.
Diğer Yöntemler
Tıbbi ilaçlar cilt bozukluklarını tedavi etmek için kullanılır. Bitkiler ise özellikle cilt hiperpigmentasyonunun tedavisinde etkili olabilir. Koltuk altı kararmasını tedavi etmek için bazı yöntemler denenebilir. Safran, üzüm çekirdeği, aloe vera, yeşil çay gibi bitkiler; ciltteki koyulaşma oranını azaltabilir.
Önleyici tedbirler arasında cildi tahrişten korumak da bulunur. Kol altı derisine bakım yapmak önemlidir. Özellikle hassas cildin korunması için kokusuz, alüminyum ve alkol içermeyen doğal deodorantlar kullanılabilir.
Dermatoloji
