Reflü ne demek? Reflü neden olur?

Reflü; mide yanması, ağız arkasında kötü bir tat gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bazı kişilerde zaman zaman görülürken, bazılarında ise ömür boyu süren ciddi bir problem haline gelebilir.  Reflü (Gastroözofageal reflü hastalığı – GÖRH), mide asidinin yemek borusuna doğru geri kaçması sonucu ortaya çıkan yaygın bir sağlık sorunudur. Bu durum çoğunlukla yemek borusunun alt kısmında yer alan kas halkasının (alt özofageal sfinkter) zayıflamasıyla meydana gelir. Fazla kilo veya obezite, stres, kahve, çikolata, domates, turunçgiller, acılı ve baharatlı yiyecekler,  gazlı içecekler, soğan ve sarımsak, nane, yağlı yiyecekler, sigara ve alkol, hamilelik, bazı ilaçların yan etkileri reflüye neden olabilir.

Reflü ne demek?

Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri hareket ettiği yaygın bir durumdur. Eğer bu durum sık sık tekrar ederse veya ciddi belirtilere yol açarsa bir hastalık olarak kabul edilir. Reflü, yemek borusuna, yutağa (farenks) ya da solunum yollarına zarar verebilir.

Reflü neden olur?

Reflü, mide asidinin yemek borusunda uzun süre kalması sonucu oluşur. Bu asit, özofagus sfinkteri adı verilen kas halkasının gevşemesiyle yemek borusuna geçebilir.

Aşağıdaki etkenler reflüye yol açabilir:

• Fazla kilo veya obezite, stres, kahve, çikolata, domates, turunçgiller (mandalina, portakal, greyfurt vb.), acılı ve baharatlı yiyecekler,  gazlı içecekler, soğan ve sarımsak, nane, yağlı yiyecekler, sigara ve alkol, hamilelik, bazı ilaçların yan etkileri.

Reflü tehlikeli midir?

GÖRH yaşamı tehdit etmese de sinüzit, özofagus ülseri gibi sağlık problemlerine yol açabilir.

Reflü ülsere neden olur mu?

Eğer reflü uzun süre devam ederse, mide asidi yemek borusu duvarına zarar vererek ülser oluşumuna sebep olabilir.

Bebeklerde reflü nasıl ortaya çıkar?

Bebeklerde reflü, genellikle beslenme sırasında ya da hemen ardından sütün geri gelmesiyle kendini gösterir. Oldukça yaygındır ve çoğu bebekte 8 haftalıkken başlar, genellikle 1 yaşına gelindiğinde kendiliğinden geçer.

Çocuklarda reflü nasıl ortaya çıkar?

Reflü çocuklarda da zaman zaman görülebilir ancak yaygın bir durum değildir. Araştırmalara göre, çocukların yaklaşık %25’i reflü semptomları yaşayabilir. Çoğu çocukta zamanla kendiliğinden düzelir. Beslenme düzenindeki değişiklikler yardımcı olabilir, ancak bazı durumlarda tıbbi tedavi gerekebilir.

Hamilelikte reflü nasıl ortaya çıkar?

Gebelikte reflü, çoğunlukla ikinci veya üçüncü trimesterde ortaya çıkar. Kesin nedeni tam bilinmemekle birlikte, uzmanlar hamilelik hormonlarının – özellikle progesteronun – etkili olduğuna inanır. Progesteron, yemek borusundaki sfinkter kasını gevşetir ve bu da mide içeriğinin yukarı doğru kaçmasına neden olabilir. Aynı zamanda sindirimi yavaşlatarak mide içeriğinin daha uzun süre midede kalmasına sebep olur. Ayrıca, büyüyen rahmin mideye baskı yapması da reflüye yol açabilir. Reflü genellikle doğumdan sonra kendiliğinden geçer.

Reflünün belirtileri nelerdir?

Gastroözofageal reflü hastalığında görülebilecek belirtiler şunlardır:

• Mide yanması, ağızda ekşi tat, regürjitasyon (mide içeriğinin ağza gelmesi), bulantı, geğirme, şişkinlik, kuru öksürük, sürekli boğaz temizleme, boğaz ağrısı, ses kısıklığı, larenjit, nefes darlığı, astım, diş minesinde aşınma, yutma güçlüğü, boğazda yumru hissi, göğüs ağrısı (şiddetli ağrı acil müdahale gerektirebilir).

İleri düzey reflüde aşağıdaki komplikasyonlar da görülebilir:

• Özofajit, yemek borusunda darlık, barrett özofagusu.

Reflü nasıl teşhis edilir?

Reflü tanısı koymak için öncelikle bir uzmana danışılmalıdır. Doktor, şikâyetlerinizi dinleyip fiziksel muayene yapabilir ve şu testleri isteyebilir:

Endoskopi

Ağızdan boğaza doğru esnek bir tüp ilerletilir, mide ve yemek borusu incelenir. Gerekirse biyopsi alınabilir.

pH ölçümü

Yemek borusundaki asit miktarını ölçmek için kullanılır.

Hareketlilik testi

Yemek borusunun çalışma düzeni değerlendirilir. İnce bir kateterle mideye kadar inilir.

Reflü nasıl geçer? Reflü tedavisi nasıl olur?

Reflü tedavisinde öncelikle yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi önerilir:

• Fazla kilolardan kurtulmak, az ve sık öğünlerle beslenmek, yağlı, baharatlı, çikolatalı, kafeinli, asitli gıdalardan uzak durmak, sigara kullanmamak, yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yememek, yatarken başı yüksekte tutmak.

Reflü tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Doktor tarafından önerilebilecek ilaçlar şunlardır:

Antasitler

Semptomları hafifletir ama yemek borusu hasarını iyileştirmez.

H-2 reseptör blokerleri

Asit üretimini azaltır, daha uzun süreli rahatlama sağlar.

Proton pompa inhibitörleri

Asit üretimini durdurur ve iyileşmeyi destekler.

Gerekirse şu reçeteli ilaçlar da verilebilir:

• Reçeteli H-2 blokerleri,  reçeteli proton pompa inhibitörleri, sfinkteri güçlendiren prokinetik ajanlar

Reflüye ne iyi gelir? Reflüde nelere dikkat etmek gerekir?

Lifli yiyecekler

Tam tahıllar (yulaf ezmesi, esmer pirinç), kök sebzeler (tatlı patates, havuç, pancar), yeşil sebzeler (kuşkonmaz, brokoli, taze fasulye).

Alkali besinler

Muz, kavun, karnabahar, rezene, fındık, süt ürünleri (tolerans varsa), süzme peynir, kefir, süt, yoğurt, sulu besinler, kereviz, salatalık, marul, karpuz, et suyu bazlı çorbalar, bitki çayları

Yaşam tarzı önerileri

Sağlıklı kiloyu koruyun, sigara bırakın, yatağın başını yükseltin, sol yanınıza yatın, yemekten sonra uzanmayın, yavaş yiyin, iyice çiğneyin, tetikleyici gıdalardan kaçının, dar kıyafetlerden uzak durun.

Reflü nasıl kontrol altına alınır?

En etkili yöntem, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleridir. İleri vakalarda ilaç tedavisi ya da nadiren cerrahi gerekebilir.

Reflü hastaları ne yememeli?

Baharatlı yiyecekler, yağlı yiyecekler,  çikolata, asitli yiyecek ve içecekler (turunçgiller, domates, sarımsak, soğan), gazlı içecekler (soda, maden suyu), kafeinli içecekler (kahve, çay), alkol.