Omuzda Kas Yırtılması Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Kolların rahatça hareket ettirilmesinden sorumlu olan kasların aşırı kullanım ya da aşınma gibi sebeplerle yırtılması, kolun hareketlerini kısıtlar. İlerleyen yaşla birlikte daha çok görülen bu durum ciddi omuz ağrısına da sebep olabilir. Dinlenme, ağrı kesiciler ve fizik tedavi omuz kaslarının yırtılması hâlinde yardımcı olabilir. Ancak bazı hastalarda cerrahi tedavi yöntemleri de gerekebilir.

Omuzda Kas Yırtılması Nedir?

Omuzdaki kaslar, omzun hareket etmesini ve sabit durmasını sağlayan kas ve tendonlardır. Bu kas grubuna rotator cuff ya da rotator manşet kasları da denir. Omuz her hareket ettirildiğinde eklemi stabilize eden ve tekrar hareket etmesini sağlayan bu kaslardır. Humerus adı verilen üst kol kemiğinin en üst kısmını kaplar. Rotator manşet kasları, scapula ya da diğer adıyla kürek kemiğini çevrelerken humerus kemiğine bağlanan 4 kastan oluşur.

Tendonlar bu kasları kemikle birleştirerek kolun kaldırılmasına ve döndürülmesine olanak tanır. Tendonlar kol kemiğinden ayrıldığında ise omuzda kas yırtılması gerçekleşir. Aşırı kullanım ya da yaralanmalar omuzda kas yırtılmasının yaygın nedenlerindendir. Özellikle tenis ve voleybol oynamak ya da boya yapmak ve cam temizlemek gibi kolların yoğun olarak kullanıldığı spor ve işler bu duruma yol açabilir.

Aynı kol hareketi defalarca tekrarlandığında aniden veya aşınma ve yıpranma sebebiyle zamanla omuzda kas yırtılması oluşabilir. Rotator manşet kaslarının yırtıkları kısmi ve tam olarak ikiye ayrılır. Kısmi yırtıklarda tendon hâlâ bir şekilde kol kemiğine yapışık dursa da rotator manşet kaslarından biri yıpranmış ya da hasar görmüştür. Tam yırtık söz konusu ise tendon kemikten tamamen ayrılmıştır. Tendonda tendonun içinden geçen veya tendonu kemikten çeken bir delik ya da yırtık vardır.

Omuzda Kas Yırtılmasının Nedenleri Nelerdir?

Düşme gibi bir kaza sonucunda omuz yerinden çıkabileceği gibi rotator manşet kasları da yırtılabilir. Ancak omuzda kas yırtılmasının en yaygın nedeni tendonların yaş ve aşırı kullanım sonucu yıpranmasıdır. Aşırı kullanım, spor ya da işte tekrarlanan omuz hareketlerinin kas ve tendonları zorlayarak yırtılmaya neden olmasıdır.

Omuzda kas yırtılması ayrıca kemik mahmuzları nedeniyle de görülebilir. Omuz kemiğinin üstündeki kemik mahmuzları adı verilen bu yapılar, kol yukarı kaldırıldığında tendona sürtünür. Bunun sonucunda kısmi ya da tam yırtılma meydana gelebilir.

Azalmış kan akışı da omuzda kas yırtılmasının nedeni olabilir. Yaşlandıkça rotator manşet kaslarına giden kan akışı azalır. Kaslar ve tendonlar kendilerini onarmak için kana ihtiyaç duyar. Kan yeterli olmadığında ise yırtılma oluşabilir. Dolayısıyla yaş, omuzda kas yırtılması açısından bir risk faktörüdür.

Omuzda Kas Yırtılmasının Risk Faktörleri Nelerdir?

Omuzda kas yırtılması herkeste görülebilir. Ancak bazı faktörler yırtık riskini artırabilir. Rotator manşet yırtıklarının aşırı kullanım ve zamanla aşınma olmak üzere iki ana nedeni bulunur. Yıpranma nedeniyle oluşan yırtıklar dejeneratif yırtık olarak adlandırılır. Dejeneratif yırtıklar özellikle aynı hareketi üst üste tekrar eden kişilerde daha yaygındır. Dejeneratif yırtıklar için şu durumlarda risk artar:

• Boyacı, tamirci, inşaat işçisi, marangoz ve ressam gibi meslekler; omuzda kas yırtılması açısından risk oluşturur. Bu meslekler, kolun sürekli aynı şekilde hareket ettirilmesini gerektirir. Bu da omuzda kas yırtılması ihtimalini artırır.
• Tenis ve beyzbol gibi sporlar yapan amatör ve profesyonel sporcular da rotator manşet yırtıkları bakımından risk altındadır. Bu sporlarda da kol devamlı aynı şekilde hareket ettirildiğinden kaslarda yırtılma olasılığı artar.
• Omuzda kas yırtılması için en önemli risk faktörü ise yaştır. Rotator manşet yırtıkları çoğunlukla ilerleyen yaşlarda görülür. İlerleyen yaş, omuz kaslarının yıpranmasına neden olarak yırtıklara yol açabilir.

Bu faktörlerin yanı sıra kötü duruş ve sigara kullanımı da omuzda kas yırtılması açısından risk oluşturabilir. Ek olarak rotator manşet yırtıklarının genetikle de bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.

Omuzda Kas Yırtılmasının Belirtileri Nelerdir?

Ağrı, omuzda kas yırtılmasının en sık görülen semptomudur. Hastalar genellikle omuz ve kolun üst kısmında şiddetli ağrı hisseder. Bazı hastalarda ağrı kolun dışından dirseğe kadar inebilir. Ağrının şiddeti hastanın hareketlerini de kısıtlar. Omuzda kas yırtılması olan bir hasta kolunu omuz yüksekliğinin üzerine kaldıramayabilir. Bununla birlikte ağrı genellikle geceleri artar ve uyumayı da zorlaştırabilir.

Omuzda güçsüzlük, rotator manşet yırtığının diğer yaygın semptomudur. Kolu yukarı kaldırmak, uzanmak, giyinmek ya da eşya taşımak gibi sıradan aktivitelerin yerine getirilmesi son derece zorlaşır. Omuzda kas yırtılması teşhisi için güçsüzlük önemli bir semptomdur.

Ağrı gibi faktörler kolun hareketlerini kısıtlayabilir. Ancak kolların gerçekten güçsüzleşmesi kasın hasar gördüğüne ya da tendonda büyük bir yırtık olduğuna işaret ederken kasların da çalışmadığını gösterir. Bunlara ek olarak hastalar rotator manşet yırtıklarında her zaman ağrı hissetmeyebilir, bazı hastalarda sadece kollarda güçsüzlük görülür.

Omuzda Kas Yırtılması Nasıl Teşhis Edilir?

Omuzda kas yırtılmasının teşhisi için ilk olarak hastanın öyküsü ve semptomları dinlenir. Daha sonra fizik muayene yapılarak hareket açıklığı ve kas gücü kontrol edilir. Bu sayede hangi hareketlerin omzun incinmesine neden olduğu görülür. Teşhisin doğrulanması için ek olarak röntgen, ultrason ve MR gerekebilir. Röntgen, artrit gibi omuz ağrısının diğer nedeninin ekarte edilmesine olanak tanır. MR ve ultrason ise tendon yırtıklarının görülmesini sağlarken tedavinin planlanmasına da yardımcı olur.

Omuzda Kas Yırtılması Nasıl Tedavi Edilir?

Omuzda kas yırtılması, düşme ya da omuz çıkığı gibi akut yaralanma sonucu oluştuysa tedavi için cerrahi önerilebilir. Yaştan dolayı aşınma ve yıpranma nedeniyle yırtılma varsa genellikle cerrahi olmayan tedavi yöntemleri izlenir. Yırtığın yol açtığı ağrının kontrol edilmesi için ağrı kesici ve anti inflamatuar ilaçlar reçete edilebilir. Ağrının kontrol edilmesinin yanı sıra kolun güçsüzleşmesini önlemek için fizyoterapi de uygulanabilir. Omuzda kas yırtılması nedeniyle oluşan ağrı ve iltihaplanmanın azaltılması amacıyla etkilenen bölgeye steroid veya kortizon enjeksiyonu da tavsiye edilebilir.

Cerrahi olmayan tedavi yöntemleri semptomların kontrol altına alınmasını sağlamazsa cerrahi tedavi uygulanabilir. Omuzda kas yırtılmasında tendon genellikle artroskopik cerrahi ile onarılır. Bu yöntemde tendon humerus kemiğine dikişlerle yeniden bağlanır. Genel anestezi ile yapılan bu ameliyattan sonra lokal anestezi verilebilir. Cerrahi, özellikle yaralanmanın neden olduğu rotator manşet yırtıklarında başarılı bir tedavi yöntemidir.

Omuzda Kas Yırtılmasının Komplikasyonları Nelerdir?

Omuzda kas yırtılması tedavi edilmediği takdirde semptomlar kötüye gidebilir. Özellikle tam bir yırtık söz konusu ise hastanın kolunu hareket ettirmesi neredeyse imkânsız hâle gelebilir. Bununla birlikte yırtığın neden olduğu omuz ağrısı kronikleşir ve kolun kullanılması son derece zor olur.

Tedaviye başlanmaması bir süre sonra kolun iyice güçsüz hâle gelmesine yol açabilir veya hasta omzunu hareket ettirme yeteneğini kaybedebilir. Bu nedenle omuzda kas yırtılması yaşandığında dinlenmeye özen gösterilmeli ve tedavi için bir doktora başvurulmalıdır.

Omuzda Kas Yırtılmasının Önüne Geçmek İçin Neler Yapılabilir?

Omuz kaslarının yırtılmasının önüne geçmek için kasların ve tendonların esnek tutulması önemlidir. Bu amaçla esneme ve güçlendirme egzersizleri yapılabilir. Özellikle omuzda kas yırtılması açısından risk altında olan kişilerin bu gibi egzersizleri yapması riski azaltmaya önemli bir katkıda bulunur. Egzersizleri yaparken yalnızca omuza odaklı olmak yerine omuzla birlikte göğüs ve üst kola da odaklanmak gerekir. Bu sayede kaslar dengelenerek egzersizden verim alınır.