Sık Dışkılama Neden Olur?

Sık Dışkılama Neden Olur?



Sık dışkılama, pek çok kişide farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Genel itibarıyla sık dışkılama, gün içerisinde üçten daha fazla bağırsak hareketinin gerçekleşmesi olarak tanımlanır. Bu durum, enfeksiyondan ilaç kullanımına, çeşitli hastalıkların yan etkilerinden yaşam tarzına pek çok nedenden kaynaklanabilir.

Sık dışkılama, kişinin iş rutinini ve günlük yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bağırsak hareketlerinin artış göstermesi çoğunlukla ciddi bir rahatsızlığa işaret etmese de kişinin bu belirtileri yakından takip etmesi önemlidir. Özellikle semptomların beklenenden çok daha uzun sürmesi ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabilmektedir.

Belirtilerin şiddetlenmesi durumunda kişinin mutlaka bir sağlık uzmanına danışması ve sık dışkılamaya yol açan nedenler hakkında bilgi alması gerekir. Yaşam tarzında uygulanacak değişiklikler haricinde sağlık uzmanının uygun gördüğü tedavi yönteminin uygulanması sorunun giderilmesine katkı sağlayacaktır.

Sık Dışkılama Nedir?

Sık dışkılama olarak ifade edilen durum, kişi için tipik olandan daha fazla bağırsak hareketinin ortaya çıkması durumudur. Sık dışkılama probleminde, sayı anlamında net bir ölçü belirlemek zaman zaman yanıltıcı olabilir. Ancak genel olarak günde üç ve daha fazla bağırsak hareketi, olağandışı bir duruma işaret eder.

Sık dışkılama sürecinde dışkının yoğunluğu, rengi ve diğer belirtiler sayesinde belli öngörülerde bulunulabilir. Örneğin karın kramplarının yoğunlaşması ve dışkının sulu bir biçimde gelmesi ciddi bir sorunun göstergesi olabilir.

Bağırsak hareketlerindeki sıklık kişiden kişiye değişiklik gösteren bir durumdur. Bundan dolayı bir kişi için anormal olarak kabul edilen bir sıklık, başka bir birey için normal olabilir. Sık bağırsak hareketlerinde beslenme biçimi ve yaşam tarzı son derece etkilidir. Yine de sık dışkılamayı yaratan asıl neden, ancak kapsamlı bir muayeneden sonra netleşebilir.

Besinlerin yutulma sonrasındaki sindirim süreçleri genellikle uzun bir zamanda gerçekleşir. Aradan geçen bu süre, “bağırsak geçiş süresi” şeklinde tanımlanır. Herhangi bir kabızlık sorunu olmayan kişilerde bu geçiş süresi yaklaşık olarak 30-40 saat aralığındadır. Sağlıklı durumdaki dışkı genellikle katı durumdadır ve rengi kahverengidir.

Sulu kıvamdaki dışkı, bağırsaklarda belli düzeyde de olsa sindirim problemleri olduğuna işaret edebilir. Hacim kazanmak adına dışkı bağırsaktan çok daha hızlı bir biçimde geçer. Bu durum yalnızca kişinin daha sık dışkılamasına sebebiyet vermez. Aynı zamanda vücudun dışkıdan çok daha az besin emmesine neden olabilir. Bağırsak hareketliliğindeki değişim kramp, sulu dışkı ya da kanlı dışkı biçiminde değilse bunun bir hastalık belirtisi olma olasılığı düşüktür.

Sık Dışkılamanın Nedenleri

Olası bir rahatsızlık teşhisinin konulabilmesi ya da daha ideal bir tedavi planlamasının yapılabilmesi için sık dışkılamaya neden olan durumun saptanması gerekir. Bağırsak hareketliliğini çok daha sık bir şekilde yaşamaya başlayan kişilerin yaşam tarzında önemli değişimler gerçekleştirdiği düşünülür. Çok daha yoğun şekilde tahıl ya da lif tüketimi buna örnek olarak gösterilebilir.

Kimi durumlarda kendi kendine geçen hafif bir rahatsızlıkla bağlantılı olabilmektedir. Farklı semptomların oluşmaması, kişinin sağlıklı olduğunu gösterir. Çölyak rahatsızlığı, crohn, rotavirüs, salmonella enfeksiyonu, huzursuz bağırsak sendromu, ülseratif kolit, sık bağırsak hareketlerine yol açabilir. Alkol tüketimi, stres, kaygı bozukluğu, şekerin yoğun olduğu bir diyet ya da kötü el hijyeni, yaşam tarzına bağlı olarak sıralanabilecek unsurlar olabilir.

Sık dışkılamanın diğer olası nedenleri arasında alerjiler, çeşitli ilaçların yan etkileri, enfeksiyonlar, gıda İntoleransları sıralanabilir. Ayrıca antibiyotikler, antisitler, kemoterapi ilaçları ya da mide ülseri ilaçları sık dışkılama üzerine bir etkiye sahip olabilir. Sık dışkılama, vücutta sıvı kaybına yol açabilir. Bağırsak hareketleri uygun biçimde ele alınmadığında dehidrasyon problemine zemin hazırlayabilir.

Sık Dışkılamada Semptomlar

Dışkılamada normal olarak kabul edilen ölçüt, günde üçten fazla olmayan bağırsak hareketleridir. Aynı şekilde haftada üçten daha düşük olan dışkılama da anormal olarak kabul edilir. Sık dışkılama pek çok semptomla ortaya çıkar. Sık bağırsak hareketlerine dair en yaygın belirtiler şu şekildedir:

  • Gevşek durumdaki dışkı
  • Kusma
  • Ateş ve iştahta düşüş
  • Kilo kayıpları
  • Kramplar
  • Midede bulantı

Tüm bu belirtiler, her daim tehdit edici bir duruma işaret etmeyebilir. Ancak kan kusulması, dışkıda kanın belirmesi, düzenli olarak ishal probleminin yaşanması ve şiddetli karın ağrısı acil tıbbi müdahaleleri gerektirebilir. Belirtileri hafifletmek ve riskleri düşürmek adına diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri etkili olabilir.

Tedavi Süreci

Sık dışkılamaya dair belirtilerin süreklilik gösterdiği durumlarda sağlık uzmanından destek almak önemlidir. Pek çok durumda bağırsak hareketlerinin artış göstermesi ya da bir başka deyişle sık dışkılama, herhangi bir tedaviye gerek kalmaksızın düzelme eğilimi gösterebilir. Sık dışkılamanın nedeni doğru ve hızlı bir şekilde saptandığında, altta yatan sebebe yönelik olarak uygun tedavi planlaması gerçekleştirilir.

Tedavi ile birlikte özellikle rahatsızlık yaratan sindirim semptomlarının giderilmesi amaçlanır. Sağlık uzmanı yaptığı ilk muayene sonrasında çeşitli ilaçları reçete edebilir ve hastaya yaşam tarzında değişiklikler önerebilir. Sık dışkılamaya neden olan durum, belli bir bakteriden kaynaklanıyorsa antibiyotikler reçete edilebilir.

Bakteri ya da virüslerden kaynaklanan sık dışkılama problemlerinde kişi için basit ancak oldukça etkili tedbirlerden söz etmek mümkün olur. Elleri gün içerisinde sık sık ve iyi bir şekilde yıkamak, besin güvenliğini sorunsuz şekilde uygulamak, gelişmekte olan ülkelere seyahat esnasında tüketilen içecek ya da yiyeceklere dikkat etmek, bu tedbirler arasında öne çıkar.


Prof. Dr.
Hakan Demirci
Gastroenteroloji
MEDICANA KADIKÖY
Profili Gör
Oluşturma: 31.05.2024 03:57
Son Güncelleme: 31.05.2024 03:57
Oluşturan: Hakan Demirci
+A A-

İlgili Bölüm Hekimleri