Polikistik Over Sendromu nasıl geçer? PCOS’lu olan biri hamile kalabilir mi?

Polikistik Over Sendromu tamamen iyileştirilebilen bir hastalık değildir, ancak semptomlar kontrol altına alınarak etkili biçimde tedavi edilebilir. PCOS'lu kadınlar doğal yolla hamile kalabilir ve semptomları tedavi edilebilir. Doğurganlık tedavisi ile çocuk sahibi olan çok sayıda kadın mevcuttur. Ancak hem hormonal dengesizlik hem de yumurtlamanın gerçekleşmemesi, gebelik ihtimalini doğrudan olumsuz etkiler. PCOS hastaları, adet düzensizliği ve çocuk sahibi olamama gibi şikâyetlerle sağlık kuruluşlarına başvurabilir. Gebelik oluşsa bile, PCOS hastalarında hem anne hem de bebek sağlığını tehdit edebilecek ciddi sağlık problemleri gelişebilir.

Polikistik Over Sendromu (PCOS) nedir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınların yumurtalıklarında sık görülen hormonal bir rahatsızlıktır. PCOS'lu kadınlar genellikle seyrek adet görür veya adetleri uzun sürebilir. Bu durumda, yumurtalıkların dış kenarında birçok küçük sıvı keseciği oluşur. Bu keseciklere kist adı verilir. Bu sıvı dolu küçük kistlerin içinde olgunlaşmamış yumurtalar yer alır ve bu yapılara folikül denir. Foliküller düzenli olarak yumurta salımı gerçekleştiremez; bu da yumurtlamanın oluşmadığı anlamına gelir.

Polikistik over sendromu (PKOS) ya da diğer adıyla Stein-Leventhal sendromu, kadınlarda adet döngüsünün düzenlenmesinde görevli hormonlar arasındaki dengenin bozulması sonucu, yumurtlama (ovülasyon) fazının sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini engelleyen bir hastalıktır. Ovülasyonun gerçekleşmemesiyle birlikte yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşur ve bu durum, yumurta hücrelerinin üreme sistemine ulaşmasını engelleyerek gebelik ihtimalini azaltır.

PCOS’lu kadınlarda östrojen ve progesteron hormonları normalden düşük, androjen (eril) hormon düzeyleri ise normalden yüksektir. Bu hormonal dengesizlik; kilo artışı, insülin direnci, diyabete yatkınlık, yüksek kolesterol ve kalp hastalığı riskini de beraberinde getirir.

Polikistik Over ciddi bir hastalık mıdır?

PCOS'lu kadınların bazı ciddi sağlık sorunlarına yakalanma olasılığı daha yüksektir. Bu hastalık, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları ile rahim kanseri riskini artırabilir. Ayrıca PCOS’lu kadınlarda doğurganlık problemleri sık görülür.

PCOS olunca ne olur?

PCOS'lu kadınlarda yumurtlama gerçekleşmeyebilir, androjen hormonları yüksek olabilir ve yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist bulunabilir. Bu durum; adet düzensizliği, aşırı tüylenme, akne, kısırlık ve kilo artışı gibi çeşitli semptomlara yol açabilir.

Polikistik Over Sendromu nasıl geçer?

Polikistik Over Sendromu tamamen iyileştirilebilen bir hastalık değildir, ancak semptomlar kontrol altına alınarak etkili biçimde tedavi edilebilir. Tedavi yöntemi, kişinin ileride hamile kalmayı planlayıp planlamamasına göre belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında hormonal ilaçlar, insülin direncini azaltıcı ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri yer alır.

Polikistik Over Sendromu (PCOS) belirtileri nelerdir?

PCOS belirtileri genellikle ergenlik döneminin sonlarında ya da 20’li yaşların başında ortaya çıkar. PCOS, farklı klinik tablolarla ortaya çıkabildiğinden tanı konulması zaman zaman zor olabilir.  Bu belirtiler arasında şunlar yer alır:

• Düzensiz adet dönemleri veya hiç adet görmeme
• Aşırı kıllanma (hirsutizm) - Genellikle yüz, göğüs, sırt veya kalçalarda 
• Kilo alımı
• Saç dökülmesi veya saçların incelmesi
• Kısırlık
• Boyun ya da koltuk altlarında küçük ekstra deri parçacıkları
• Boyun arkasında, koltuk altlarında ve göğüs altlarında koyu renkli veya kalınlaşmış deri lekeleri
• Ciltte yağlanma ve akne oluşumu
• Ense, kol, göğüs ve kalça bölgelerinde cilt kalınlaşması ve renk değişiklikleri
• Korunmasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmaması

Ayrıca PCOS, ilerleyen yaşlarda tip 2 diyabet ve yüksek kolesterol gibi sağlık sorunlarının ortaya çıkma riskini de artırabilir.

PCOS varsa ne yapmalı?

Polikistik Over Sendromu olan kadınların beslenmelerine dikkat etmeleri ve aktif bir yaşam tarzı benimsemeleri büyük önem taşır. Sağlıklı bir diyet ve artan fiziksel aktivite, kilo vermeye ve semptomların hafiflemesine katkı sağlar. Aynı zamanda, vücudun insülini daha verimli kullanmasına, kan şekeri düzeylerinin düşmesine ve yumurtlamanın yeniden başlamasına yardımcı olabilir. Tedavi sürecinde sigara ve alkol kullanımından da kaçınılması önerilir.

Polikistik Over Sendromu tanısı nasıl konur?

PKOS tanısında, öncelikle benzer şikâyetlere yol açabilecek diğer hastalıkların dışlanması gerekir. Her hastalığın tedavisi farklı olacağından, doğru teşhis etkili bir tedavi planı için kritik önemdedir. Üreme sistemindeki anatomik problemler, hormon sistemine bağlı diğer hastalıklar veya farklı jinekolojik sorunlar benzer belirtilere neden olabilir. Bu nedenle, detaylı inceleme için kan testleri, ultrasonografi ve çeşitli hormon testlerinden yararlanılır. Hormon dengesizliği, insülin direnci ve yumurtalıklarda çok sayıda kistin tespit edilmesiyle birlikte PKOS tanısı konularak uygun tedavi süreci başlatılır.

Polikistik Over Sendromu olan biri hamile kalabilir mi?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), doğurganlık çağındaki her 10 kadından 1’ini etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. PCOS, kadınlarda en yaygın fakat tedavi edilebilir kısırlık nedenlerinden biridir. Hormonal dengesizlik, yumurtalıkların olgunlaşmasını ve yumurtlamayı engeller. Yumurtlama gerçekleşmezse, doğal yollarla hamile kalmak mümkün olmaz. Ancak PCOS'lu kadınlar yine de doğal yolla hamile kalabilir ve semptomları tedavi edilebilir.

Günümüzdeki teknolojik gelişmeler sayesinde polikistik over sendromlu kadınların hamile kalabilmesi mümkündür. Bazı hastalarda ilaç tedavisiyle ovülasyon sağlanarak gebelik elde edilebilirken, pek çok hastada bu yöntemle başarı sağlanamayabilir. Bu gibi durumlarda yardımcı üreme tekniklerinden yararlanılabilir.

Yardımcı üreme yöntemleri arasında ovülasyon indüksiyonu, intrauterin inseminasyon (IUI) ve in vitro fertilizasyon (tüp bebek) gibi uygulamalar yer alır. Bu uygulamalarla yumurtalıklar ovülasyona hazır hale getirilir, belirli zamanlarda yumurtlama başlatılır ve gerekirse sperm ile yumurta hücreleri bir araya getirilir. Ancak PCOS’un neden olduğu hormonal dengesizlik, gebelik sürecinde anne ve bebek sağlığını tehdit edebilecek komplikasyonlara yol açabilir.

Polikistik Over Sendromu tedavisi nasıl yapılır?

PCOS'un kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, semptomlar kontrol altına alınabilir. Bu hastalığa sahip olduğundan şüphelenen kadınların mutlaka bir doktora başvurmaları gerekir. Eğer PCOS hastasıysanız ve fazla kilonuz varsa, kilo kaybı ve dengeli beslenme bazı semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Aşırı kıllanma, adet düzensizliği, doğurganlık problemleri gibi belirtiler için çeşitli ilaç tedavileri uygulanabilir. Eğer doğurganlık ilaçları işe yaramazsa, “laparoskopik over drilling (LOD)” adı verilen basit bir cerrahi işlem önerilebilir. Bu işlemde, yumurtalıklarda androjen hormonlarını üreten doku, ısı ya da lazerle tahrip edilir. Tedavi sürecinin ardından birçok PCOS’lu kadın hamile kalabilmektedir.

Mevcut tıbbi yaklaşımlarda polikistik over sendromunun kesin bir tedavisi yoktur. Ancak hastalık kontrol altına alınarak neden olduğu sağlık sorunları azaltılabilir. Tedavinin temel amacı; hastanın yaşam kalitesini artırmak, genel sağlığını iyileştirmek ve gebelik isteniyorsa bunu desteklemektir. Bu bağlamda, hastanın çocuk sahibi olma isteği tedavi şeklini belirlemede önem taşır. Gebelik düşünmeyen hastalarda hormon dengesizliğini düzenlemek için doğum kontrol hapları kullanılabilir. Ayrıca hastanın kilo vermesi teşvik edilir, insülin direncini azaltmak için metformin tedavisine başlanabilir ve gerekirse farklı ilaç tedavileri uygulanabilir.

Gebelik isteyen hastalarda bazı ilaçlar uygun olmayacağından, tedavi planı buna göre şekillendirilir. Yumurtlamanın engellenmiş olması nedeniyle, öncelikle ovülasyonun sağlanmasına yönelik ilaçlar veya diğer yöntemler kullanılır. İlaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda alternatif yöntemlere başvurulabilir.

Polikistik Over Sendromlu gebelerde hangi sorunlar gelişebilir?

Tedavi edilmeyen PKOS, kadınlarda insülin direnciyle birlikte diyabet, yüksek kolesterolle birlikte kalp hastalıkları, hipertansiyon, uyku apnesi ve rahim kanseri gibi ciddi hastalık riskini artırır. PKOS’lu kadınlarda gebelik geliştiğinde ise şu sağlık sorunları görülebilir:

Preeklampsi

Bebekle plasenta arasındaki fizyolojik bağın bozulmasıyla ortaya çıkar; annede yüksek tansiyon, böbrek sorunları, kanama ve protein kaybı gibi sorunlara neden olabilir. Hem anne hem de bebek sağlığı açısından risklidir.

Gestasyonel diyabet

PKOS’a bağlı insülin direnci, gebelikte artarak gebelik diyabetine dönüşebilir ve bu durum da ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Gebelik hipertansiyonu

PKOS’un kilo artışı ve yüksek kolesterolle birlikte hipertansiyona zemin hazırlaması, gebelik sırasında yüksek tansiyon gelişmesine neden olabilir.

Prematüre doğum

PKOS’lu annelerde erken doğum riski normal gebelere göre daha yüksektir. Prematüre bebeklerde sağlık sorunları gelişme olasılığı artar.

Bebeklerde gelişim geriliği

Hormon dengesizliğine bağlı olarak, PKOS’lu annelerin bebekleri normalden iri olabilir. Bu durum anne karnında gelişim geriliğine, doğumun zorlaşmasına ve doğum sırasında komplikasyonlara neden olabilir.

Düşük

PKOS’a bağlı komplikasyonlar, gebeliğin erken dönemlerinde düşük riskini artırabilir.

Doğum sonrası komplikasyonlar

Araştırmalar, PKOS’lu annelerin bebeklerinde doğum sonrası ciddi sağlık sorunlarının daha sık görüldüğünü ve bu bebeklerin yoğun bakım desteğine daha fazla ihtiyaç duyduğunu göstermiştir.

PKOS gelişme riski

PKOS’lu annelerin kız çocuklarında, ilerleyen yaşlarda bu sendromun gelişme riski normal bireylere göre daha yüksektir.