Ağız ve diş hijyeni; sağlıklı bir yaşam için olmazsa olmaz unsurlardan biridir. Ağız içi hijyen sağlanmadığında, diş hastalıkları başta olmak üzere pek çok rahatsızlık ortaya çıkabilir. İnsanlarda görülen diş ve diş eti hastalıklarının en yaygın belirtisi ise diş ağrısıdır. Diş ağrısı; her yaştan kişiyi etkileyebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Diş ağrısının altında yatan nedenler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Diş ağrısının giderilmesi için altta yatan nedenin araştırılması ve uygun tedavi yönteminin tespit edilmesi gerekir. Diş ağrısı tedavi edilmediği takdirde bu durum, diş kaybıyla sonuçlanabilir.
Diş Ağrısı Nedir?
Diş ağrısı, bir dişin içerisi veya çevresinde hissedilen keskin ve donuk ağrı olarak tanımlanabilir. Diş ağrısı aniden ortaya çıkabileceği gibi, yemek yerken ya da bir şeyler içerken de hissedilebilir. Diş enfeksiyonu, çürük diş, diş eti hastalıkları ve diş hassasiyeti; diş ağrısının en yaygın nedenleri arasında sıralanabilir. Ağrı, bazen farklı bir bölgede olup çeneye yayılabilir.
Diş Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Diş ağrısı, dişin pulpa adı verilen orta kısmının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Pulpanın içerisinde ağrıya çok duyarlı sinir uçları bulunur. Bu nedenle, pulpitis olarak da adlandırılan pulpa iltihaplanmasında, diş ağrısına oldukça sık rastlanır. Bazı durumlarda, çene kaynaklı ağrılar da diş ağrısı şeklinde hissedilebilir. Diş ağrısının başlıca sebepleri şu şekildedir:
Diş eti hastalıkları: Diş etlerinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan diş eti hastalıklarında kızarıklık ve diş ağrısı gibi belirtiler görülür.
Diş çürükleri: Dişte çürük oluşumu; dişin “mine” adı verilen dış yüzeyinde aşınma ve boşluk ortaya çıkması sonucu görülür. Diş minesinde oluşan plak, çoğunlukla beslenme alışkanlıkları nedeniyle kırılır. Bu da çürük oluşumunu tetikler. Çürükler, diş ağrısına sebep olabilir.
Hassas dişler: Diş minesinin yıprandığı durumlarda, dişin dentin adı verilen orta tabakası açığa çıkar. Bu tabakada çok fazla sinir ucu bulunur. Bu durum da sıcak veya soğuk yiyecek ve içecek tüketildiğinde, sinir uçlarında hassasiyete yol açar. Oluşan bu hassasiyet de bazı durumlarda diş ağrısına yol açabilir.
Bruksizm: Uyurken diş sıkma ya da gıcırdatma olarak da bilinen bruksizm de diş ağrısına neden olabilir. Dişlerinizi sıkmak, diş minesini yıpratabilir ve hatta diş çatlaklarına sebebiyet verebilir.
Diş ağrısının diğer sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Çatlak dişler
- Diş apsesi
- Gömülü diş
- Migren gibi belirli baş ağrıları
- Çene ve kafatası arasındaki eklem ya da kaslarda ortaya çıkan problemler
Diş Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Diş ağrısı; en çok diş ve çene bölgesinde şiddetli olarak hissedilir. Ancak, bazı durumlarda diş ağrısı, sıcak veya soğuk uyaranlara karşı da gelişebilir. Aynı zamanda, diş ağrısı; yanak ve kulağa doğru yayılabilir. Diş ağrısının diğer belirtileri ise şu şekildedir:
- Diş veya diş etlerinin etrafında kanama veya akıntı
- Bir dişin etrafında veya çene bölgesinde şişlik
- Ağız kokusu
- Ateş
- Lenf bezlerinin şişmesi
Diş Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Diş ağrısının tedavisi için öncelikle altta yatan nedenin kesin bir şekilde belirlenmesi gerekir. Bunun için doktorunuz sizden bazı testler yaptırmanızı isteyebilir. Tıbbi geçmişinizin incelenmesi, fiziksel muayene ve varsa istenilen testlerin değerlendirilmesinin ardından, uygun bir tedavi yöntemiyle diş ağrıları giderilebilir. Doktorunuz gerekli gördüğü takdirde; dolgu, diş çekme veya diğer işlemler yapılabilir. Ancak, bu gibi tedavi yöntemlerinin sonuç vermeyeceği vakalarda, kanal tedavisi veya kuron kaplama gibi yöntemlere başvurulur. Diş veya diş etinizde herhangi bir enfeksiyon varsa, doktorunuz antibiyotik kullanmanızı önerebilir.
Diş Ağrısına Neler İyi Gelir?
Diş ağrısını hafifletmek için evde uygulayabileceğiniz bazı yöntemler bulunur. Ancak, bunların geçici çözümler olduğu unutulmamalıdır. Uzun süren diş ağrılarınız varsa, mutlaka bir diş hekimine danışmanız önerilir.
Diş ağrısına iyi gelen, evde kendinizin uygulayabileceği yöntemler şu şekildedir:
Tuzlu su ile gargara yapmak: Tuzlu su, doğal bir antiseptiktir. Dolayısıyla, tuzlu su ile gargara yapmak, dişlerin arasında biriken yemek kalıntılarının giderilmesine yardımcı olur. Tuzlu su ayrıca dişteki iltihabı hafifletebilir ve ağızdaki yaraların iyileşmesini sağlayabilir.
Soğuk kompres uygulamak: Diş ağrısını geçici olarak gidermenin yollarından biri de ağrının hissedildiği bölgeye soğuk kompres uygulamaktır. Soğuk kompres, bölgedeki kan damarlarının daralmasına neden olur. Bu da ağrıyı hafifletir.
Sarımsak: Doğal bir antibiyotik olan sarımsak da ağrının hafifletilmesi için kullanılabilir. Bunun için sarımsağı ezerek macun hale getirdikten sonra, ağrının görüldüğü bölgeye uygulayabilir ya da çiğneyebilirsiniz.
Karanfil yağı: Karanfilin içerisinde doğal bir antiseptik olan öjenol bulunur. Bu nedenle, karanfil yağı diş ağrılarını hafifletmek için kullanılabilir. Küçük bir kap suyun içerisine bir damla karanfil yağı ekleyerek gargara yapabilir ya da karanfil yağını pamuğun üzerine dökerek ağrıyan bölgeye uygulayabilirsiniz.
Kekik: Tıpkı karanfil ve sarımsak gibi güçlü bir antioksidan olan kekik de diş ağrılarının hafiflemesine yardımcı olur. Birkaç damla kekik yağını suyla seyreltip ağrıyan bölgeye uygulayabilirsiniz.
Tüm bu yöntemlerin tedavi niteliğinde olmadığı ve sadece geçici olarak ağrının hafiflemesine yardımcı olduğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla, devam eden diş ağrıları için mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Diş Ağrısı Nasıl Önlenir?
Düzenli diş bakımı ile diş ağrısı ve diğer diş rahatsızlıklarının önüne geçilebilir. Diş ağrılarını önlemek için yapılabilecekler şu şekildedir:
- Sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olmak, her sağlık sorununun önlenmesinde olduğu gibi, diş ağrılarının önlenmesi açısından da son derece önemlidir. Örneğin, rafine şeker tüketimi dişte zararlı bakterilerin üremesi için uygun ortamı sağlar. Bu nedenle, diş minesine zarar veren şeker ve asit içeriği yüksek gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Ağız içi hijyenin bir bütün olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, diş fırçalamak tek başına ağız hijyeninin sağlanması açısından yeterli değildir. Aynı zamanda, mutlaka diş ipi ve ağız gargarası da kullanılmalıdır.
- Diş eti hastalıklarını önlemek için yumuşak diş fırçaları tercih edilmelidir.
- Diş ve diş taşlarının yılda en az iki kez temizlettirilmesi gerekir. Bu sayede hem diş çürükleri hem de diğer diş ve diş eti rahatsızlıklarının önüne geçilebilir.
- Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkların dişlere zarar verebileceği unutulmamalıdır.
Diş Ağrısına Ne İyi Gelir? Hakkında Sık Sorulan Sorular
Diş eti hastalıkları, diş çürükleri, hassas dişler, gömülü diş, çene eklemi problemleri, diş apsesi, çatlak diş ve bruksizm (diş sıkma) diş ağrısı nedenlerindendir.
Tuzlu su ile gargara yapmak, soğuk kompres uygulamak, sarımsağı ezip ağrıyan bölgeye uygulamak, suya eklenen karanfil yağı veya kekik yağı ile gargara yapmak evde uygulanabilecek yöntemlerdir.