İleri omurga cerrahisi; boyun rahatsızlığı, sırt ağrısı ve omurga bozukluklarının cerrahi tedavisini içerir. Terapileri de içeren endoskopik ya da minimal invazif cerrahi teknikler, kişiye özel planlanır.
İleri Omurga Cerrahisi Nedir?
İleri omurga cerrahisi; dejeneratif bozukluklardan omurga deformitelerine ya da ani yaralanmalara kadar pek çok hastalık için uygun olan minimal invaziv ve mikro cerrahi omurga prosedürlerinin en gelişmiş teknikleri de dahil olmak üzere rekonstrüktif servikal, torasik ve lomber omurga cerrahisini içerir.
Beyin ve omurilik sorunları oldukça karmaşık olduğu için hastalıkların teşhis edilmesi ve yönetilmesi zor olabilir. Bu sorunların genel tedavisi, çoğu zaman birçok farklı yaklaşımı içerir. Beyin, omurga ve ağrı ile ilgili durumlar kapsamlı bir şekilde değerlendirildikten sonra hastalara özel ileri omurga cerrahisi yöntemleri ile tedavi planlanabilir.
İleri Omurga Cerrahisi Neden Yapılır?
Dejeneratif skolyoz, enfeksiyonlar ve daha önce omurgasında ameliyat edilen hastalarda oluşabilen problemler de dahil olmak üzere pek çok hastalığın tedavisi için ileri omurga cerrahisi yöntemlerinden yararlanılır. Hastanın ağrı problemini çözmek, iyileşme süresini hızlandırmak ve birkaç gün sonra hastaneden taburcu edilmesini sağlamak için gelişmiş endoskopik ve perkütan cerrahi teknikleri kullanılır.
Dejeneratif Skolyoz
Skolyoz, omurganın frontal düzlemdeki deformitesi ya da eğimidir. Konjenital (doğumdan beri mevcut) veya dejeneratif (yaşlanma sürecinde gelişen) olabilir. Yaş, kilo, aktivite gibi nedenlere bağlı olarak omurlar arası disklerin ilerleyici dejenerasyonu, omurganın deforme olmasına ve eğrilmesine neden olabilir. Bu da dejeneratif skolyozla sonuçlanabilir.
Skolyoz, sırtın eğrilmesi nedeniyle hastanın düz yürümekte zorlanmasına ve şiddetli sırt ağrısına neden olabilir. Omurga deformitesi ve eğriliği, sinir köklerinin sıkışmasına yol açarak bacaklarda yayılan bir ağrıya yol açabilir.
Bu ağrılı vakalarda deformiteyi düzeltmek ve esas olarak skolyozun neden olduğu ağrıyı azaltmak ya da ortadan kaldırmak için ameliyat gerekir. En şiddetli skolyoz vakalarında omurgayı düzeltmek ve deformiteyi azaltmak için bir osteotomi (omurga kemiğinin yontulması) uygulanabilir.
Omurga Enfeksiyonları
Enfekte bir disk, genellikle omurga üzerinde gerçekleştirilen önceki ameliyatlardan kaynaklanır. Disk enfeksiyonu, ağrı kesicilere yanıt vermeyen yoğun sırt ağrısıyla kendini gösterir. Tedavi, birkaç hafta boyunca hem cerrahi hem de intravenöz antibiyotik tedavisinin bir kombinasyonunu içerir.
Omurgada düşük dereceli bir enfeksiyon olması durumunda genellikle ateş görülmez. Bununla birlikte daha önce omurgaya yerleştirilen vida, çubuk gibi herhangi bir alet gevşeyerek iltihap ve ağrıya neden olur. Kronik enfeksiyonların tedavisi, enfekte olan aletlerin cerrahi olarak tamamen çıkarılmasını ve omurgayı stabilize etmek için yeni aletlerin yerleştirilmesini içerir. Yeni takılan aletlerin olası bir enfeksiyondan korunması için uzun süreli bir antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Önceki Başarısız Ameliyatlar
Daha önce omurgasından ameliyat geçirmiş ve ağrıları devam eden veya yeni ortaya çıkan hastaların revizyon omurga ameliyatına ihtiyacı olabilir. Özellikle daha önceki ameliyatla aynı hizada yapılması gereken revizyon ameliyatı zorlayıcı olabilir. Bölgede önceden kalan yara dokusu, çevre dokuların ayırt edilmesini zorlaştırdığı için ameliyat sırasında sinirin hasar görmesi ve enfeksiyon riski artabilir.
İleri omurga cerrahisi; ameliyat edilen bölgelerin atlanmasına ve iç yara dokusundan kaçınılmasına olanak tanıyan, enfeksiyon ve kazara yaralanma riskini azaltan endoskopik, perkütan ve minimal invazif cerrahi teknikleri içerir. Endoskopik füzyon ameliyatı gibi cerrahi yaklaşımlar, omurgaya yandan veya önden erişilmesini ve önceden ameliyat edilen dokunun atlatılmasına olanak tanır.
İleri Omurga Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Farklı hastalıklara uygun olarak ileri omurga cerrahisi aşağıdaki şekilde yapılabilir:
Endoskopik Omurga Cerrahisi
Ameliyat, endoskopun ucunda bulunan kameralar ile gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında görünürlüğün artırılması ve ameliyattan kaynaklanan kan kaybının azaltılması amacıyla özel sistemler kullanılır. Ameliyat yarası yaklaşık 1 cm’dir. Bu yöntemle bel omurgasının en sık görülen dejeneratif hastalıkları tedavi edilebilir:
- Bel fıtığı
- Omurga stenozu
Ameliyat geçiren hastalarda görülen siyatik ve kalça ağrısının yanı sıra bacağa yayılan uyuşukluk veya güçsüzlük gibi semptomlar iyileştirilebilir.
Minimal İnvazif Omurga Füzyon Cerrahisi
Minimal invaziv omurga füzyon cerrahisi, genellikle spondilolistezis veya dejeneratif disk hastalığı olan hastalarda kullanılır. Hastalar sıklıkla şiddetli sırt ağrısı ya da sinir sıkışması semptomlarına sahiptir. Minimal invaziv cerrahi; rahatsızlığın en aza indirilmesini, daha hızlı taburcu olunmasını ve hastaların normal hayata dönmesini sağlayabilir.
O-kol Navigasyonu
O-kollu navigasyon sistemi, ameliyat sırasında omurgayı tarayan bilgisayarlı bir navigasyon sistemidir. Bu sistem, omurganın hem 2D hem de 3D görüntülerini oluşturarak ameliyat sırasında omurganın her açısının gerçek zamanlı görülmesini sağlar. Özellikle yüksek hassasiyet gerektiren karmaşık omurga cerrahisinde kullanılarak pedikül vidasının ve lomber füzyon için disk ara parçasının yerleştirilmesine yardımcı olur.
Ameliyat Sırasında Nöromonitörizasyon
Ameliyat sırasında sinirlerin ve omuriliğin fonksiyonunun değerlendirilmesi için kullanılan bir araçtır. Sonuçların yorumlanması için uzmanlara ihtiyaç vardır. Genellikle yüksek riskli skolyoz gibi omurga deformitelerinin düzeltilmesi için kullanılır.
İleri Omurga Cerrahisi Yöntemleri Nelerdir?
İleri omurga cerrahisi yöntemleri şu şekildedir:
- Servikal disk değişimi: Bu işlem sırasında diskin hasarlı kısımları ya da tamamı çıkarılır. Hasarlı kısım, bir kemik grefti veya yapay parçalarla değiştirilir. Bu ameliyatın faydaları arasında daha fazla hareketlilik, hızlı iyileşme ve gelecekte daha düşük ağrı riski yer alır.
- Diskektomi: Bu ameliyat, omurilik sinirlerine baskı yapan, ağrıya ve diğer semptomlara neden olan fıtıklaşmış ya da şişkin bir diskin bir kısmının çıkarılmasını içerir.
- Foraminotomi: Bu cerrahi işlem sırasında omurgadaki kemiklerin etrafındaki alan genişletilir. Böylece sıkışan omurilik sinirleri üzerindeki baskı hafifletilebilir.
- Spinal laminektomi: Spinal stenoz tedavisinde yaygın olarak kullanılan bu yöntem, laminanın (omurilik kanalını kaplayan kemiğin arka kısmı) tamamının ya da bir kısmının çıkarılmasını içerir. Ameliyatın amacı omuriliğe olan baskının azaltılmasıdır.
- Mikrodiskektomi: Minimal invaziv bir işlem olan bu yöntem, sırt ağrısının hafifletilmesi için fıtıklaşmış ya da yırtılmış bir diskin parçalarının çıkarılmasını içerir.
- Lomber diskektomi: Lomber diskektomi, hastanın alt sırt bölgesindeki yaralı bir diski içeren omurga ameliyatıdır. Minimal invazif artroskopik diskektomi ve açık omurga cerrahisi olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirilebilir. Açık omurga ameliyatı, bel bölgesinde fıtıklaşmış bir disk için daha yaygın tercih edilen bir prosedürdür.
- Vertebroplasti (kifoplasti): Kifoplasti, kompresyon kırığının tedavi edilmesi için kullanılan bir yöntemdir. Kemiğin stabilize edilmesi için bir balon kullanılır. Prosedür, sıkıştırılmış omurların yüksekliğini bir miktar geri kazanmasına yardımcı olur.
- Foraminotomi: Bu ameliyat, omurilik sinirlerinin omurilik kanalından çıktığı alanın genişletilmesine yardımcı olur. Omurilik stenozu ya da foraminal stenoz gibi durumların neden olduğu sinir sıkışmasının hafifletilmesi amacıyla kullanılabilir.
- Yapay disk değişimi: Bu ameliyat, hasar gören ya da dejenere olan bir omurga diskinin yapay bir diskle değiştirilmesini içerir.
- Omurga füzyonu: Bu işlem sırasında birbirlerine karşı hareketlerle ağrıya neden olan iki bitişik omur birbirine bağlanır. Omurların bağlanması için küçük vidalar ve çubuklar kullanılır. Füzyon ameliyatlarının sonuçları, artan füzyonun yanı sıra daha az postoperatif ağrı ve komplikasyonu içerir.
İleri Omurga Cerrahisi Faydaları Nelerdir?
İleri omurga cerrahisinin faydaları aşağıdaki gibidir:
- Küçük cerrahi kesiler sayesinde ameliyat sonrası enfeksiyon riskinin azalması
- Azalan kan kaybı ve kas kesilmemesi nedeniyle kas hasarı riskinin azalması ve daha hızlı iyileşme süreleri
- Prosedüre bağlı olarak ortalama 2 günden daha kısa hastanede kalış süresi
- Daha küçük cilt kesileri sayesinde minimum yara izi ve daha iyi kozmetik sonuçlar
- Daha az ağrı ve rahatsızlık
İleri Omurga Cerrahisi Riskleri Nelerdir?
Her ameliyatta olduğu gibi ileri omurga cerrahisi de bazı riskler içerir:
- Enfeksiyon: Bu, bakterilerin vücuda cerrahi kesi yoluyla girmesi ve kaslarda veya kemiklerde enfeksiyona neden olması durumunda ortaya çıkabilir.
- İnme: Hemorajik ya da iskemik felç görülebilir. Hemorajik felç, beyindeki bir kan damarının patlayıp çevredeki dokularda kanamaya neden olduğunda meydana gelir. İskemik felç, arterlerin plak veya beyin hücrelerine kan akışını engelleyen diğer maddeler tarafından tıkanması sonucu oluşur.
- Vücudun bir tarafında felç veya güçsüzlük (hemiparezi): Bu, diseksiyon sırasında sinirlerin çok fazla gerilmesi nedeniyle sinirlerin hasar görmesi nedeniyle olabilir. Ayrıca ameliyat tamamlandıktan sonra hastalar tamamen iyileşmeden önce sinirlerin içinde kanama olması nedeniyle meydana gelebilir.
