
Glokom, gözü beyne bağlayan optik sinirin hasar görmesiyle oluşan yaygın görülen bir göz rahatsızlığıdır. Genellikle gözün ön kısmında sıvı (Aköz sıvı) birikmesi sonucu göz içindeki basıncın artmasıyla oluşur. Glokom, 60 yaş üzerindeki bireylerde körlüğün önde gelen nedenlerinden biridir. Ancak glokomdan kaynaklanan körlük genellikle erken tedaviyle önlenebilir. Glokom başlangıçta genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz, yıllar içinde yavaş yavaş gelişir, bu nedenle birçok kişi glokom hastası olduğunun farkında olmaz ve bu durum çoğu zaman rutin göz muayenesi sırasında fark edilir. Glokomun belirtileri arasında; görüşte bulanıklık, ışıkların etrafında renkli halkalar görmek, göz ağrısı, gözde kızarıklık, baş ağrısı, göz çevresinde hassasiyet sayılabilir.
- İçindekiler
- Glokom (göz tansiyonu) nedir?
- Glokomun belirtileri neler?
- Glokom türleri neler?
- Göz tansiyonu kaç olmalı?
- Glokom (göz tansiyonu) neden olur?
- Glokom olan biri nasıl görür?
- Glokom olanlar ne yapmalı?
- Glokom kimlerde görülür?
- Glokom erken tanının önemi nedir?
- Glokom nasıl teşhis edilir?
- Glokom nasıl tedavi edilir?
Glokom (göz tansiyonu) nedir?
Glokom, optik siniri (görme siniri) etkileyen bir dizi göz rahatsızlığını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. İleri evrelerde görme kaybına yol açabilen optik sinir hasarının en yaygın nedenidir. Genellikle gözde biriken sıvının göze baskı yapması sonucu optik sinirlere sinsice yavaş hasar verilmesiyle oluşur. Yüksek göz içi basıncı ile karakterize olan glokom, bazı kişilerde normal göz içi basıncı seviyesine rağmen gelişebilir. Tedavi edilmezse veya gerekli önlemler alınmazsa glokom kalıcı ve geri döndürülemez görme kaybına neden olabilir. Halk arasında göz tansiyonu ve karasu adlarıyla bilinen glokomun en yaygın olan türü Primer Açık Açılı Glokom'dur.
Glokom, gözün optik sinirine zarar veren bir hastalıktır. Genellikle gözün ön kısmında sıvı biriktiğinde meydana gelir. Glokom tedavi edilmezse, tam körlüğe yol açabilir.
Glokomun belirtileri neler?
Glokom başlangıçta genellikle herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Belirtiler, bu durum geri döndürülemez hasara yol açana kadar ortaya çıkmayabilir.
Yaygın glokom belirtilerinden bazıları şunları içerebilir:
- Göz ağrısı
- Baş ağrısı
- Işık kaynağının etrafında haleler görmek
- Bulanık görüş
- Azalan görüş mesafesi
- Görme duyusunda değişiklikler
- Mide bulantısı veya kusma
- Gözlerde kırmızılık veya kanlanma
- Çift görme (diplopi)
- Yavaş yavaş gelişen kör noktalar (skotomlar) veya tünel görüşü gibi kusurlar
Glokom türleri neler?
Glokom her iki gözde de görülebilir, ancak genellikle bir göz daha fazla etkilenir. Kornea ve iris arasındaki açıklığa bağlı olarak glokoma açık açılı ve kapalı açılı glokom denir.
Birden fazla türü bulunan göz tansiyonu şu şekilde sınıflandırılır:
Açık açılı glokom
En yaygın glokom türüdür. Gözün sıvıyı gerektiği kadar iyi boşaltmamasıyla kademeli olarak gerçekleşir. Sonuç olarak, göz basıncı artar ve optik sinire zarar vermeye başlar. Bu glokom türü ağrısızdır ve ilk başta görmede herhangi bir değişikliğe neden olmaz. Bazı kişilerde normal göz basıncına duyarlı optik sinirler olabilir. Bu, glokom olma risklerinin normalden daha yüksek olduğu anlamına gelir. Optik sinirlerinde hasarın erken belirtilerini bulabilmek için düzenli göz muayeneleri önemlidir.
Dar açılı glokom (kapalı açılı glokom olarak da bilinir)
Bir kişinin irisinin gözündeki drenaj açısına çok yakın olması durumunda meydana gelir. İris drenaj açısını tıkayabilir. Bunu bir kağıt parçasının lavabo giderinden kayması gibi düşünebilirsiniz. Drenaj açısı tamamen tıkandığında, göz basıncı çok hızlı bir şekilde yükselir. Buna akut atak denir. Bu göz için acil durumdur ve hemen göz doktorunuzu aranmalıdır.
Normal kan basıncına sahip glokom
Göz tansiyonu yüksek olmadığında da optik sinir hasarı meydana gelebilir. Bu glokom türü Asyalı kökenli insanlarda daha yaygındır.
Doğuştan glokom
Adından da anlaşılacağı gibi, bu doğuşta var olan türdür. Bazen bebekler rahimde kötü oluşmuş drenaj kanallarıyla doğarlar. Doktorlar tarafından doğumda veya daha sonra çocuklukta tespit edilebilir.
Göz tansiyonu kaç olmalı?
Göz basıncı, bir termometrenin cıva kullanarak sıcaklığı ölçmesi gibi milimetre cıva cinsinden ölçülür. Normal göz basıncının genellikle 10 ila 20 milimetre cıva (mmHg) arasında olması ideal olarak kabul edilir.
Glokom (göz tansiyonu) neden olur?
Gözün içinde sıvı birikmesi ile göz içindeki basıncın artması optik sinirin zarar görmesine ve göz tansiyonuna neden olur. Yetersiz veya aşırı sıvı drenajı, ileri yaş, göz yaralanmaları, bazı ilaçlar, aile geçmişi, şeker hastalığı (diyabet), kalp hastalığı, ince veya sert kornealar, hipertansiyon, yüksek dereceli hipermetrop veya miyop, glokom geliştirme riskini artıran yüksek göz basıncının potansiyel nedenleridir.
Glokom olan biri nasıl görür?
Glokoma sahip olan birinde görme kaybı, görme alanında daralma şeklinde gelişmeye başlar. Yanlarındaki nesneleri göremezler. Görme kaybı ilerlemeye devam ettiğinde, görme alanı daha da daralır ve hastalar ancak doğrudan önünde olan nesneleri görebilirler.
Glokom olanlar ne yapmalı?
Glokom teşhisi konduktan sonra, doktorunuzun tedavi planını takip etmek hayati derecede önemlidir. Tedavi, hastalığın kontrol altında olmasına ve daha fazla görme kaybının önlenmesine yardımcı olabilir, ancak mevcut hasarı geri döndüremez. Çeşitli tedaviler genellikle reçeteli göz damlaları, haplar, lazer prosedürleri ve/veya cerrahiyi içerir.
Görmenizi test etme, göz tansiyonu ölçümleri, dilatasyon ve ek tanı testleri içeren düzenli göz muayeneleri, glokomunuzun kontrol altında olduğundan emin olmak için gereklidir. Doktorunuz rahatsızlığınızın ilerlemesini izleyebilir ve görme ve göz sağlığınızı korumak için önerilerde bulunabilir. Bu muayenelerin sıklığı, rahatsızlığınızın durumuna ve göz doktorunuzun kararına bağlı olacaktır.
Araştırmalar, yaşam tarzı tercihlerinin gözleri koruyabileceğini ve glokomu yönetmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Düzenli egzersiz, sağlıklı bir kilo, meyve ve yeşil yapraklı sebzelerden oluşan sağlıklı bir diyet faydalı olabilir. Aşırı kafeinin göz tansiyonunu artırma potansiyeline sahip olabileceği unutulmamalıdır, bu nedenle kafeinli içecekleri ölçülü olarak tüketilmelidir.
Ayrıca, gözlere zarar vermemek için ekstra dikkatli olunmalıdır. Gözlerinize zarar verebilecek spor veya aktivitelere katılıyorsanız, her zaman koruyucu gözlük takmayı unutmayın. Gözlerinizi zararlı UV ışınlarından korumak için UV korumalı güneş gözlüklerini mutlaka kullanın.
Glokom kimlerde görülür?
Bazı kişilerde glokom gelişme riski normalden daha yüksektir. Bunlara şunlar dahildir:
- Yüksek göz tansiyonu olanlar
- Uzağı veya yakını göremeyenler
- Göz yaralanması geçirenler
- Uzun süreli steroid ilaçlar kullananlar
- Merkezde ince kornealara sahip olanlar
- Optik sinirde incelme olanlar
- Diyabet, migren, yüksek tansiyon, zayıf kan dolaşımı veya tüm vücudu etkileyen diğer sağlık sorunları yaşayanlar
- 40 yaşın üzerinde olanlar
- Glokom hastası aile üyelerinin varlığı
- Afrika, İspanyol veya Asya kökenliler
Glokom erken tanının önemi nedir?
Glokomun erken teşhisi, görmeyi korumak ve optik sinirlerde daha fazla hasarı önlemek için önemlidir. Glokom ilerleyici bir hastalıktır, tedavi edilmezse zamanla kötüleşmeye devam eder. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve görmeyi korumaya yardımcı olabilir.
Glokom nasıl teşhis edilir?
Glokomu teşhis etmenin en net ve kesin yolu tam bir göz muayenesidir. Sadece göz basıncını kontrol eden bir glokom taraması glokomu bulmak için yeterli değildir.
Glokom muayenesi sırasında göz doktoru şunları yapar:
- Göz tansiyonunuzu ölçer.
- Gözünüzün drenaj açısını inceler.
- Optik sinirinizde hasar olup olmadığını kontrol eder.
- Çevresel (yan) görüşünüzü test eder.
- Optik sinirinizin görüntülemesini veya bilgisayar ölçümü yapar.
- Korneanızın kalınlığını ölçer.
Glokom nasıl tedavi edilir?
Glokom tanısı konulmadan önce meydana gelen görme kaybını geri döndürmek mümkün değildir, ancak tedavi görmenizin daha da kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Önerilen tedavi, glokom türüne bağlı olacaktır, bunlar:
Göz damlaları
Gözlerdeki basıncı azaltmak için
Lazer tedavisi
Tıkalı drenaj kanallarını açmak veya gözlerdeki sıvı üretimini azaltmak için
Cerrahi
Sıvı drenajını iyileştirmek için
Ayrıca durumu takip etmek ve tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol etmek için düzenli göz muayeneleri gerekecektir.