İmmün Plazma Nedir?
İlk kez 2019 yılının Aralık ayında Wuhan'da ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyaya yayıldığı için pandemi (salgın) olarak belirtilen Covid-19, dünya genelinde ülkemizde dahil milyonlarca insanı etkilemiştir. Hastalığın etkilerini ve bulaş sürecini azaltmak için pek çok önlem alınmıştır. Virüse karşı aşı ve ilaç tedavilerine yönelik çalışmalar ise halen hız kesmeden devam etmektedir. Hastalık ile mücadele konusunda adını son günlerce sıkça duyuran tekniklerden biri de immün plazma tedavisi olmaktadır. Bu uygulama sadece Koronavirus için değil, diğer pek çok hastalığın tedavisi için uygun olabilecek bir yöntemdir. Başarı oranı halen araştırılmaya devam edilse de özellikle yaşamı tehlikeye girmiş hastalarda halen hekimler tarafından uygulanmaktadır.
Plazma Tedavisi Nedir?
Hastalık geçiren ve sağlığına kavuşan hastaların kanlarına halen virüse karşı oluşan antikor ve proteinler bulunmaktadır. Bu protein ve antikorlar kan plazmasında serum adı verilen sarı sıvı alanda yer alır. İmmün plazma tedavisinde ise hastalığı geçiren ve sağlığına kavuşan kişilerden alınan kan plazmaları, durumu ağrı olan hastalara enjekte edilmektedir.
İmmün Plazma COVID-19 Tedavisinde Nasıl Kullanılıyor?
1900'lü yılların başından günümüze kadar tıp dünyasında bilinen ve uygulanan immün plazma koronavirüs için de umut vadeden bir uygulama olmaktadır. Geçmiş yıllarda yine dünyayı etkisi altına alan Ebola, SARS, MERS, H1N1 (Domuz Gribi) ve H5N1 (Kuş gribi) gibi salgınlarda da uygulanması önerilen bu yöntem denenmeye başlanmıştır. Yöntem ile birlikte Covid-19 hastalığına yakalanmış kişilerin kanında bu hastalığı yenmelerini sağlayan antikorlar bulunmaktadır.
İmmün plazma tedavisinde koronavirüs tanısı konulan ve tedavi süreci bittikten sonra iyileşen hastalardan alınan kan plazmaları Türk Kızılayı tarafından toplanmaktadır. Toplanan bu kan plazmalarındaki antikorlar, durumu daha ağır olan hastaların tedavisinde kullanılır. Böylece ağır vakaların iyileşmesinin hızlandırılması, henüz yeni hastalığa yakalananların ise ilerleme olmadan hastalığı yenmeleri amaçlanmaktadır.
Plazma Bağışı Nasıl Yapılır?
Plazma bağışı için tercih edilecek olan kişilerin Covid-19 tanısı almış, uygulanan tedavi ile iyileşmiş ve taburcu olmuş 18 ile 65 yaş arasında olması gerekmektedir. Bunların yanı sıra kişilerin kan vermeye engel olan HIV, hepatit sifiliz gibi hastalıkları olmamalıdır.
Plazma bağışı yapacak kişilere bağıştan önce test yapılacak ve kişinin koronavirüs ile enfekte olduğu belirlenecektir. Tedavi sürecinden sonra iyileşen kişi bağış yapmadan önce 14 gün bekleme sürecine girmelidir. Plazma bağışı yapmadan önce yeniden test yapılan ve negatif sonucu belirlenen kişiler bağışçı olarak Kızılay'a başvuracaktır. Bağış öncesi başvuran kişilerin klinik semptomları tamamen ortadan kalkmış olmalıdır.
Gönüllülük esasıyla verilen kan bağışı işleminden elde edilen plazma, aferez cihazı ile ayrıştırılacak ve diğer bileşenler yine kan bağışçısına geri verilecektir. Alınan plazmaya birtakım standart testler uygulanacak ve tedavi için bekleyen hastaların bulunduğu hastanelere ulaştırılacaktır.
Kan bağışı yapacak olan kişi için plazma alım işleminin hiçbir risk ya da tehlikesi yoktur. Virüs ile enfekte olan ve tamamen iyileşen kişilerden belirli aralıklar ile yeniden plazma bağışı alınabilir. Bu nedenle tamamen iyileşen kişilerin yeniden enfekte olmaması için Covid-19 14 kural için hassasiyet göstermesi, sosyal mesafeyi koruması ve maske takması önem taşımaktadır.
