Prostat, erkek üreme sisteminin bir parçası olan, bağ dokusu ve kas liflerinden oluşan stroma ile çevrili, birçok dallanmış kanaldan meydana gelen bir bezdir. Bu kanalları çevreleyen hücreler, spermle birleşerek meniyi oluşturan prostat sıvısını üretir. Genellikle "kapsül" adı verilen ince bir bağ dokusu ile sarılıdır. Prostat, erkek vücudunda mesanenin hemen altında, rektumun ön tarafında yer alır ve idrarın mesaneden penise iletilmesini sağlayan üretra kanalını çevreler.
Prostat sorunlarında görülen başlıca belirtiler arasında; sık idrara çıkma ihtiyacı, özellikle geceleri idrara kalkma, idrarda veya menide kan görülmesi, idrar yaparken yanma veya ağrı yer alır. Bu tür şikayetler varsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Prostatın ne demek, görevi nedir?
Prostatın en önemli işlevi, spermi besleyen ve koruyan prostat sıvısını üretmektir. Bu sıvı; enzimler, mineraller ve proteinler açısından zengindir. Erkek cinsel olarak uyarıldığında, prostat bu sıvıyı kanallardan üretraya doğru iletir. Küçük bir ping-pong topu büyüklüğünde olan bu bez, penisin tabanı ile rektum arasında, kasık bölgesinin derinliklerinde bulunur. Sadece üreme işlevinde değil, aynı zamanda idrar akışını kontrol etmede de etkilidir. Üretranın etrafındaki kas dokusu, idrar akışını düzenleyici rol oynar. Ayrıca testosteron ve bazı hormonlar, prostatın çalışmasını kontrol eder.
Prostat neden oluşur?
Prostat sorunlarına yol açabilecek faktörler arasında:
- Geçirilmiş bakteriyel prostatit enfeksiyonları, kimyasal tahrişler, alt idrar yollarındaki sinir sorunları, pelvik taban kaslarındaki problemler, cinsel travmalar, kronik stres ve anksiyete gibi durumlar yer alabilir.
Erken yaşta prostat belirtileri nelerdir?
Prostatla ilgili belirtiler yalnızca ileri yaşlarda değil, daha genç erkeklerde de ortaya çıkabilir. Şu belirtiler özellikle dikkate alınmalıdır:
- Zorlanarak veya kesik kesik idrar yapma,
- Geceleri sık sık idrara çıkma,
- Aniden idrara sıkışma hissi,
- Yanma hissiyle idrar yapma,
- İdrar kaçırma veya kanlı idrar,
- Kötü kokulu ya da bulanık idrar.
Prostat belirtileri nelerdir?
Prostat hastalığının daha belirgin belirtileri şunlardır:
- Gündüz veya gece sık idrara çıkma, idrarda ya da menide kan fark edilmesi, idrar yaparken ağrı veya yanma, boşalma sırasında ağrı, alt sırt, pelvik bölge, kalça ya da üst uyluklarda ağrı ya da sertlik, idrar yaptıktan sonra damlama. Bu şikayetlerin varlığı halinde tıbbi destek alınması önemlidir.
Prostat sorunu varsa ne olur?
Prostat büyümesi ya da iltihabı gibi durumlarda şu problemler görülebilir:
- İdrar akışında zayıflama veya başlatmada zorluk,
- Gece idrara kalkma ihtiyacının artması,
- Mesanenin tam boşalmamış hissi,
- Ağrılı idrara çıkma,
- İdrarda veya idrar dışı kanamalar.
Prostat biyopsisi nasıl yapılır?
Prostat biyopsisi, prostat kanseri şüphesi olan durumlarda, bezden doku örnekleri almak amacıyla uygulanan kısa bir işlemdir. Genellikle 10–15 dakika sürer ve uzman bir ürolog tarafından gerçekleştirilir. İşlem öncesi enfeksiyon riskine karşı antibiyotik verilir.
Hastanın yan yatması ve dizlerini göğsüne çekmesi istenir. Gerekirse lokal anestezi uygulanarak rahatsızlık azaltılır. Rektuma yerleştirilen ultrason probu sayesinde görüntü alınır ve bu prob aracılığıyla prostat dokusundan örnekler toplanır. Bu örnekler laboratuvarda incelenir. İşlem sırasında hafif bir baskı ya da rahatsızlık hissedilebilir.
Prostat sağlığına ne iyi gelir?
Prostat sağlığı için yaşam tarzı büyük önem taşır. Şu öneriler faydalı olabilir:
- Yağlı yiyecekler, alkol, sigara ve kafeinden uzak durmak,
- Sebze, meyve ve bol su içeren bir diyet uygulamak,
- Yeşil çay ve benzeri bitkisel desteklerden faydalanmak,
- Düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloyu korumak.
Prostat ameliyatı nasıl gerçekleştirilir?
Prostat ameliyatı üç yöntemle yapılabilir: robotik cerrahi, açık cerrahi ve laparoskopik cerrahi. Genellikle karın alt kısmından bir kesi açılarak prostat ve çevresindeki dokular çıkarılır. Prostat kapsülü yerinde bırakılır. İşlem sonrasında hastaya idrar sondası takılır ve kesi kapatılır.
Prostatın cinsel sağlığa etkisi
Cinsel ilişki, prostat bezine olan kan akışını artırarak işlevselliğini destekleyebilir. Düzenli boşalma, prostat sıvısında biriken zararlı maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bazı araştırmalara göre, düzenli boşalmanın prostat kanseri riskini azalttığı görülmüştür.
