Kalp Krizinde Troponin Değeri

Ana görevi vücuda kan pompalayarak kan akışını sağlamak olan kalp, yaşamın devam etmesine olanak tanır. Troponin ise kalpte herhangi bir hasar olması durumunda kan dolaşımına salınan proteinlerdir. Kalp kasında bulunan bu proteinlerin yüksek seviyede olması kalple ilgili sorunlara işaret eder.

Troponin Nedir?

Troponin, hem kalp hem de iskelet kaslarının kasılması için gerekli proteinlerdir. İnsan vücudunda troponin C (TnC), troponin I (TnI)ve troponin T (TnT) olmak üzere üç tip troponin bulunur. Kalp, kalp krizi gibi bir yaralanmanın ardından kana troponin salgılar. Dolayısıyla troponin seviyelerinin yüksek olması çoğunlukla hastanın yakın zamanda kalp krizi geçirdiği anlamına gelir.

Temelde kalp bir kastır ve bu kasın hasar görmesi de troponinlerin kan dolaşımına girmesi anlamına gelir. Normal şartlar altında kandaki troponin seviyeleri oldukça düşüktür. Bu nedenle testlerle tespit edilemez. Ancak kalp hasar aldığında bu değer son derece yükselir.

Normal Troponin Değeri Nedir?

Genellikle vücuttaki troponin seviyeleri çok düşük olduğundan standart kan tahlilleri bu değeri tespit edemez. Diğer yandan troponin değerindeki küçük artışlar dahi kalbin az da olsa hasar aldığını gösterebilir. Ciddi bir artış, özellikle de birkaç saat içinde yükselip düşmesi ise kalbin büyük bir hasar aldığına işaret eder.

Troponin değeri, kanın mililitresi başına nanogram cinsinden (ng/ml) ölçülür. Normal troponin seviyesi aralığı 0-0,04 ng/ml olarak kabul edilir. 0,04 ila 0,39 ng/ml arasında bir sonuç ise genellikle kalple ilgili bir sorun olduğunun göstergesidir. Bununla birlikte sağlıklı bireylerin çok az bir kısmında troponin seviyesi ortalamanın üstünde olabilir. Dolayısıyla eğer sonuç bu aralıkta çıkarsa herhangi bir teşhis koyulmadan önce başka testlerin de yapılması gerekebilir.

Bir kişinin TnI seviyesi 0,40 ng/ml üzerindeyse yüksek kabul edilir. Aynı zamanda bu muhtemel kalp krizi demektir. TnT seviyesi ise kadınlar için 0,14 ng/ml ve erkekler için 0,22 ng/ml değerlerinin üzerindeyse yüksek olarak kabul edilir. TnI ve TnT kan dolaşımına karışabildiğinden kan aracılığıyla kalp hasarlarının tespit edilmesine yardımcıdır ancak TnC iskelet kaslarında da bulunduğundan ölçülmez.

Troponin Değerinin Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?

Troponin değerinin yüksek olması ciddi bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Troponin seviyeleri ne kadar yüksek olursa kan dolaşımına o kadar fazla TnI ve TnT karışmış demektir. Bu da kalp hasarının derecesini gösterir. Kalp hasar gördükten sonra troponin seviyeleri yükselir ve yaklaşık 10-14 gün boyunca yüksek kalabilir.

Troponin seviyelerinin artmış olması çoğu zaman kalp krizinin bir göstergesi olsa da bu durum başka nedenlere bağlı olarak da görülebilir. Akut ya da kronik olarak troponin seviyesi artıyor olabilir. Bu artışın yanı sıra hastada başka semptomlar da görülüyorsa teşhisin doğruluğu için bu semptomların doktora bildirilmesi gerekir.

Troponin Değeri Ne Zaman Yükselir?

Troponin seviyelerinin yükselmesine neden olan kalp rahatsızlıkları şunlardır:

• Miyokardit (kalp kası iltihabı
• Perikardit (kalp kesesi iltihabı)
• Endokardit (kalbin iç tabakasının iltihabı)
• Kardiyomiyopati (kalp fonksiyonlarının bozularak kalbin zayıflaması)
• Kalp yetmezliği
• Stabil anjina (kalbe kan akışının zayıflamasından kaynaklı göğüs ağrısı)

Yüksek troponin seviyelerinin olası diğer nedenleri ise şunlardır:

• Yoğun egzersiz yapmak
• Yanıklar
• Metoprolol içeren ilaçlar
• Pulmoner emboli (akciğerde kan pıhtısı)
• Hipotiroidizm
• Felç
• Diyabet
• Böbrek hastalığı
• Bağırsak kanaması geçirmek
• Sepsis gibi ciddi hasara neden olan bir enfeksiyon geçirmek

Troponin Değeri Nasıl Ölçülür?

Troponin değerini görmek için standart kan testleri yapılmaz. Bunun için troponin testi yapılır. Bir troponin testi, kandaki TnI ve TnT değerlerinin ölçülmesini sağlar. Sağlıklı bir bireyde troponinler kalp kası içindedir. Ancak kalp krizi gibi bir sağlık sorunuyla kalp hasar aldığında troponinler kalp tarafından kan dolaşımına karıştırılır. Kana sızan troponinlerin seviyesi ne kadar yüksekse kalbin aldığı hasar da o kadar yüksek olur. Diğer bir deyişle troponin testi kalp rahatsızlıklarının ciddiyetinin belirlenmesine de katkıda bulunabilir.

Son derece hassas bir test olduğundan kanda çok az miktarda troponin olması halinde dahi bunlar tespit edilebilir. Bu kadar hassas bir ölçüm yapılması sayesinde kalp krizi ve diğer kalp rahatsızlıklarının tanısı kolayca koyularak tedavinin kısa sürede başlatılması sağlanır. Yapılan bazı araştırmalara göre troponin testinin, semptomlar dahi ortaya çıkmadan önce kalp krizi geçirme riski yüksek olan kişilerin tespit edilmesine olanak tanıdığını göstermiştir.

Hangi Durumlarda Troponin Testi Yapılması Gerekir?

Troponin değerlerinin yüksek olması çoğunlukla kalp krizi ile ilişkilendirildiğinden dolayı kalp krizi semptomları gösteren hastaya troponin testi yapılması gerekebilir. Kalp krizi semptomları ise şunlardır:

• Göğüste ağrı ya da rahatsızlık
• Kol, sırt, çene veya boyun dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerinde ağrı
• Nefes almakta zorluk
• Mide bulantısı ve kusma
• Bayılma
• Baş dönmesi
• Aşırı terleme

Bu belirtilerin görülmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Hastanın kalp krizi geçirdiğinden şüphelenildiği takdirde troponin testi yapılır. Bunun yanı sıra bir tür göğüs ağrısı olan anjina için de troponin testi istenebilir. Anjina, kalp kaslarının yeterince oksijen alamaması nedeniyle ortaya çıkar. Uzun süredir anjinası olan veya semptomları şiddetlenen hastalara da bu test yapılabilir.

Yüksek Troponin Değeri Nasıl Düşürülür?

Troponin değerinin yüksek olması bir tanı değil, bir semptomdur. Dolayısıyla tedavi için altta yatan neden teşhis edilerek ele alınır. Troponin seviyelerinin çok yüksek olması çoğunlukla hastanın kısa bir süre önce kalp krizi geçirdiğini gösterir. Eğer hasta kalp krizi geçirdiyse tedavi, kalbe kan akışını engelleyen tıkanıklığın kısmi mi yoksa tam tıkanıklık mı olduğuna bağlı olarak uygulanır.

Kalp krizine bağlı yükselen troponin değeri için ilaç ya da cerrahi tedaviler gerekebilir. Bunların yanı sıra sigarayı bırakmak, kilo vermek, egzersiz yapmak ve dengeli bir diyet uygulamak gibi yaşam tarzı değişiklikleri de tavsiye edilebilir. Kalp krizi dışında farklı bir nedenle troponin değeri yükselmişse yine bu hastalığa yönelik bir tedavi uygulanır.

Kalp Krizi Esnasında Troponin Değeri Nasıl Olur?

Kalbe giden kan akışı engellendiğinde kişi kalp krizi geçirir. Bu durum kişinin hayatını tehdit edebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak hızlı teşhis ve tedavi ile hayati tehlikenin önüne geçilebilir. Bir kişi kalp krizi geçirdiğinde krizden sonraki 3 ila 12 saat içinde kandaki troponin seviyeleri keskin bir biçimde yükselir. Kalp krizinden 24 saat sonra ise troponin seviyeleri zirveye ulaşmış olur. Sonraki birkaç gün de yüksek kalır.

Eğer hasta göğüs ağrısı yaşıyor ancak göğüs ağrısının başlamasından sonraki 12 saat boyunca troponin seviyeleri normal görünüyorsa ağrının nedeni kalp krizi değildir. Kanda oldukça az miktarda troponin bulunması dahi kalbin az da olsa hasar aldığını gösterir. Arka arkaya belirli aralıklarla yapılan birden fazla testte troponin seviyesi yüksek çıktığı takdirde bu da hastanın kalp krizi geçirdiğine işaret eder.