Bursit Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Omuz ve diz bölgesinde şişlikler ve ağrı bulunanlar sıklıkla bursit ne demek şeklinde araştırma yapmaktadır. Bu bölgelerde iltihaplanma ile kendini gösteren bursit, özellikle ağrılar nedeniyle hastaların hareket kabiliyetini kısıtlamakta ve günlük yaşamlarını etkilemektedir. Bununla birlikte, özellikle erken dönemde teşhis edilen hastalıkta uygun tedavi yöntemleriyle ağrılar ve hareket kısıtlanması ortadan kaldırılmaktadır.

Bursit Nedir?

Vücudun çeşitli eklem yerlerinde ve kemiklerin üzerinde synovial bursa ya da bursa denilen içi sıvı dolu kesecikler bulunmaktadır. Kemiklerin üzerini kaplayan bursanın görevi kemik uçlarının sürtünmesini önlemektir. Bu keseciklerin iltihaplanması bursit hastalığı nedir sorusunun da cevabıdır. Genellikle omuz, kalça ve dirsek kemiklerinde görülen bursit sıklıkla hareket eden eklemlerin yer aldığı diz, ayak bileği ve topuklarda da görülmektedir.

Bursitin nedenleri arasında tekrarlayan ya da zorlayıcı hareketler başta gelmektedir. Sürekli yere doğru eğilmek dizde bursit ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Masa başında çalışanlarda ise dirsekte bursit görülebilmektedir. Tenis gibi spor aktiviteleri sırasında ise ısınmamak ve zorlayıcı hareketleri tekrarlamak hem dirsekte hem de omuzda bursit oluşmasına neden olabilmektedir.

Bursit, nadir de olsa farklı nedenlerden de kaynaklanabilmektedir. Kan ve böbrek hastalıkları, ileri yaşta olmak, liflerin yırtılmasına neden olan bazı antibiyotik ve ilaçların kullanımı da bursite neden olabilmektedir.

Trokanterik Bursit Nedir?

Trokhanter, kalça kemiğinin dış kısmına verilen isimdir. Synovial bursa ise bu kemiğe çok yakın bir konumda bulunmaktadır. Kalça bursit olarak da bilinen trokanterik bursit, kalçanın dış kısmındaki bursanın iltihaplanmasıdır. Kalçada bursit, bu bölgede görülen yanma ve ağrılarla karakterizedir.

Tendinit Nedir?

Kasların kemiğe bağlamasını sağlayan, kemik ve kas arasında uzanan ve kemiğe göre daha yumuşak olan dokulara tendon adı verilmektedir. Tendonit ya da tendinit ise bu tendonların iltihaplanması hastalığıdır. Her yaşta görülebilen tendinit en çok dirsek, bilek ve uyluk bölümlerinde ortaya çıkmaktadır. Aktif olarak spor faaliyetlerinde bulunanlar ve kaslarındaki esnekliği yitirmeye başlayan ileri yaşta bireyler risk grubunda bulunmaktadır.

Bursit Belirtileri

Bursitin şiddetine ve türüne göre belirtiler kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte bursaların bulunduğu bölgelerde iltihaplanma olanlarda genel olarak görülen belirtiler şunlardır:

• Hareket ve basınçla birlikte artan ağrı,
• Bursitin olduğu bölgede şişkinlik ve hassasiyet,
• Hareket kabiliyetinde azalma,
• Enfeksiyon nedeniyle yüksek ateş,
• Bursitin olduğu bölgede ısı artışı ve kızarıklıklar.

Bursitin özel olarak görüldüğü bölgelerde farklı belirtiler de gözlemlenmektedir. Örneğin, dizde bursit olarak da bilinen prepatellar bursit dizi bükmeyi, dirsekte bursit olarak da bilinen olekranon bursit ise dirsek hareketlerini zorlaştırmaktadır. Kalça eklemini etkileyen iliopsoas bursit ve trokanterik bursitte ise hastalar yürümekte güçlük çekebilmektedir. Subakromial bursit ise omuzu etkileyerek lokalize ağrıya neden olmaktadır.

Bu belirtilere göre fiziksel muayene, kan testleri ve MR gibi görüntüleme yöntemleri ile bursit tanısı konmaktadır.

Bursit Nasıl Tedavi Edilir?

Bursit tedavisi hastalığın yerine ve şiddetine göre planlanmaktadır. İltihaplanma görülen bölge erken evrede teşhis edildiği takdirde istirahatle tedavi edilirken şiddetli vakalarda bu iltihap antibiyotikler ve ağrı kesicilerle birlikte tedavi edilebilmektedir. Bursit tedavisinde kullanılan ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde ve düzenli olarak alınmalıdır.

İlaçlı tedaviden önce ise tüm eklem ve kas hastalıklarında olduğu gibi hastalara istirahat önerilmektedir. Bursitin görüldüğü bölgelerde basınç oluşturacak hareketlerden kaçınmak ve travmalara karşı korumak önemli noktalardan biridir. İstirahatle birlikte genellikle birkaç hafta içinde iyileşme görülmektedir.

Erken dönemde buz kompresi uygulamak da ağrıları hafifletmeye ve şişlikleri azaltmaya yardımcı olmaktadır. Ağrılı bölgeye günde iki kez en fazla 15 dakika olacak şekilde buz uygulanabilmektedir.

Bu yöntemlerle ilerleme kaydedilememesi durumunda ise fizik tedavi ve cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Fizyoterapide hastaların uygulayacağı egzersiz hareketleri eklemlerin açılmasını sağlamaktadır.

Bursit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Şiddetli iltihaplanmalarda bursit tedavi edilmediği takdirde, iltihaplanmanın görüldüğü bölge genişlemeye başlamaktadır. İhmal edilen bursit tüm bölgeye yayılmakta ve ardından kana karışarak vücut fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durumda çoğunlukla cerrahi operasyona ihtiyaç duyulmaktadır.

Bursit Ameliyatı

Bursit ameliyatı genellikle cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığı durumlarda son çare olarak gerçekleştirilmektedir. Günümüzde genellikle kapalı yöntemle yapılan operasyon nadiren de olsa açık olarak da yapılmaktadır. Bursitin görüldüğü bölgede birkaç cm’lik kesiler açılarak yapılan ameliyatta amaç; şiş ve içi sıvı dolu olan bursanın alınmasıdır. Aynı zamanda ödeme neden olan farklı kese ya da kemik oluşumları varsa bunlar da temizlenmektedir.

Omuz, kol ya da kalça bursit ameliyatı çok büyük bir oranda hastalığı kesin olarak tedavi etmektedir. Ameliyat sonrasında hastalar ağrı ve şişlikler için buz kompresi uygulamakta ya da ağrı kesici kullanabilmektedir. Nadir de olsa bazı vakalarda ameliyat sonrasında fizyoterapi gibi yardımcı tedavi yöntemleri de gerekli olmaktadır.

Bursit Egzersizleri Nasıl Yapılmalı?

Hastalık teşhis edildikten sonra fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarıyla tedavi edilebilmektedir. Uzman fizyoterapistler bursitin görüldüğü bölgeye, hastalığın şiddetine ve hastaların yaşına göre kişiye özel egzersiz programları hazırlamaktadır.

Özellikle yoğun ve düzenli olarak spor aktivitelerinde bulunanlar ya da gün içinde sürekli fiziksel hareketlerde bulunanlar bursitten korunmak için bazı egzersiz önerilerine uymalıdır. Yoğun egzersizden önce ısınma hareketleri yapmak, egzersizin seviyesini yavaş yavaş artırmak, egzersizi günlük yapmaya çalışmak ve vücut postürünü öğrenmek bursitten korunma yolları arasında bulunmaktadır.