Boğaz kuruluğu yaygın görülse de tipik olarak endişe verici değildir. Bazı durumlarda boğaz kuruluğu tedavi olmaksızın iyileşebilir. Boğaz kuruluğunun süresi semptomun nedenine bağlı olarak değişebilir. Nedeni hafif dehidrasyon ise artan su alımı ile boğaz kuruluğu oldukça hızlı bir şekilde düzelebilir. Bununla birlikte, boğaz kuruluğu bir üst solunum yolu enfeksiyonundan kaynaklanıyorsa, semptom birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir.
Boğaz Kuruluğu Neden Olur?
Boğaz kuruluğu; çevresel tetikleyicilerden, belirli davranışlardan, hafif enfeksiyonlardan veya nadir durumlarda ciddi bir hastalıktan kaynaklanabilir.
Boğaz kuruluğunun yaygın nedenleri aşağıdaki gibidir:
Dehidrasyon
Boğaz kuruluğunun en kolay tedavi edilen nedenlerinden biri dehidrasyondur. Ağızda ve boğazda üç çift tükürük bezi vardır, ancak vücutta yeterli su bulunmaması durumunda ağızda yeterince tükürük üretilemeyebilir. Kişiler; susuz kalmış hissedebilir, normalden daha az idrara çıkabilir ya da yorgunluk gibi belirtilere sahip olabilir.
Alerji
Saman nezlesi olarak da bilinen mevsimsel alerjiler, boğazda kuruluk ve kaşıntıya neden olan başka bir yaygın nedendir. Polen, toz, çimen, evcil hayvan tüyü, gıdalar gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
Soğuk Algınlığı
Viral bir enfeksiyon olan soğuk algınlığının semptomlarından biri boğaz kuruluğudur. Burun tıkanıklığı, hapşırık, ve hafif ateş gibi belirtilerle seyredebilir.
Grip
Soğuk algınlığına benzer şekilde grip de bir virüsün neden olduğu bir solunum yolu hastalığıdır. Bununla birlikte, grip semptomları soğuk algınlığından çok daha şiddetli olabilir.
Strep A Enfeksiyonu
Boğazın kurumasının bir başka nedeni de bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon olan strep A olabilir. Bu durumda kuru boğazla birlikte şiş lenf bezleri, bademcikler üzerinde beyaz lekeler, ağrı ve ateş gibi semptomlar da görülebilir.
Reflü
Ses üretimi ile ilişkili olan larenks ve yutağı etkileyen reflü, boğaz kuruluğunun sebebi olabilir. Reflü; ayrıca boğaz ağrısı, ses kısıklığı, boğazda aşırı mukus, öksürük, hırıltılı solunum, nefes almada zorluk, geniz akıntısı, boğazda bir yumru hissi, yutma güçlüğü ve kulak ağrısı gibi semptomlara neden olabilir.
Uyku Apnesi
Uyku apnesi olan kişilerde ağızdan nefes almak yaygındır. Ağız açık uyunduğunda, solunan hava nemi ve tükürüğü buharlaştırarak kuru ve kaşındırıcı bir his uyandırabilir.
Tütün ve Tütün Ürünlerinin Kullanılması
Sigara içmek boğazı tahriş ederek kuruluk, kızarıklık ve iltihaba neden olur. Öksürük, yutma güçlüğü ve ağız kanserinin yanı sıra ses tellerinde sesi etkileyebilecek poliplerin veya kitlelerin gelişmesine neden olabilir. Sigara dumanına maruz kalan kişiler de risk altındadır.
İlaç Kullanımı
Sjögren sendromu, diyabet veya Alzheimer hastalığı gibi bazı tıbbi durumlar veya antihistaminikler, antidepresanlar veya anksiyete ilaçları gibi ilaçlar ağız ya da boğaz kuruluğuna neden olabilir.
Boğaz Kuruluğu Nasıl Geçer?
Hafif vakalarda, evde tedavi rahatsızlığı azaltmada etkili olabilir. Evde bakım ile düzelmeyen semptomlar veya nefes almada zorluk gibi ciddi semptomlar içinse muayene olmak gerekir. Ağız kuruluğu tedavisi genellikle ağzı nemlendirmek için formüle edilmiş ürünlerin, tükürük bezlerini uyaran reçeteli ilaçların veya diğer tedavi yöntemlerinin kullanılmasını gerektirir.
Boğaz kuruluğu hastalık veya enfeksiyondan kaynaklanıyorsa; limonlu ve ballı çay içmek, oda nemlendiricisi kullanmak ve dinlenmek gibi evde uygulanabilen bazı yöntemler ile semptomlar hafifletilebilir.
Boğaz kuruluğunun iyileşmesi için aşağıdakiler uygulanabilir:
- Tuzlu su ile gargara yapmak; bakterileri öldürmeye, mukusu gevşetmeye ve boğaz ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Hem kafein hem de alkol, vücuttaki sıvıları ortadan kaldıran ve kuruluğa neden olabilen diüretiklerdir. Bu nedenle boğaz kuruluğu varsa, alkol ve kafein tüketimi sınırlandırılabilir. Her ikisi de boğaz kuruluğunu şiddetlendirebilir. Kafein; kahve, gazlı içecekler, enerji içecekleri ve diğer ürünlerde bulunabilir. Gargaralar veya öksürük şurupları gibi gizli alkol kaynaklarının da kontrol edilmesi gerekebilir.
- Boğaz kuruluğu geçene kadar aşırı baharatlı veya tuzlu gıdaların tüketimine ara verilebilir.
- Kuru hava boğazı tahriş edebilir. Ortamın nem oranının artırılması, semptomların azalmasını sağlayabilir. Özellikle geceleri uyku alanında günde bir veya iki kez oda nemlendiricisi kullanmak yardımcı olabilir. Nemin artması için bir oda nemlendiricisi kullanılabilir veya sıcak suyla odaya buhar verilebilir. Buhar inhalasyonu da boğaz kuruluğuna yardımcı olabilir.
- Boğaz kuruluğu; saman nezlesi gibi mevsimsel alerjilerden, kirlilikten veya yemek pişirmeden kaynaklanan emisyonlar gibi diğer çevresel tahriş edici maddelerden kaynaklanabilir. Bu durumda havadaki partiküllerin azaltılması veya kirlilik olan alanlardan kaçınılması tahrişi azaltabilir.
- Boğaz kuruluğunun altta yatan sebebine göre ilaçlı tedavi uygulanabilir. Doktor kontrolünde parasetamol ve ibuprofen gibi ağrı kesiciler; lokal anestezik, antiseptik veya antiinflamatuar ilaçlar içeren pastiller; anestetik spreyler; antihistaminik damlalar, tabletler veya burun spreyleri kullanılabilir.
- Bir sağlık sorunu veya ilaç nedeniyle ağız kuruluğu yaşayan kişiler, semptomları hafifletmek için doktorlarından bir ağız spreyi isteyebilir. Ancak bunlar genellikle uzun süreli kullanım için önerilmez. Diğer bir seçenek ise ilacı yazan doktora danışarak ilaçların dozunu veya zamanlamasını ayarlamaktır.
- Dinlenme ya da uyku sırasında başın yastığa tam konması gerekir. Düz bir şekilde uzanmak, boğazın arkasındaki artan basınç nedeniyle boğazın şişmesine neden olabilir. Ağrı ve rahatsızlığın giderilmesi için yüksekte veya asılı bir pozisyonda yatılmalıdır.
- Vücudun fiziksel açıdan tam olarak dinlenmesi önemlidir. Bu, aynı zamanda boğazın ve sesin dinlenmesine yardımcı olur.
Boğaz Kuruluğuna İyi Gelen İçecekler Nelerdir?
Yeterli sıvı alınımı, sağlıklı kalmanın önemli bir parçasıdır. Kuru bir boğaz veya ağız genellikle dehidrasyonun sonucudur. Gün boyunca bol miktarda sıvı tüketmek, kuru boğazı yatıştırmaya yardımcı olabilir. Susuzluğun başka etkilerini önlemeye yardımcı olmak ve boğaz kuruluğunu tedavi etmek için aşağıdakiler yapılabilir:
- Bol su tüketmek: Gün boyunca yeterince su tüketilmesi, dehidrasyonu önlemenin etkili yollarından biridir. Su, kan hacmini artırırken tükürük bezlerinin daha fazla tükürük oluşturmasına yardımcı olur. Egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında su tüketilmesi gerekir. Buz küpleri de yararlı olabilir.
- Bitkisel çaylar: Bazı bitki çayları, antiinflamatuar ve antibakteriyel özellikleri ve boğaz ağrısını yatıştırıcı etkileri nedeniyle kuruluğun geçmesine yardımcı olabilir. Bitki çayları arasında papatya çayı, yeşil çay, karanfil çayı ve nane çayı bulunur.
- Sıcak bal ve limon içeceği: Bal, antibakteriyel etkisi olduğu için iltihabı azaltabilir. Limon ise bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olan C vitamini içerir. Limon, ayrıca mukusu parçalamaya ve kuruluğu gidermeye yardımcı olabilir.
- Sıvı takviyesi: Düşük şekerli sıvılar, et suları, çorbalar, taze meyve ve sebzeler tüketilerek günlük beslenmede su içeriği artırılabilir. Kahve ve alkollü içecekler dehidrasyon etkisine sahip olabilir. Bu nedenle bunları tüketmek günlük sıvı alımını iyileştirmeye yardımcı olmayabilir.
