Antibiyotikler, çoğunlukla enfeksiyonların tedavisinde tercih edilen etkili ilaçları ifade eder. Özellikle de bakteriyel enfeksiyonların tedavi süreçlerinde başvurulan bu ilaçlar, pek çok ciddi rahatsızlığın kontrol edilmesine yardımcı olur. Ancak hatalı ya da bilinçsiz bir şekilde kullanılan antibiyotikler, farklı sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlar. Dolayısıyla antibiyotiklerin yalnızca sağlık uzmanlarının kontrolü ve onayı ile alınması gerekir.
Antibiyotik kullanılırken alkol alınması çeşitli riskleri beraberinde getirir. Antibiyotik ilaçların alkolle olan etkileşimi, ciddi yan etkilerin oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle alkol tüketimi öncesinde söz konusu tedavinin tamamlanması gerekir. Sağlık uzmanları genellikle antibiyotikleri reçete ederken hastaya bu konuda özel bir uyarıda bulunur.
Antibiyotik alınırken alkol tüketilmesi tavsiye edilmez. Bu durum, ilacın vücuttan atılma süresini ve en önemlisi yarattığı etkiyi değiştirebilir. Kimi antibiyotikler normal koşullarda mide bulantısı ya da baş ağrısı gibi etkiler yaratır. Söz konusu durum, alkol alımı ile beraber çok daha yoğunlaşabilir.
Antibiyotik Nedir?
Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde yaygın şekilde tercih edilir. Hafif düzeydeki bakteriyel enfeksiyonlar antibiyotiklere gerek kalmadan da iyileşme gösterebilir. Her antibiyotik çeşidi tüm bakteri türleri için etkili olmaz. Hastanın ilaca ihtiyaç duyup duymadığı konusunda en iyi kararı yaptığı tanı sonrasında sağlık uzmanı verecektir.
Antibiyotik direnci oldukça kritik bir konu olarak ele alınmalıdır. Zira ihtiyaç duyulmadığı halde antibiyotik kullanmayı sürdürmek, ileride bu ilaçlara gerçek anlamda ihtiyaç duyulduğunda ilaçların etkisiz kalmasına yol açabilir. Bu tip bir senaryoda vücutta yer alan enfeksiyonlar daha fazla yayılım gösterebilir ya da farklı sağlık problemlerini tetikleyebilir.
Antibiyotikler; tablet, kapsül, losyon, sprey ya da sıvı formda olabilir. Antibiyotikler; penisilin, sefalosporin, tetrasiklin, makrolid gibi farklı sınıflar altında incelenebilir. Enfeksiyonun yapısı, mevcut durumu ya da konumu, verilecek antibiyotiği etkiler. Bakteriyel enfeksiyonlara odaklanan antibiyotiklerin alkol kullanımı ile eş zamanlı olarak kullanılması potansiyel etkileşimleri beraberinde getirir.
Kimi antibiyotikler, alkolle etkileşime girdikten sonra istenmeyen yan etkiler oluşturabilir. Bu iki unsurun aynı anda vücuda girmesi, her ikisinin de etkilerini zayıflatabilir ya da kuvvetlendirebilir. Öte yandan bu tip durumlara alkolün varlığı, antibiyotiklerin ideal biçimde işlenmesini engelleyebilir. Söz konusu durum da antibiyotikten alınan verimi oldukça düşürür.
Normal koşullarda antibiyotik, vücuttan ortalama 24 saat içerisinde atılır. Fakat kimi durumlarda enfeksiyonu bastırmak adına vücutta kalmayı sürdürebilir. Bu arada alkolün karaciğerde süzülmesi, antibiyotiğin kandaki oranının artmasına yol açabilir. Böyle bir durum yan etkilerin daha da keskinleşmesine yol açabilir.
Antibiyotikler Hangi Durumda Kullanılır?
Antibiyotikler kimi bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ön plana çıkar. Bu ilaçlar, sadece uygun sağlık problemlerini tedavi etmek adına reçete edilir. Antibiyotikler, kimi zaman mevcut bir enfeksiyonu tedavi etmekten öte önlemek adına da kullanılır. Bu durum, “antibiyotik profilaksisi” olarak tanımlanır. Kimi cerrahi operasyonlardan önce ya da enfekte olma potansiyeli yüksek yaralardan / ısırıklardan hemen sonra kullanılabilir.
Bazı ameliyatlar enfeksiyon açısından risklidir. Bu tip süreçlerde antibiyotik profilaksisi uygulanabilir. Ayrıca dalağı alınan bireyler, kemoterapi görenler, enfeksiyon oluşumlarına karşı daha savunmasız olabilir. Antibiyotik kullanımının yaygın olduğu diğer durumlar şu şekildedir:
- Akne gibi ciddiyet barındırmayan fakat antibiyotik kullanımı dışında geçmesi zor olan rahatsızlıklarda
- Deri enfeksiyonu gibi hızlı bir şekilde tedavi edilmediği takdirde bulaş riski yüksek olan rahatsızlıklarda
- Böbrek enfeksiyonlarında
- Zatürre ya da selülit gibi komplikasyon açısından risklerin daha yüksek olduğu durumlarda
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarında
- İshal ve diğer bağırsak enfeksiyonlarında
- İdrar yolu enfeksiyonlarında
Alkolle Beraber Antibiyotik Kullanımının Yan Etkileri
Antibiyotik kullanımından kaynaklı olarak ortaya çıkacak potansiyel etkiler, büyük ölçüde ilacın yapısına bağlıdır. Antibiyotiklerde en yaygın yan etkiler arasında mide bulantısı, baş dönmesi, ishal ve uykulu hissetme sıralanabilir. Alkol ile beraber söz konusu ilaçların kullanımı spesifik yan etkiler doğurabilir.
Bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı, özellikle merkezi sinir sistemi üzerindeki etkiler arasında kabul edilir. Alkolün varlığı ayrıca aşırı yorgunluk hissi, kaşıntı, iştahsızlık, deri döküntüsü, kusma, hızlı kalp atımı, mide ağrıları, ishal, ülser gibi sonuçları da beraberinde getirebilir. Antibiyotik alımı esnasında alkol tüketimine bağlı yan etkiler gözlemlendiğinde, vakit kaybetmemden sağlık uzmanına bilgi verilmelidir.
Antibiyotik Kullanırken Alkol Alınması
Antibiyotik alındığı dönemde hangi ölçüde olursa olsun alkol tüketmek, hem antibiyotiğin vücuttaki etkisini olumsuz yönde değiştirebilir hem de ciddi semptomların doğmasına neden olabilir. İlacın tesirinin azalabileceği bu kritik dönem, özellikle de sindirim sistemi başta olmak üzere pek çok hayati sistemi etkileyebilir. Alkol ve antibiyotik ilaçların beraber kullanımı, vücudun yorulmasına ve daha da önemlisi bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir.
Kimi antibiyotik türleri, alkolle beraber alındığında çok daha önemli reaksiyonların doğmasına yol açabilir. Kan dolaşımında ilacın düzeyi değişeceği için ilacın etki yoğunluğu da değişikliğe uğrayacaktır. Enfeksiyonla olan mücadeleyi çoğu zaman doğrudan etkilemese bile bu iki unsurun etkileşimi, rahatsız edici pek çok yan etkiyi doğurmaktadır.
Alınan alkol, karaciğer bölgesinde enzimlerce parçalanır. Kimi ilaçlar da bu şekilde enzimler tarafından parçalanmaktadır. Ne düzeyde ve aralıkta alkol alındığına göre enzimlerde yer alan değişiklikler, antibiyotiklerin vücudu metabolize etme biçimini etkiler.
