Burun etrafındaki dokular ve kan damarları aşırı sıvıyla şiştiğinde burun tıkanıklığı meydana gelir. Bu durum, aynı zamanda burun akıntısına veya damlamasına da yol açabilir. Grip, soğuk algınlığı, sinüzit, solunum yolu enfeksiyonları ya da alerjiler gibi diğer durumların bir belirtisidir. Burun tıkanıklığı, genellikle yaklaşık 1 hafta içinde kendi kendine düzelir.
Burun tıkanıklığının yaygın nedenleri arasında soğuk algınlığı, grip veya alerjiler bulunur. Bu hastalıklar, burun dokularını tahriş eder veya iltihaplanmaya neden olur.
Burun tıkanıklığını tedavi etmenin yolu, altta yatan bozukluğu tedavi etmektir. Bu rahatsızlık, çoğu durumda soğuk algınlığı gibi hastalıklar ya da alerjenler nedeniyle meydana gelir:
Gün içinde normalden fazla sıvı tüketmek, burun kanallarının temizlenmesine yardımcı olur. Özellikle su tüketimi sayesinde tıkanıklık ve boğaz ağrısı hafifleyebilir ve mukus serbestçe akabilir. Suyun yanı sıra taze limonla hazırlanan ılık su ya da bitki çayları da tüketilebilir.
Sıvı tüketimiyle birlikte burnun nemli tutulması için dekonjestan ilaç grubunda bulunan tuzlu su içerikli burun spreyleri ya da damlalar faydalı olabilir. Bu ürünler mukusun incelmesine ve şişmiş dokuların küçülmesine yardımcı olabilir. Özellikle ilaç kullanamayan çocuklar ve bebekler için bu ürünler kullanılabilir.
Topikal spreyler ve damlalar arasında bulunan oksimetazolin, her burun deliğine 3 gün boyunca günde bir ya da iki kez uygulanabilir. Oral dekonjestanlar ise günde iki kez, belirlenen doz aşılmadan kullanılabilir. Topikal dekonjestanların uzun süreli kullanımı, etkinin azalmasına neden olabilir. Oral dekonjestanların uzun süreli kullanımı ise kan basıncını ve kalp atış hızını artırabilir.
Alerjenler nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığı tedavisinde antihistaminikler kullanılabilir. Bu gibi durumlarda, yan etkileri olabileceği için antihistaminiklerin gerektiği şekilde kullanılması önemlidir. Sprey formda olan nazal kortikosteroidler de semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
Bakteriyel sinüs enfeksiyonu nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığının tedavisinde antibiyotik kullanılması gerekir. İlaçlar, baş ağrıları ve gözlerin arkasındaki ağrı da dahil olmak üzere sinüs basıncını hafifletebilir.
Kuru hava, tütün dumanı ve klorlu su; burunda bulunan mukus zarlarını tahriş edebilir ve sinüs enfeksiyonu için uygun bir ortam yaratabilir. Bunu önlemek, havadaki nem oranını artırmak ve tıkanıklığı azaltmak için uyunan ortamda bir nemlendirici veya buhar cihazı kullanılabilir. Daha hızlı rahatlama için buhar cihazı küçük bir odada çalıştırılabilir.
Sinüsleri geçici olarak temizlemenin bir yolu, alerji tıkanıklığını gidermek ve aşırı mukus oluşumunu önlemektir. Bu, beslenme düzenine belirli yiyecekler eklenerek yapılabilir.
Anti-inflamatuar özelliklere sahip olan ve antioksidan bakımından zengin gıdalar, vücudun fazla mukusu temizlemesine yardımcı olabilir ve mukusun daha fazlasının birikmesini engelleyebilir. Ananas, zencefil, bal gibi farklı vitamin ve mineralleri içeren gıdalar tüketilebilir.
C vitamini de bağışıklık sistemini uyardığı ve güçlendirdiği bilinen bir maddedir. Soğuk algınlığı ve grip nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığının çok daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. C vitamini bakımından zengin bazı yiyecekler arasında ananas, portakal, limon ve mandalina bulunur. Bunlar, beslenme rutinine eklendiğinde iyileşmeyi hızlandırabilir.
Nemlendirici cihazlarda olduğu gibi sıcak duş da havaya nem verebilir ve burun tıkanıklığının neden olduğu semptomları ve tahrişi hafifletebilir. Tıkanmaya neden olan mukusun parçalanmasına yardımcı olabilir ancak rahatlama genellikle kısa sürelidir.
Sıcak kompres, sinüslerin boşaltılmasına yardımcı olmak için mukusu inceltir ve sinüs basıncını azaltır. Ilık suyla nemlendirilen temiz bir bez, alnın ve burnun üzerine yerleştirilebilir. Tıkanıklığı ve sinüs basıncını hafifletmek için günde birkaç kez uygulama tekrarlanabilir.
Burun tıkanıklığı gece uyumayı zorlaştırarak kişilere rahatsızlık verebilir. Uzanmak, kan akışındaki değişikliklerden dolayı çoğu zaman tıkanıklığı daha da kötüleştirir. Geceleri yüksek bir yastık kullanarak başı kaldırmak, tıkanıklık hissinin azalmasına yardımcı olabilir.
Bazı kişiler, burun tıkanıklığı gibi solunum semptomlarına neden olabilecek alerjenlere ve diğer çevresel tetikleyicilere karşı hassastır. Uyumadan önce polen, evcil hayvan tüyü, toz, temizlik ürünleri gibi alerjen maddelerden uzaklaşmak da yardımcı olabilir.
Yapışkanlı burun bantları da gece boyunca oluşan tıkanıklığın hafiflemesini sağlayabilir.
Yüzde belirli alanları veya basınç noktalarını uyarmak, sinüs basıncının azalmasına yardımcı olabilir. Yüzün her iki tarafında da aşağıdaki gibi bölgelere masaj yapılabilir:
Bu bölgelere hafif basınç uygulamak, lenflerin yüzden uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Lenf, bağırsaklardan ve beyaz kan hücrelerinden gelen sıvıdan oluşan berrak veya beyaz bir sıvıdır. Aşırı lenf birikmesi şişmeye neden olarak sinüs basıncına ve burun tıkanıklığına neden olabilir.