İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yolundaki diğer organları da etkileyebilen ve ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır. İdrar yolunda gelişmesi mümkün olan diğer rahatsızlıklar arasında mesane enfeksiyonu (sistit) ve böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) yer alır. Her ne kadar daha az rastlanan enfeksiyon türleri olsalar da idrar yolu enfeksiyonundan daha ciddi sorunlar oluşturabilirler. İdrar yolu enfeksiyonu, erkeklere kıyasla kadınlarda daha sık görülür. Bunun sebebi ise kadınların idrar yollarının daha kısa olması ve rektumlarına daha yakın olmasıdır. Dolayısı ile bakterilerin idrar yoluna ulaşması daha kolaydır. Kimi bireylerin idrar yolu enfeksiyonu kapma riski daha yüksektir. Risk grubunda yer alan kişilerin önlem amaçlı hijyenlerine daha büyük bir özen göstermesi mühimdir.
İdrar yolu enfeksiyonu geçirme riski yüksek olanlar aşağıdaki gibidir:
- Geçmişte idrar yolu enfeksiyonu geçirenler
- Hamile kadınlar
- Yaşlılar ve çocuklar
- İdrar yolu tıkanıklıkları yaşayanlar
- Cinsel olarak aktif kişiler
- Prostat hastaları
- Menopoza giren kadınlar
- Tuvalet eğitimi olmayan çocuklar
- Temizliklerine dikkat etmeyenler
İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
İdrar yolu enfeksiyonunun başlıca nedeni bakterilerdir. Bağırsakta bulunan bu bakteriler escherichia coli türüne aittir. Bakteriler kişinin rektumundan yukarı doğru tırmanarak idrar yoluna ulaşır ve enfeksiyonun oluşmasına yol açarlar. İdrar yolu enfeksiyonu, genital hijyene dikkat ederek önlenebilir fakat dikkat edilmesi gereken tek konu hijyen değildir. İdrar yolu enfeksiyonu riski oluşturan birçok durum vardır. Hamam, sauna, havuz gibi ıslak ortamlarda bulunduktan sonra temizlenmemek, idrar yolu enfeksiyonu riskine kapı açan durumlardan biridir. Sık partner değişikliği ve cinsel hastalıklara karşı önlem almamak da idrar yolu enfeksiyonu oluşmasına sebep olabilecek durumlar arasında yer alır.
İdrar Yolu Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonu görülen kişilerde ortaya çıkan bazı belirtiler vardır. Her ne kadar idrar yolu enfeksiyonu hiçbir belirti göstermeden oluşabilse dahi hastaların büyük çoğunluğunda belirtiler görülür. Hastalığın tanısı için belirtiler büyük bir yardımcıdır. Ancak düzenli doktor kontrollerini aksatmayarak da idrar yolu enfeksiyonuna sahip olup olmadığınızı anlayabilirsiniz.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Semptomları:
- İdrar yaparken yanma hissi
- Sık idrara çıkma ihtiyacı duyma
- Mesane boş olmasına rağmen idrara çıkma ihtiyacı hissetme
- İdrarı tutmakta zorluk çekme
- Karnın alt kısmında kramp, şişlik ve baskı hissetme
- Bel bölgesinde ağrı
- Bulanık veya kanlı idrar
- Kötü kokulu idrar
- Yüksek ateş
İdrar yolu enfeksiyonu görülen hastalarda ortaya çıkan belirtiler bu şekilde listelenebilir. Küçük çocuklar, bu belirtilere sahip olsalar da ebeveynlerine söylemeye çekinebilirler. Her ne kadar yeni doğmuş bebeklerde ve yürümeye başlamış bebeklerde en sık görülen belirti yüksek ateş olsa da çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunun tespiti için yeterli bir belirti değildir. Eğer çocuğunuzda idrar yolu enfeksiyonu olabileceğine dair endişeleriniz var ise doktorunuz ile görüşmeniz sağlıklı olacaktır. Şiddetli belirtilere sahip diğer bireylerin de doktora görünmesi gerekir. Uzman bir doktor tarafından reçetelenmiş antibiyotiklerin kullanımı ile çoğu idrar yolu enfeksiyonu vakası tedavi edilebilir ancak belirli durumlarda hastanede tedavi veya farklı tedavi yöntemlerine başvurmak gerekebilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonunun semptomlarından şikayetçi kişilerin doktora görünmesi önemlidir. Şikayetler çok şiddetli değilse ilk aşamada sıvı tüketimini artırarak önlem alınabilir. Bol sıvı alımı ile daha sık idrara çıkma ihtiyacı duyulur. Bu sayede idrar yapma ile bakterilerin idrar yolundan dışarı atımı sağlanır. Eğer semptomlar geçmez ve şiddetlenirse doktor yardımına başvurulabilir. İdrar yolu enfeksiyonu ile doktora gidildiğinde ilk olarak muayene ve tanı süreci başlar. Muayene sırasında doktorunuz size belirtilerinizi sorar ve fiziksel bir muayene gerçekleştirir. Ardından gerekli görülür ise idrar testi yapılabilir. İdrar yolu enfeksiyonuna bakteriler olduğu için bu durum antibiyotik kullanımı ile tedavi edilebilir. Doktorunuz antibiyotiğin yanı sıra ağrılarınızı azaltacak ilaçlar da verebilir. Herhangi bir doktor kontrolünden geçmeden bilinçsiz antibiyotik kullanımı yanlıştır. Doktor reçete etmeden antibiyotik kullanmak ileride daha büyük problemlere yol açabilir. Bu nedenle doktorunuz uygun görmedikçe antibiyotik kullanmaktan kaçınmalısınız.
Antibiyotik ile tedavi sürecinde, ilaçlarınız bittikten sonra dahi bol sıvı tüketimine dikkat etmelisiniz. Bu süreçte karın ağrılarını azaltmak için doktorunuzun önermiş olduğu ağrı kesici ilaçları kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra sıcak su torbası kullanımı da ağrılara iyi gelecektir. İdrar yolu enfeksiyonu, tekrarlanma olasılığı yüksek bir hastalıktır fakat enfeksiyonlar bir yıl içerisinde birden fazla kez tekrarlanır ise başka hastalıklardan kaynaklanıyor olması olasıdır. Bu tip durumlarda enfeksiyonun tekrarlanmasına yol açan hastalığın araştırılması gerekir. Enfeksiyonun tekrarlanmasının bir diğer sebebi ise yanlış ilaç kullanımı ve tedavinin yarıda bırakılmasıdır. Enfeksiyona yol açan bakterilerin ilaç direnci geliştirmemesi için antibiyotik tedavisinin doğru bir şekilde tamamlanması önemlidir.
İdrar Yolu Enfeksiyonundan Nasıl Korunulur?
İdrar yolu enfeksiyonunu önlemek için genital hijyene dikkat etmek mühimdir. Özellikle bebeklerin bezinin sıklıkla değiştirilmesi ve bebeğin altının özenle temizlenmesi gerekir. Çocuklara ise tuvalet eğitiminin doğru bir şekilde verilmesi, idrar yolu enfeksiyonundan korumanın başlıca adımları arasında yer alır. Çocuklara idrarlarını uzun süre tutmamaları gerektiğinin öğretilmesi de önemli detaylardan biridir. Küçük yaşta bol sıvı tüketimine alışmak zor olabilir fakat ebeveynlerin çocuklarını bol su içmeye teşvik etmesi ile idrar yolu enfeksiyonunun önlenmesi kolaylaşır. İdrar yolu enfeksiyonu, ilerlemesi durumunda başka rahatsızlıklara da yol açabilir. Herhangi bir semptom ile karşılaşılması durumunda enfeksiyon ilerlemeden uygun tedaviyi almak için doktora başvurmak iyi olacaktır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? Hakkında Sık Sorulan Sorular
İdrar yolu enfeksiyonunun başlıca nedeni bakterilerdir. Hamam, sauna, havuz gibi ıslak ortamlarda bulunduktan sonra mutlaka temizlenilmelidir.
İlk aşamada sıvı tüketimini artırarak önlem alınabilir. Eğer semptomlar geçmez ve şiddetlenirse doktor yardımına başvurulmalıdır.