Kozmetik boy uzatma olarak da bilinen boy uzatma ameliyatı, eskiden cücelik gibi anormal derecede kısalığa neden olan genetik anomalileri veya ciddi şekil bozuklukları olan kişilere uygulanan bir ameliyat olsa da günümüzde boyundan memnun olmayan kişiler için alternatif bir prosedür haline gelmiştir. Kemiğin cerrahi olarak kırılmasını ve daha sonra dahili veya harici bir sabitleme cihazı üzerinden kademeli olarak uzatılmasını içerir. Vücut imajını değiştirebilen ve öz güvenin artmasını sağlayabilen ameliyat, kişilerin yaşamında olumlu bir etki yaratabilir.
Boy Uzatma Nedir?
Boy uzatma, hastanın vücut boyunu artırmayı sağlayan estetik cerrahi bir işlemdir. Alt ekstremitelerin yavaşça uzatılmasıyla sağlanır. Bu, femur veya tibianın dikkatli bir şekilde kırılması ve ardından teleskopik çivi veya harici bir fiksatör dairesel çerçeve ile kademeli olarak uzatılmasını içerir. Vücudun doğal iyileşme tepkisi sayesinde oluşan boşlukta yeni sağlıklı kemik oluşur ve sonuçta kemik uzunluğu artar.
Distraksiyon osteogenezisi, boy uzatmada temel prosedür olarak kabul edilir. Buna göre uzun bir kemiğin cerrah tarafından dikkatli bir şekilde kırılması (osteotomizasyon) ve kemiğin iki parçasının günde yaklaşık 1 mm birbirinden yavaşça itilmesi sonucunda zaman içinde normal kemik oluşabilir.
Bu prosedür için aşağıdaki cihazlar kullanılabilir:
- Eksternal fiksatörler: Bunlar, bacağın dışına takılan metal kafeslerdir. Bazı eksternal fiksatörler uzvun etrafından dolaşırken bazıları uzvun paralelinde uzanır. Her iki tip de kemiğe pimler, vidalar veya tellerle tutturulur ve uzatılır. Dış cihazlar, genellikle konsolidasyon aşaması tamamlandıktan sonra ve yeni kemik ağırlık taşıyacak kadar güçlü olduğunda çıkarılır. İyileşme süreci boyunca bacakta kalır ve hastalar bu aparata tam yük verebilir.
- İç içe geçen uzatma çubukları: Bunlar, kemik iliği boşluğuna implant edilen ve manyetik bir cihazla uzatılan çivilerdir. Kemiğin uzunluğunu kademeli olarak artırmak için kullanılır. Genellikle kemiğe ilk kez yerleştirildikten bir yıl sonra çıkarılır. Çubuğun çıkarılması anestezi gerektirse de çoğu hasta aynı gün taburcu edilebilir.
Bu yöntem, ortalama 8 cm'ye kadar uzama sağlayabilir. 8 cm’den daha fazla uzamak isteyen hastalara, ikinci kemik için başka bir uzatma prosedürü planlanabilir. Bu; önce femur (uyluk) kemiği, sonra tibia (kaval) kemiği veya tam tersini içeren bir prosedürdür. İki uzatma prosedürü, toplamda 13 cm’ye kadar uzama sağlayabilir.
Tibial bölgenin 8 cm kadar uzatılması çoğunlukla pek tolere edilmez, 5 cm'yi aşmak bile ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Çoğu hasta, alt bacak kemiğinde 5 cm'den fazlasını tolere edemez. Bu nedenle, hastanın kemiklerinin ve yumuşak dokularının izin verdiği ölçüde operasyon gerçekleştirilir.
Kozmetik açıdan boy uzatma, komplikasyon riskleri taşıyan ve karmaşık bir prosedürdür. Ameliyat öncesi planlamanın dikkatlice yapılması, ameliyatın titizlikle uygulanması, yakın takip ve iyileşme döneminde kemik konsolidasyonunun ve ağırlık taşıma ilerlemesinin değerlendirilmesi sayesinde olumsuz durumları en aza indirmek mümkün olabilir.
Boy Uzatma Kimler İçin Uygundur?
Boyun standartlara göre kısa olması veya uzuvlarda şekil bozukluğu bulunması, kişilerin bu işlemi yaptırmak istemesinin en önemli iki nedenidir. Yapısal kısa boy, altta yatan herhangi bir klinik neden olmaksızın, belirli bir popülasyon için ortalamayı oluşturan standartlardan daha kısa boy olarak tanımlanır.
Ek olarak; boy uzatma için uygun adaylarda aşağıdaki kriterler aranır:
- Ekstremite stabilitesi: Uzatılacak kemiğin her iki ucundaki eklemlerin stabil olması gerekir. Aksi takdirde uzatma, eklem sorunlarına neden olabilir.
- Doku sağlığı: Bölgenin etrafındaki dokularda hasar varsa, ameliyat bu dokulara daha fazla zarar verebilir.
- Bacaklarda uzunluk farkı: İki bacak arasındaki uzunlukta 1 cm’lik ya da daha az bir fark, duruş veya işlevi etkileme eğiliminde değildir ancak 2 cm’den fazla fark olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Yaş: Çocukluk ve erken yetişkinlik, vücudun yeni kemik oluşturma olasılığının en yüksek olduğu dönemdir. Dolayısıyla boy uzatma işlemi için doğru bir zaman olabilir.
- Ameliyat taleplerini karşılayabilme: Boy uzatma, hastaların günlük olarak çaba göstermesi gerektiren uzun ve karmaşık bir süreçtir. Ameliyattan sonra kemik ve dokular iyileşene kadar aylarca uzuvların koruması gerekir.
Boy Uzatma Nasıl Yapılır?
Boy uzatma, tamamlanması aylar sürebilen karmaşık bir işlemdir. Ameliyat, temelde kemiğin uzatılmasını ve yeni kemiğin büyümesini içeren distraksiyon ve yeni kemiğin güçlü ve stabil olmasını içeren konsolidasyon aşamalarından oluşur.
Bacak uzatma ameliyatının 4 aşaması aşağıdaki gibidir:
- Osteotomi: Kemik kesilir ve iki bölüme ayrılır.
- Distraksiyon: Kemiğin iki ucu, harici fiksatörler veya dahili çiviler gibi özel cerrahi ekipman kullanılarak günde yaklaşık 1 mm olacak şekilde kontrollü bir şekilde ayrılır.
- Osteogenez: Ayrılan kemiğin iki ucu arasındaki boşlukta yeni kemik oluşur.
- Konsolidasyon: Kemik ve yumuşak doku sağlamlaşır ve iyileşir.
Cerrahi aşamasında kemiklerin iki parçaya ayrılması için osteotomi işlemi gerçekleştirilir. İmplantasyon, birkaç milimetrelik minimal cilt kesileriyle başlar. Bu, kan akışına ve kemiklerin iyileşmesine yardımcı olan diğer biyolojik süreçleri korumak için özel bir şekilde yapılır. Daha sonra çiviler yerleştirilir ve kilitleme vidalarıyla yerine sabitlenir.
Bu aşamadan sonra hastalar genellikle en az bir gece hastanede kalır. Ardından yaklaşık 7-10 gün süren latent dönemde kemiklerin iyileşmesi için beklenir.
Bu dönemin sonunda distraksiyon fazı veya kemiğin kademeli olarak uzatılması başlayabilir. İki kemik parçasının günde yaklaşık 1 mm yavaşça ve ağrısız bir şekilde birbirinden ayrılması için bir cihaz kullanılır. Kemik daha da ayrıldıkça uzuvları kalıcı olarak uzatan yeni büyüme meydana gelir. Uygun iyileşmenin sağlanması için bu süre zarfında düzenli kontroller ve fizik tedavi çok önemlidir. Fizik tedavi, tam hareket aralığının korunmasına ve aktif yaşam tarzının devam etmesine yardımcı olabilir.
Ameliyatın ardından bir miktar ağrı ya da rahatsızlık hissedilmesi normaldir. Kemiklerin iyileşmesi yaklaşık 2-3 ay sürebilir ancak bu hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. İyileşme sırasında kemiğin etrafındaki sinirler, kaslar, tendonlar ve bağlar bu yeni uzunluğa uyum sağlar. Hedef boya ulaşıldığında başka bir ayarlama yapılmasına gerek yoktur; yeni kemiklerin sertleşmesine izin verilir.
Boy Uzatma Komplikasyonları Nelerdir?
Boy uzatma ameliyatı nedeniyle aşağıdaki komplikasyonlar görülebilir:
- Enfeksiyon: Çivi ve vidaların takıldığı yerde ve ayrıca kemiğin bölündüğü bölgede ameliyat yaraları oluşur. Bu yaralardan herhangi birinde enfeksiyon oluşma riski vardır. Enfeksiyon; bölgede artan ağrı, kızarıklık ya da sıcaklık, şişme, akıntı ya da irin, hoş olmayan koku ve yüksek ateş gibi semptomlara neden olabilir.
- Derin ven trombozu: Kan pıhtısı anlamına gelen bu komplikasyon, kan sulandıran ilaçlarla tedavi edilebilir.
- Eklem sertliği ve yumuşak doku gerginliği: Bu sorunun giderilmesi için eklemlerin ve yumuşak dokuların hareketli ve esnek tutulması için egzersiz yapılabilir. Sorunun ciddi olması durumunda gerginliği gidermek için daha fazla ameliyat gerekebilir.
- Kemiklerin birleşmemesi: Bazen kemikler, uzatma sırasında düzgün şekilde oluşmaz ya da kemiğin güçlenmesi çok uzun zaman alabilir. Böyle bir durumda farklı tedavi yöntemleri denenebilir.
- Eklem instabilitesi: Çevredeki eklemin küçük bir yerinden çıkma riski vardır. Bunu önlemek için fizyoterapiden faydalanılabilir. Böyle bir durum meydana gelirse daha fazla uzamadan vazgeçilmesi gerekebilir.
- Sinir ve kan damarı yaralanması: Bu, ameliyat sırasında ya da daha sonra kemiğin uzatılması sırasında nadiren meydana gelir. Semptomlar ağrı, uyuşukluk veya iğnelenmeyi içerir. Bu belirtiler, uzatma sürecinin yavaşlatılmasını ya da prosedürün tamamen durdurulmasını gerektirebilir.
- Kırıklar: Çivi çıkarıldığında nadiren kemik kırılabilir. Böyle bir durumda daha fazla ameliyat yapılması ya da alçı gibi bir destekten yararlanılması gerekebilir.
Boy Uzatma Hakkında Sık Sorulan Sorular
Boy uzatma, tamamlanması aylar sürebilen karmaşık bir işlemdir. Ameliyat, temelde kemiğin uzatılmasını ve yeni kemiğin büyümesini içeren distraksiyon ve yeni kemiğin güçlü ve stabil olmasını içeren konsolidasyon aşamalarından oluşur.