Uçak yolculuğundayken orta kulaktaki hava basıncı ile kulağın dışındaki hava basıncı arasındaki denge bozulduğunda kulak zarında oluşan stres nedeniyle tıkanma meydana gelir. Uçak yolculuğunda kulakta tıkanma genellikle kalkıştan sonra uçak gökyüzüne doğru tırmanırken veya iniş için alçalırken yaşanır. Bu duruma kulak barotravması, barotitis media ya da aerotitis media denir. Uçakta kulağın tıkanmasını önlemek için esnemek, sakız çiğnemek iyi gelebilir. Ancak bazı durumlarda doktor müdahalesi gerekebilir.
Uçak yolculuğunda kulak tıkanmasına kulak barotravması denir. Kulak barotravması, hava veya su basıncının aniden değişmesi sonucunda östaki borularında yaşanan baskı nedeniyle meydana gelir.
Östaki boruları orta kulağın arkasından boğazın arkasına kadar uzanır. Borular, orta kulağın dışarıdan hava girmesine izin vererek kulak zarının her iki tarafında eşit hava basıncının korunmasına yardımcı olur.
Uçaklar kalkış ve iniş yaptığında hava basıncı değişir. Bu değişim östaki borularının tepki verebilmesinden daha hızlı gerçekleşir. Bu da hava basıncı değişikliklerini yönetmeyi zorlaştırır ve tıkanma meydana gelir.
Uçak yolculuğunda kulak tıkanmasının belirtilerini takip etmek, tıkanmanın giderilmesi ve bir uzmandan yardım istemek için gereklidir.
Uçakta kulak tıkanmasının belirtileri şunlardır:
Kulak barotravması, uçak yolculuklarının yanı sıra tüplü dalış gibi kulak basıncını etkileyen etkinlikler sırasında da meydana gelebilir.
Kulak tıkanmasını önlemek için alabileceğiniz bazı önlemler vardır:
Uçakta kulak tıkanması genellikle kendiliğinden geçer ancak kulaktaki basıncı gidermek için dekonjestan (burun tıkanıklığı giderici) kullanılabilir. Öte yandan iltihabı azaltmak için de doktorunuz ilaç yazabilir. Son olarak nadir de olsa kulak barotravması sonucu kulak zarı delinebilir. Doktorunuz kulak zarındaki deliği kapatmak için ilaç önerecektir.
Uçakta kulak tıkanması sonucu nadiren, kulak zarının yırtılmasına neden olabilir. Kulağınızdan sıvı geldiğini fark ederseniz hemen doktora başvurmayı ihmal etmeyin.
Filtreli kulak tıkaçları kalkış ve iniş sırasında basıncı eşit tutar. Bunları eczanelerden, havaalanı hediyelik eşya dükkanlarından veya işitme kliniklerinden alabilirsiniz. Ancak basıncı azaltmak için yine de esnemeniz ve yutkunmanız gerekecektir.
Bazı basit egzersizlerle kulaktaki basıncı eşitleyebilirsiniz böylece yolculuğunuzun daha rahat geçmesini sağlayabilirsiniz. Yutma ve çeşitli dengeleme yöntemleri, normalde kapalı olan östaki borularını açmanın ve dış kulak ile iç kulak arasındaki basınç farkını azaltmanın yollarıdır. İşte kulak basıncınızı eşitlemenize yardımcı olacak bazı egzersizler:
Burnunuzu sıkıştırın ve üfleyin.
Boğazınızı gerin ve çenenizi öne doğru itin. Yumuşak damak ve boğaz kaslarını gererken çeneyi öne ve aşağı doğru itin, sanki esnemeye başlıyormuş gibi. Bu kaslar östaki borularını açar.
Burnunuzu sıkıştırın ve yutun. Yutma, östaki borularınızı açarken, burnunuz kapalıyken dilinizin hareketi havayı sıkıştırır.
Burnunuzu sıkıştırın ve “K” harfinin sesini çıkarın. Burun deliklerinizi kapatın ve sanki bir ağırlığı kaldırmaya çalışıyormuş gibi boğazınızın arkasını kapatın. Sonra "K" harfinin sesini çıkarın. Bu, dilinizin arkasını yukarı doğru zorlar ve havayı östaki borularınızın açıklıklarına doğru sıkıştırır.
Burnunuzu sıkıştırın, üfleyin ve yutun. Burun deliklerinizi kapatırken aynı anda sümkürün ve yutkunun.
Burnunuzu sıkıştırın ve üfleyin ve çenenizi öne doğru itin. Yumuşak damağı ve boğaz kaslarını gererek ve çeneyi öne ve aşağı doğru iterek Valsalva manevrası yapın.
Uçak yolculuğunda kulak tıkanması genellikle kendiliğinden geçer, yolculuk sırasında tıkanmayı önlemek için bazı önlemler alınabilir. Nadiren ortaya çıkan komplikasyonlar için östaki borularındaki basıncın dengelenmesi için bazı tedaviler uygulanabilir.
Uçakta kulak tıkanması için tıbbi tedaviler şöyledir:
Kulak barotravması genellikle geçici bir sorundur. Uçuşunuz bittikten veya tüplü dalışınızı bittikten sonra bile kulaklarınız hala dolu veya tıkalı hissediyorsanız ayrıca kulağınızdan sıvı geliyorsa, ağrılarınız dinmek bilmiyorsa derhal doktora başvurun.