İdrar tutamama veya kaçırma, vücudun idrar çıkışını kontrol etmekte zorlandığı veya kaybettiği bir durumdur ve hareket veya fiziksel egzersiz sırasında idrar kaçırma korkusu nedeniyle yaşam kalitesini derinden etkileyebilir. İdrar tutamama her yaşta ortaya çıkabilir, ancak yaşlılarda daha yaygındır.
İdrar kaçırma, mesane kontrolünün kaybı ve istemsiz idrar kaçırmadır. Kişinin yaşam kalitesini derinden olumsuz etkileyebilen yaygın bir sorundur. Genellikle hastaların idrar kaçırmanın utancından korktukları için hobilerinden ve egzersizlerinden vazgeçmelerine neden olur. İdrar kaçırmaya neden olabilecek çeşitli sağlık ve yaşam tarzı sorunları vardır. Bunlar arasında şunlar yer alabilir:
Prostat sorunları yüzünden idrar tutamama yaygın bir durumdur. Prostat, iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) adı verilen kanserli olmayan bir rahatsızlık nedeniyle büyüyebilir. Ayrıca kanser nedeniyle prostat normalden daha büyük olabilir. Büyümüş bir prostat üretrayı tıkayabilir. Üretra tıkandığında, mesane idrarı dışarı atmak için daha fazla çalışmak zorunda kalır. Bu da duvarlarının kalınlaşmasına ve zayıflamasına neden olur. Bu da mesanenin tüm idrarı boşaltmasını zorlaştırır.
Prostat kanseri, radyasyon tedavisi veya prostat ameliyatı gibi bazı tedaviler gördükten sonra da idrar kaçırma sorunu yaşanabilir. Ameliyat, mesaneyi kontrol eden sinirlerde sorunlara yol açabilir.
Multipl skleroz, mesaneye ne zaman boşaltılacağını söyleyen sinirlere zarar verebilen ve mesane spazmlarına yol açabilen bir hastalıktır. Sinirlere zarar verebilecek ve mesanenin doğru çalışması için ihtiyaç duyduğu sinyalleri gönderip almasını engelleyebilecek diğer bazı durumlar şunlardır:
Büyük bir bağırsak ameliyatı, bel ameliyatı ve prostat ameliyatı mesanede sorunlara neden olabilir. Bunun nedeni ise genellikle idrar yolundaki bazı sinirlerin ameliyat sırasında hasar görmüş olmasıdır.
Vücuttaki diğer kaslar gibi, mesane de yaşlandıkça tonusunu ve gücünü kaybeder ve bu da sızıntılara neden olabilir.
Kişi yeterince aktif olmadığında veya hareket etmediğinde, fazla kilo almaya başlayabilir. Vücuda her eklenen kilo, mesanedeki baskı daha da artar. Bu durumda, idrarı uzun süre tutmakta zorlanır ve kişinin daha sık tuvalete gitmesine neden olabilir.
Hastalık, alerji veya diğer sorunlar öksürük nöbetlerine neden oluyorsa, mesane ve pelvik taban kasları zorlanabilir. Bu kaslar zayıfsa, idrarı içeride tutmakta zorlanabilirler.
Bakteriler bazen idrar yolunun bir kısmını enfekte edebilir. Enfeksiyon mesaneyi tahriş edebilir ve idrar tutamamaya neden olabilir.
Kabızlık idrar sistemine giden sinirlere baskı yapabilir. Bu da sızıntılara neden olabilir.
Ayrıca, alkol almak veya idrar söktürücüler, antidepresanlar, sakinleştiriciler, uyuşturucu veya reçetesiz satılan soğuk algınlığı ve diyet ilaçları gibi bazı ilaçlar kullanmak idrar kaçırmayı kötüleştirebilir. Bu nedenle, soruna neden olmasalar da semptomlarınızı kötüleştirebilirler.
Erkeklerde idrar kaçırmanın yaygın belirtileri ise şunlardır:
İdrar tutma kaslarını güçlendirmek için pelvik taban egzersizleri yapmak gerekir. Kegel egzersizleri olarak da bilinen Pelvik taban egzersizleri doğru şekilde yapıldığında idrar kaçırma sorununu iyileştirdiği birçok bilimsel çalışmada kanıtlanmıştır. Özel olarak hazırlanmış egzersizler, mesane inkontinansını kontrol eden pelvik taban kaslarındaki gücü artırır. Hem erkekler hem de kadınlar pelvik taban kas egzersizlerinden faydalanabilir.
Kegel egzersizi, idrar yapıyormuş gibi yapıp sonra idrarınızı tutmaya benzer. İdrar akışını kontrol eden kaslarınızı gevşetir ve sıkılaştırırsınız. Sıkılaştırmak için doğru kasları bulmak önemlidir.
Kegel egzersizlerini günde 3 kez yapın:
Bu egzersizleri yaparken derin nefes alın ve vücudunuzu gevşetin. Karın, uyluk, kalça veya göğüs kaslarınızı sıkmadığınızdan emin olun.
4 ila 6 hafta sonra semptomlarınız azalacaktır. Egzersizlere devam edin, ancak egzersiz sayınızı artırmayın. Aşırıya kaçmak, idrar yaparken veya bağırsaklarınızı hareket ettirirken zorlanmanıza neden olabilir.
İdrar tutamama sorunu için üroloji doktoruna başvurmak gerekir. Gerektiğinde fizik tedavi ya da nöroloji desteğine de ihtiyaç duyulabilir.
Doktor idrar tutamama sorununun türünü belirledikten sonra, bir tedavi planı belirler. Bu, sızıntının nedenine ve ne kadar kötü olduğuna bağlı olacaktır. Tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya bazen ameliyatı içerebilir.
Kegel egzersizleri veya pelvik taban egzersizleri erkeklerin mesane çevresindeki kasları güçlendirmelerine yardımcı olabilir. Pelvik tabanınız, kasık kemiğinizden kuyruk sokumunuza kadar hamak gibi uzanan bir kas tabakasından oluşur. Mesanenizi ve bağırsaklarınızı desteklerler. Bu kasları güçlendirmek için Kegel egzersizleri yapabilirsiniz. Bunlar, idrar akışınızı kontrol eden kasları sıkılaştırmayı ve tutmayı içeren egzersizlerdir.
Özellikle sinir sistemi hastalıklarında, geçici ya da kalıcı olarak idrar çıkışı sağlamak için gerekebilir.