Nodüller, vücudun çeşitli bölgelerinde gelişebilen küçük, anormal büyümelerdir. Tiroid, akciğer ve cilt gibi organlarda ortaya çıkabilirler. Bu büyümeler genellikle katıdır ve boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir. Nodüller çeşitli nedenlerle gelişebilir; en yaygın nedenler arasında romatoid artrit veya enfeksiyonlar gibi iltihaplı durumlar bulunur. Bu altta yatan sağlık sorunları, tiroid bezi veya akciğerler gibi vücudun farklı bölgelerinde nodül oluşumuna yol açabilir.
Nodül neden olur?
Nodül, ciltte çevresinden farklı bir görünüm oluşturan anormal bir doku büyümesidir. Nodüller, cilt yüzeyinin hemen altında oluşabilir ve cilt dokularında veya iç organlarda daha derinlere doğru ilerleyebilir. Nodüllerin oluşma olasılığı en yüksek olan bez tiroid bezidir. Nodüller ayrıca sıklıkla büyümüş lenf düğümlerini (lenfadenopati) tanımlamak için de kullanılır.
Bir nodülün oluşmasının birçok nedeni olabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
Enfeksiyon
Viral, bakteriyel ve fungal enfeksiyonların tümü vücutta nodül oluşumuna yol açabilir. Buna bir örnek, bir virüsün neden olduğu Milker nodülüdür.
Kanser
Akciğerlerde, bezlerde veya organlarda kanserli nodüller oluşabilir. Ancak nodüllerin çoğu kanserli değildir.
Aşırı doku büyümesi
Tiroid bezi gibi hormon üreten bezlerde, tiroid dokusunun aşırı büyümesi nedeniyle nodüller oluşabilir.
Aşırı hormon üretimi
Bazı durumlarda, çok fazla tiroid hormonu üretilirse tiroid nodülü de gelişebilir.
İyot eksikliği
Temel bir eser mineral olan iyotun eksikliği tiroid nodüllerinin gelişmesine yol açabilir.
Lenfadenopati
Lenfadenopati, şişmiş lenf düğümleri için kullanılan tıbbi terimdir. Lenf düğümleri şiştiğinde, bir nodül ile aynı hissi ve görünümü verirler.
Enflamatuar hastalıklar
Bazı inflamatuar hastalıklar, özellikle cildi etkileyenler nodüllere neden olur.
Nodül türleri nelerdir?
Vücutta veya cildin altında çeşitli nodül türleri gelişebilir. Bu nodül türleri şunlardır:
Lenf düğümü nodülleri
Lenf düğümleri, vücuttaki maddeleri filtrelemeye ve beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için gitmeleri gereken yere gönderilmesine yardımcı olan küçük yapılardır. Vücudun bir hastalıkla savaşmasına yardımcı olduklarında, geçici olarak büyürler.
Büyüdüklerinde koltuk altı, kasık ve boyun çevresinde nodüller olarak ortaya çıkarlar. Lenf nodülleri ayrıca bağırsaklarda ve bademciklerde de oluşabilir. Hem kanserli hem de kansersiz olabilirler.
Ses teli nodülleri
Ses teli nodülleri, kişinin sesini aşırı kullanmaktan dolayı zorlanmasıyla oluşur. Kişide bu nodül geliştiğinde; ses kısıklığı, ses tonunda değişiklik görülebilir. Bu nodüller genellikle kanserli değildir ve kişi sesini dinlendirdiğinde kendiliğinden kaybolur.
Tiroid nodülleri
Tiroid nodülleri, tiroid bezinde iltihaplanma, tümör veya tiroid dokusunun aşırı büyümesi nedeniyle oluşur. Tiroid nodülü olan kişiler yutkunma sırasında ağrı veya rahatsızlık hissedebilir veya tiroid bölgesinde baskı hissedebilirler.
Akciğer nodülleri
Akciğer nodülleri, pulmoner nodüller olarak da adlandırılır ve kişide ileri evre akciğer kanseri olmadığı sürece nadiren belirti verir. Genellikle, akciğerlerinde nodül veya kitle geliştirme riski daha yüksek olan kişiler (örneğin, uzun süre sigara içenler) için yapılan tarama testleri sırasında tespit edilirler. Akciğer nodüllerinin çoğu iyi huylu olsa da bunların %40'ı kanserli çıkmaktadır.
Karın nodülleri
Karın nodülü sindirim sistemi içinde veya bağırsakların dışındaki bölgelerde oluşabilir. Vücudun bu bölgesinde nodül oluşmasının gastrit de dahil olmak üzere birçok nedeni vardır.
Cilt nodülleri
Cilt nodülleri vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir ve sırasıyla dermal veya subkutan tabakalar olarak bilinen ikinci veya üçüncü cilt tabakasında bulunur. Enfeksiyon, iltihaplı cilt rahatsızlıkları ve kanser gibi birçok nedenden dolayı gelişirler.
Diğer türler şunlardır:
- Endometrial nodüller
- Servikal nodüller
- Kalp nodülleri
- Romatoid nodüller
Nodülün belirtileri neler?
Nodüller söz konusu olduğunda, belirtilerin farkında olmak çok önemlidir. Bu küçük büyümeler, tiroid bezi veya ses telleri de dahil olmak üzere vücudun çeşitli bölgelerinde gelişebilir.
Belirtiler nodülün konumuna ve türüne göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, tiroid nodülleri hiçbir belirgin belirtiye neden olmayabilirken, ses teli nodülleri ses kısıklığına veya ses perdesinde değişikliğe yol açabilir.
Bazı durumlarda nodüllere yutma veya konuşma sırasında ağrı veya rahatsızlık eşlik edebilir. Diğer yaygın belirtiler arasında, etkilenen bölgede basınç hissi ve nodülün çevredeki yapılara baskı yapması durumunda nefes almada zorluk yer alır.
Akciğerde nodül nasıl olur?
Akciğer nodülü, akciğerde küçük, yoğun doku kitlesidir. Göğüs röntgeni veya BT taramasında beyaz bir nokta gibi görünür. Akciğer nodülünün oluşmasına çeşitli faktörler neden olabilir, bunlar arasında şunlar yer alır:
- Yara dokusu
- Akciğeri tahriş edici maddeler veya hava kirliliği
- Romatoid artrit ve sarkoidoz gibi hastalıklardan kaynaklanan iltihaplı durumlar
- Histoplazmoz ve tüberküloz gibi mevcut veya geçmiş enfeksiyonlar
- Kanser (Akciğer kanseri için en yaygın risk faktörleri tütün dumanına ve radon gazına maruz kalmaktır).
Boğazda nodül belirtileri nelerdir?
Boğazda nodül belirtileri arasında yaygın olarak görülenler arasında şunlar yer alır:
- Boyunda şişlik ve dolgunluk hissi
- Nefes alıp vermede ve yutkunma sırasında güçlük
- Ses kısıklığı
- Seste çatallaşma
- Boyunda ağrı
- Yutkunma sırasında boyundaki şişliğin hareket etmesi
Ayrıca, nodül çok çalışıyor ve fazla hormon üretiyorsa zehirli guatr belirtileri görülebilir. Bunlar arasında, çarpıntı, aşırı sinirlilik, uykusuzluk, titreme, terleme, ishal, halsizlik, sıcağa tahammülsüzlük ve kilo kaybı yer alabilir.
Nodül tehlikeli midir?
Nodüllerin çoğu iyi huyludur. Ancak nodüller kanserli de olabilir. Bazı nodüller altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi de olabilir. Bir nodül hızla büyürse veya uzun süre kalırsa, tıbbi bir değerlendirme yaptırın.
Nodül nasıl tedavi edilir?
Tiroid nodülü olan bazı kişilerin tedaviye ihtiyacı yoktur, özellikle nodüller küçükse ve belirti vermiyorsa, endişe verici bir özelliği yoksa veya kişinin biyopsisi negatifse. Diğer durumlarda ise, aşırı aktif tiroidden tiroid kanserine kadar nodüle neden olan rahatsızlığı yönetmek için tedaviler mevcuttur.
Yaygın tedaviler şunlardır:
Boşaltma
Kistlerdeki sıvı, ince bir iğne kullanılarak doktorunuz veya bir uzman tarafından alınabilir.
Ablasyon
Doktorunuz nodülleri parçalamak için ısı veya alkol enjeksiyonu kullanabilir.
Ameliyat
Tiroid kanseri içerdiği tespit edilen veya kanser içerme olasılığı yüksek olan tüm tiroid nodülleri, uzman bir tiroid cerrahı tarafından çıkarılmalıdır. Tiroid kanserlerinin çoğu tedavi edilebilir ve nadiren yaşamı tehdit eden sorunlara neden olur. İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) ile iyi huylu veya biyopsi için çok küçük olan tiroid nodülleri, her 6-12 ayda bir ultrason muayenesi ve doktorunuz tarafından yıllık fizik muayene ile yakından izlenmelidir. İİAB ile iyi huylu çıkan bir nodül için bile, büyümeye devam ederse veya takip süresince ultrasonda endişe verici özellikler geliştirirse cerrahi önerilebilir.
Akciğer nodüllerinin tedavisinde ise, iyi huylu nodüller için "bekleyip görme" yaklaşımından, kötü huylu nodüller için cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiye kadar uzanabilir. Düz ve oval bir dokuya sahip kanserli olmayan iyi huylu akciğer nodülleri genellikle bir süre sonra kendiliğinden kaybolmaktadır ve tedavi gerektirmez. Ancak, yapılan testler ve doktorun değerlendirmesi sonucunda akciğer nodülünün muhtemelen kanser olduğu tespit edilirse, o zaman en iyi tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir.
