Böbrek Nakli Nedir?

Böbrek Nakli SGK kapsamındaki hastalara ücretsiz yapılmaktadır.

Böbrek yetmezliği; böbreklerin çeşitli nedenlerle tekrar düzelemeyecek şekilde bozulması ve görevlerini yapamamasına bağlı olarak; vücutta su, üre, kreatinin, ürik asit ve diğer zehirli maddelerin birikmesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalar vücutlarında su birikmesi sonucunda tansiyon yüksekliği, nefes darlığı gibi şikayetlerle veya üre ve diğer zehirli maddelerin yol açtığı bulantı, kusma, karın ağrısı, halsizlik, güçsüzlük, iştahsızlık gibi şikayetlerle ya da potasyum yüksekliği sonucunda kalbin durması riski gibi durumlarla diyaliz ve böbrek nakli (transplantasyon) gibi tedavilere ihtiyaç duyuyor.

Son dönem böbrek yetmezliği olan kişiler tedavi edilmezlerse yaşamaları mümkün değildir. Bu hastalar için diyaliz ve böbrek nakli (transplantasyon) olmak üzere iki tedavi alternatifi vardır. Bu tedavi alternatiflerinin seçimine hekim, hasta ve ailesi görüşerek karar vermelidir. Diyaliz hastayı yaşatan bir tedavi yöntemidir. Fakat hiçbir makine doğal organın yapmış olduğu bütün fonksiyonları yerine getiremez. Bu nedenle böbrek nakli (transplantasyon) hem hastanın yaşama süresi, hem yaşadığı hayatın kalitesi itibariyle çok büyük üstünlüklere sahiptir. Hastalar, başta yiyecek içecek olmak üzere yaşamını sınırlayan kısıtlamalardan kurtularak, serbestçe beslenen sağlıklı kişiler olarak hayatlarını sürdürürler. Çalışma ve sosyal hayatı normale döner. Diyaliz için tedavi merkezlerinde geçirdikleri uzun süreleri artık kendilerine ayırma fırsatını elde etmiş olurlar. Daha uzun süre yaşarlar. Böbrek nakli (transplantasyon) harcamalarının diyalize göre çok daha az olduğunu vurgulamak gerekir. Mümkün ise hastalara fistül açılmadan, diyalize başlamadan çok kısa sürede hazırlıklarının tamamlanması ve ameliyatının yapılması en iyisidir.

Böbrek nakli (transplantasyon) son dönem böbrek yetmezliği olan hastaların bedenine, bu fonksiyonları yapabilecek sağlam bir organın yerleştirilmesidir. Böbrek nakli (transplantasyon) için gerekli olan sağlıklı organ kadavradan ya da canlı vericilerden sağlanır. Ülkemizde daha çok canlı vericilerden temin edilen böbreklerle nakiller gerçekleştirilmektedir. Canlı vericiden temin edilen böbreklerle yapılan nakillerin sonuçları, kadavradan alınan böbreklerle yapılanlara göre daha iyidir. Fakat organ naklinin çok sayıda hastaya şifa verebilmesi için kadavradan organ bağışlarının sayısının artması gerekmektedir.

Böbrek Nakli (transplantasyon) Ne Zaman Yapılmalıdır?

Kronik böbrek yetersizliği olan hastalarda böbrek fonksiyonları %20' nin altına düştüğü zaman, böbrek nakli (transplantasyon) tedavisine ihtiyaç vardır. Herhangi bir sakıncası olmayan tüm hastalarda öncelikle böbrek nakli (transplantasyon) düşünülmeli ve olanakları araştırılmalıdır. Diyaliz hastanın hayatını kurtarır onu hayatta tutar fakat , başta damarların zamanla hasar görmesi olmak üzere çeşitli komplikasyonları vardır. Bu nedenle henüz diyalize girmeden nakil olmalarının böbrek ve hasta sağlığı açısından üstünlüğü vardır.

Böbrek Naklinin (transplantasyon) Yararları Nelerdir?

Diyaliz işlemi, sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının ancak %10’unu yapabilir. Başarılı bir böbrek nakli (transplantasyon) ise sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının %100'ünü yerine getirebilir.

Böbrek Nakli (transplantasyon), Diyalize Göre Avantaj Sağlar mı?

Çok büyük avantajları vardır. Ameliyat sonrasındaki 1-2 haftadan sonra hastaların çok büyük çoğunluğu tamamen normal sayılabilecek bir yaşama kavuşurlar. Sabah ve akşam aldıkları ilaçlar dışında çalışma hayatları ve sosyal hayatları normal sınırlarda seyreder. Diyalizde olduğu gibi haftada 3 gün 3-4 saat süre ile bir makinaya bağlı yaşamak zorunda kalmazlar.

Canlı Vericili Böbrek Nakli (transplantasyon)  Nedir?

Ülkemizde yapılan böbrek nakillerinin çoğu canlı vericilerden alınan böbreklerle gerçekleştirilmektedir. Kadavradan yeterince organ alınamadığı için bekleme süreleri çok uzundur. Bu nedenle hastalar uzun süre diyalize girmek mecburiyetinde kalmaktadır.

Bir insanda son dönem böbrek yetmezliği olduğunda tedaviye başlama mecburiyeti vardır. Hastaya ya diyaliz başlanmalı ya da böbrek nakli (transplantasyon) yapılmalıdır. Yaşam süresi, yaşanılan hayatın kalitesi ve tedavilerin maliyetleri göz önüne alındığında böbrek nakli (transplantasyon)  açık ara önde olan yöntemdir. Bu nedenle hastaya yol gösteren hekimin böbrek naklini birinci sırada önermesi en etik ve doğru karardır. Hastanın yakın zamanda nakil olabilmesi için canlı vericiye ihtiyaç vardır. Yukarıda belirttiğimiz yasal ve tıbbi koşullara uygun vericisi olan hastalar için en iyi çözüm biran önce nakil olmaktır. Diyalize devam etmekte olan hastalar içinde yine aynı şekilde canlı vericileri var ise biran önce nakil olmaları en iyi seçenektir.

Böbrek Nakli (transplantasyon) Kimlere Yapılamaz?

Böbrek nakli (transplantasyon) yapılamayan hasta çok azdır. Aktif infeksiyonu olanlara nakil yapılamaz. Bu durumdaki hastaların tedavisi yapıldıktan sonra nakil gerçekleştirilebilir. Tümörü olan hastalarda tümör tedavi edildikten sonra tümörün cinsine göre belirli süre beklenerek, nüks olmadığı saptandıktan sonra nakil gerçekleştirilebilir. Tümörün başka organlara sıçradığı durumlarda nakil yapılması mümkün değildir. Kan grubu uyumsuz hastalarda nakledilen böbreği kaybetme riski çok yüksek olması nedeni ile şu an genellikle tavsiye edilmemektedir. Alıcı ve vericinin kanlarının karıştırılması ile yapılan testin (cross-match testi) pozitif olması durumunda da nakil yapılmaz. İleri yaş böbrek nakli (transplantasyon) için göreceli bir engel durumdur. Hastanın biyolojik yaşı, genel durumu ve diğer organların durumu ile birlikte değerlendirilmelidir. Yaş tek başına nakil için engel olarak düşünülmemelidir.

Şeker Hastaları Böbrek Nakli (transplantasyon) Olabilir mi?

Şeker Hastaları da nakil olabilir. Çünkü böbrek naklinin (transplantasyon) üstünlükleri şeker hastaları için de geçerlidir. Günümüzde böbrek yetmezliğinin en sık sebeplerinden biri de şeker hastalığıdır. Dolayısıyla çok sayıda şeker hastasına böbrek nakli (transplantasyon)  yapılmaktadır. Nakilden sonra şeker hastalığının tedavisi ve takibine çok dikkat edilmesi gerekir.

Hepatiti Olanlar Böbrek Nakli (transplantasyon) Olabilir mi?

Hepatiti olan hastalar karaciğer sirozu veya kronik hepatit açısından ayrıntılı değerlendirilmelidir. Bu durumların yokluğunda nakil yapılabilir. Hepatit B tedavisindeki ilaçların nakil sonrası kullanılmasında sakınca yoktur. Böylece Hepatit B'nin tedavisi böbrek naklinden (transplantasyon) sonra da başarılı olarak sürdürülebilir. Hepatit C olan hastaların tedavisinde kullanılan ilaçların böbrek naklinden (transplantasyon) sonra kullanılması mümkün değildir. Böbreğin kaybına neden olabilmektedir. Bu nedenle Hepatit C'li hastalarda tedavi gerekiyorsa bunun nakil öncesi yapılması uygun olur. Hepatitli hastaların nakile uygun olup olmadığı konusunda, hepatoloji ile danışılarak birlikte karar verilmelidir.

Böbrek Nakli (transplantasyon) Nasıl Yapılır?

Böbrek nakli (transplantasyon), kadavradan (ölüden) veya canlı vericilerden alınan sağlıklı böbrekler ile yapılır. Ülkemizde daha çok canlı akraba vericilerden alınan böbrekler ile nakil gerçekleştirilmektedir. Biz hastanemizde canlı vericilerin ameliyatını kapalı(laparoskopik) yöntemle yapmaktayız. Bu yöntemle yapılan nakillerde ameliyat yarası çok küçük olduğundan ameliyat sonrasında hastanın ağrı ve benzeri şikâyetleri çok azdır. Ameliyat sonrasında yara ile ilgili problemlerde azdır. Bu nedenle hastaların ameliyat sonrasında ki dönemleri rahat seyretmektedir.

Alıcının ameliyatı kasık bölgesinde yapılan bir kesiden girilerek gerçekleştirilir. Bu bölgede ki atar ve toplardamarlar hazırlanır. Böbreğin damarları bu damarlara dikilerek organın kanlanması sağlanır. İdrar yolu idrar torbasına uygun ameliyat tekniğiyle bağlanarak işlem sonlanır.

Böbrek Naklinde (transplantasyon) Beklenen Yaşam Süresi Nedir?

Günümüzde yapılan organ nakillerinde beklenen yaşam süreleri alternatifi olan diyaliz tedavisine göre çok daha iyidir. Böbrek Nakli (transplantasyon) Merkezimizde %99 başarı oranı ile böbrek nakillerini gerçekleştirmekteyiz.

Böbrek nakli (transplantasyon) olan hastaların yaşam kaliteleri normal sağlıklı bir insan gibidir. Hasta diyalize girmekte iken bağlandığı makine canlı böbrek dokusunun bütün görevlerini yerine getiremediği için diyalizdeki hastalar, serbestçe su içememek, her şeyi yiyememek başta olmak üzere birçok kısıtlama ile yaşarlar. Zaman içerisinde kansızlık, kalp damar hastalıkları, çeşitli enfeksiyonlar gibi ilave problemlerle karşılaşırlar. Bu nedenlerle ve zamanlarının önemli bir kısmını diyaliz merkezlerinde geçirdikleri için sağlıklı bir insan gibi yaşama şansları yoktur.

Kısaca böbrek nakli (transplantasyon)  olanlar hem ruh ve beden sağlıkları hem de diyalizde geçirdikleri süreleri kazandıkları için çalışma hayatı ve sosyal yaşam içinde yer alabilmektedirler.

Böbrek Nakli (transplantasyon) Kan Grubu Uyumu

ABO kan grubu uyumu olmalıdır. Rh uyumu gerekmemektedir. Aşağıdaki tabloya göre alıcı-verici eşleşmeleri yapılmaktadır.

Nakil İçin Böbrek Kimlerden Alınabilir?

Günümüzde kadavradan (ölüden) alınan böbreklerin dağıtımı Sağlık Bakanlığımızın kurmuş olduğu koordinasyon sisteminin kuralları içerisinde gerçekleştirilir. Organ nakli merkezilerine kaydedilen hastaların listeleri koordinasyon bilgisayarında da kayıtlıdır. Böbreğin takılabileceği hastaların listesi Bakanlık tarafından merkeze gönderilir. Bu listedeki sıraya göre organ uygun hastaya takılır.

Canlı vericisi olan hastaların nakil olması daha çabuk ve erken dönemde yapılabilmektedir. Ülkemizde ki yasalara göre hasta ilk dört derece ki akrabalarından organ alabilir. Bunun dışındaki akrabaları ya da akrabası olmayan kişilerden de organ alması mümkündür. Ancak bu gibi donörlerden (verici) yapılacak nakil için etik kurul kararına ihtiyaç vardır. Bir kişinin donör (verici) olabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olması şarttır. Üst yaş için kesin bir sınırlama yoktur. Verici adayının organının alınıp alınamayacağına yapılan muayene ve tıbbi incelemelerin sonucuna göre karar verilir.

Kimler Böbrek Veremez?

Kanser hastaları, aktif infeksiyon hastalığı olanlar, böbrek hastaları, hamileler, başka bir organ yetmezliği olanlar böbrek vericisi olamaz. Yüksek tansiyonu ve şeker hastalığı olanlarda ayrıntılı inceleme yapıldıktan sonra karar verilmelidir.

Yaşlı Vericilerden Nakil Olabilir mi?

Elbette yaş faktörü önemlidir, ancak her olgu ayrıca değerlendirilmelidir. Hastanın kimlik yaşı değil, biyolojik yaşı çok önemlidir. Verici, kalp, böbrek, akciğer, ve diğer sistemler yönünden değerlendirilmelidir. Bu şekilde dikkatli değerlendirilerek sağlıklı ileri yaşlı vericilerden de böbrek nakli (transplantasyon) başarı ile yapılabilir ve yapılmaktadır.

Böbrek Nakli Fiyatları Ne Kadar?

Böbrek nakli ameliyatı SGK tarafından tamamıyla karşılanıyor olup, bu kapsamdaki hastalarımız için ücretsizdir.

Medicana Bahçelievler Organ Nakli

Prof. Dr. Murat Tuncer

Doç. Dr. Sabri Tekin

Dr. Öğr. Üyesi Amil Hüseynov

Medicana Çamlıca Organ Nakli

Prof. Dr. Murat Tuncer

Op. Dr. Volkan Turunç

Medicana International Ankara Organ Nakli

Dr. Öğr. Üyesi Ulaş Sözener

Medicana International Istanbul Organ Nakli

Prof. Dr. Murat Tuncer

Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar

Dr. Orçun Subaşılar