Kişiden kişiye değişiklik gösteren libido; yaşam tarzı, tıbbi durumlar, kullanılan ilaçlar gibi nedenlerden dolayı zaman içinde düşüp artabilir. Kişi bazen çok daha fazla istekli olurken bazen de yorgunluk ve yoğunlukla birlikte hiçbir cinsel istek duymayabilir. Her bireyin libidosu, yaşamı doğrultusunda kendine özel olduğundan normal seviyeyi belirlemek de mümkün değildir. Ancak kişinin hayatını etkileyen bir durum görülüyorsa profesyonel bir yardım alınabilir.
- İçindekiler
- Libido Nedir?
- Libido Düşüklüğü Nedir?
- Libido Düşüklüğünün Semptomları Nelerdir?
- Libido Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?
- Libido Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
- Libido Yüksekliği Nedir?
- Libido Yüksekliğinin Semptomları Nelerdir?
- Libido Yüksekliğinin Nedenleri Nelerdir?
- Libido Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Libido Nedir?
Libido ya da diğer adıyla cinsel istek, kişinin cinselliğe duyduğu arzu anlamına gelir. Kişiye özel olan libido, insanlar arasında büyük farklılıklar gösterebilir. Bir kişi için normal olan libido seviyesi, bir başkası için çok düşük ya da çok yüksek olabilir. Bu nedenle normal libido seviyesi yoktur. Bazı kişiler her gün cinsel istek duyarken bazıları hiç istekli olmayabilir. Kişinin cinsel tercihleri ve yaşam tarzı bu istek üzerinde etkilidir.
Libido seviyesi üzerinde etkisi olan faktörler şunlardır:
- Testosteron veya östrojen düzeyi, genel sağlık durumu ve hastalıklar gibi biyolojik unsurlar
- Depresyon ya da stres gibi rahatsızlıklar ve öz saygı gibi psikolojik unsurlar
- Kişinin cinsel açıdan uyarıldığını hissettiği bir durumda bu isteğe karşı nasıl hareket edeceği gibi sosyal unsurlar
Dolayısıyla libido, birçok farklı faktöre bağlı olarak düşebilir ya da artabilir. Bu noktada cinsel açıdan bir sorun olup olmadığına karar vermek için bu durumun kişinin günlük yaşantısını etkileyip etkilemediğine bakılır.
Libido Düşüklüğü Nedir?
Libido düşüklüğü, kişinin normale göre cinsel isteğinin azalmasıdır. Bu durum kalıcı veya geçici olabilir. Cinsel istek zaman içinde herhangi bir görünür sebep olmaksızın artıp azalabilir. Kişilerin zaman zaman libido düşüklüğü yaşamaları oldukça yaygın bir durumdur.
Libido Düşüklüğünün Semptomları Nelerdir?
- Libido düşüklüğü yaşayan kişide şu semptomlar görülebilir:
- Mastürbasyon da dahil olmak üzere cinsel etkinliklerin hiçbirine istek duyulmaması
- Çok nadir cinsel fanteziler yaşamak ya da hiç yaşamamak
- Hissedilen düşük cinsel istekten rahatsızlık duymak
Dönem dönem cinsel isteğin azalması veya hiç olmaması normal bir durumdur. Kişinin cinsel isteği birçok faktörden etkilenebilir. Dolayısıyla bu durum her zaman bir soruna işaret etmez.
Libido Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?
Tıbbi nedenler ve kullanılan bazı ilaçların yan etkilerine ek olarak libido düşüklüğü farklı sebeplerle de ortaya çıkabilir. Düşük libidonun sebepleri şunlardan biri olabilir:
- Cinsel performansla ilgili kaygılar libidoyu düşürebilir. Cinsel ilişki esnasında ağrı veya acı hissetmek ya da erken boşalma, kişinin tekrar bir cinsel ilişkiye girme isteğinin önüne geçebilir.
- Partnerlerin zamanla birbirinden uzaklaşması da libidoyu düşüren etkenler arasındadır. İlişkilerine yeni başlamış bir çift, zaman geçtikçe daha az yakınlık hissedebilir veya cinsel çekim azalabilir.
- Libidoyu düşüren en önemli etkenlerden biri ise cinsel uyumsuzluktur. Partnerlerin birbirinden beklentilerinin farklı olması isteğin azalmasına neden olabilir. Bir kişi daha fazla cinsel aktivite isterken partneri daha az istediğinde cinsel istek bundan etkilenerek düşebilir.
- Kişinin kendi vücudu hakkındaki olumsuz düşünceleri, cinsel ilişkiden uzak durmasına neden olabilir. Bununla birlikte kişi partnerinin fiziksel görünümünden de etkilenebilir ve bunun sonucunda libido düşüklüğü yaşanabilir.
- Stres hormonları da cinsel isteği azaltır. Bununla birlikte depresyon; yorgunluk ve üzgün hissetmenin yanı sıra cinsel ilişkilerden kaçınılmasına yol açabilir. Ek olarak sevilen birini kaybetmek gibi büyük değişiklikler veya duygusal ilişkilerde yaşanan zorluklar cinsel ilişkiden uzaklaşılmasına yol açabilir.
- Diyabet, kanser, obezite, uyku apnesi ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunları libidoyu düşürebilir. Bu hastalıkların bir belirtisi olarak kişinin cinsel isteği azalabilir.
- Çok fazla ya da çok az egzersiz yapmak libidoyu düşüren faktörler arasındadır.
- Cinsel isteği düşüren önemli bir diğer etken ise geçmişte yaşanan travmatik deneyimlerdir. İstenmeyen bir cinsel ilişki yaşanması veya taciz gibi durumlar kişinin cinsel isteğinde azalmaya neden olabilir.
- Hamilelik, doğum, emzirme, regl öncesi sendromu ve menopoz gibi durumlar kadınlarda libido düşüklüğüne yol açabilir. Hormonal değişiklikler, cinsel isteği büyük ölçüde etkiler.
Libido Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Libido düşüklüğünün tedavi edilebilmesi için öncelikle altında yatan neden bulunur. Bunun için hastanın fiziksel muayenesi yapılır, tıbbi geçmişi incelenir ve gerekliyse kan tahlilleri yapılır. Daha sonra nedene uygun bir tedavi yöntemi uygulanır. Hormon tedavisi, psikolojik danışmanlık, ilaç tedavisi gibi yöntemlere başvurulabilir. Bununla birlikte hastanın kullandığı ilaçlardan kaynaklı olarak bir libido düşüklüğü görüldüğü teşhis edildiyse ilaç değişimi de tavsiye edilebilir.
Libido Yüksekliği Nedir?
Libidonun normal seviyesi kişiye bağlı olduğundan dolayı yüksek libido da herkes için farklıdır. Ancak eğer kişi kontrolden çıkmış gibi hissediyorsa ya da zorlama gibi bir durum söz konusuysa yüksek libido bir sorun haline gelir. Bu durum aynı zamanda kontrol dışı cinsel davranış olarak da tanımlanır.
Libido Yüksekliğinin Semptomları Nelerdir?
Libido yüksekliğinin neden olduğu kontrol dışı cinsel davranışın semptomları genellikle şunlardır:
- Kişinin cinsel isteği ve davranışları; sağlığı, insan ilişkilerini ve iş gibi hayatın diğer alanlarını olumsuz etkiler.
- Kişi kendini durdurmaya veya sınırlandırmaya çalışsa dahi herhangi bir değişiklik olmaz.
- Kişi, cinsel aktiviteler yerine farklı etkinliklerle ilgilendiğinde bundan mutlu olmayabilir.
- Kişi cinsel ilişkiyi öfke, stres, endişe, depresyon gibi sorunların çözümü olarak görebilir.
- Kişi, cinsel davranışlar nedeniyle sağlıklı ve istikrarlı ilişkiler kurmak ve sürdürmekte zorluk çeker.
Libido Yüksekliğinin Nedenleri Nelerdir?
Kişinin daha yüksek cinsel istek duymasının nedenleri şunlardır:
- Düzenli egzersiz libidoyu yükseltebilir. Yapılan bir çalışmaya göre düzenli egzersiz yapan kişilerin libidosu yapmayanlara göre daha yüksek olma eğilimindedir.
- Bazı uyuşturucu maddeler libidoyu yükseltebilir.
- Nörotransmitterlerdeki değişiklikler, libidoyu yükseltebilir. Parkinson hastalarında bir nörotransmitter olan dopamin azalır. Bu nedenle dopamin replasman tedavisi gören Parkinson hastalarında libido yükselebilir.
Libido yüksekliği sonucu oluşan zorlayıcı ve kontrol dışı cinsel davranışların sebepleri ise henüz net bir şekilde belirlenememiştir. Olası nedenler ise şunlardır:
- Nörotransmitterlerin dengesiz olması kompülsif cinsel davranışa yol açabilir. Dopamin, serotonin ve norepinefrin gibi ruh halini düzenleyen nörotransmitterlerin olması gerekenden yüksek bir düzeyde olması kimyasal bir dengesizliğe ve bunun sonucunda libidonun çok fazla artmasına neden olabilir.
- Parkinson hastalarının tedavisinde kullanılan dopamin ilaçları kontrol dışı cinsel davranışın bir nedeni olabilir.
- Kişinin genel sağlık durumu da libidoyu etkiler. Eğer kişide epilepsi ya da demans gibi bir hastalık varsa bu hastalık beynin cinsel davranışı etkileyen bölümlerine zarar verebilir. Böyle bir durumda aşırı yüksek libido ve istenmeyen cinsel davranışlar görülebilir.
Libido Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Libido yüksekliği tedavisi için bu duruma yol açan faktörün tespit edilmesi gerekir. Fiziksel bir nedeni olmayan yüksek libido için psikoterapi önerilebileceği gibi dürtülerin azaltılması için ilaç tedavisi de uygulanabilir. Diğer bir deyişle tedavi için izlenecek yol hastaya özel olarak belirlenir. Terapi ya da danışmanlık alınarak yüksek libidoyu tetikleyen nedenler öğrenilebilir. Bir hastalıktan dolayı libido artışı söz konusu ise cinsel dürtülerin azaltılması için ilaç tedavisi gerekebilir.