Arı Sokması Anında Ne Yapılmalı ve Tedavisi

Arı Sokması Anında Ne Yapılmalı ve Tedavisi



Arı sokmaları genellikle açık havalarda gerçekleşir ve çoğu zaman tıbbi tedavi olmaksızın evde yapılan müdahale yeterli olur. Ancak arı sokmasına karşı alerjisi bulunan kişilerin bir veya birçok arı tarafından sokulması durumunda, acil tedavi gerektiren daha ciddi reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Kısacası arı sokması geçici kısa süreli ağrılara neden olabileceği gibi şiddetli alerjik reaksiyonlara da yol açabilir. Meydana gelen ağrılar, sokma sayısına, arının iğnesinin uzunluğuna ve şekline, arının türüne (eşek arısı, yaban arısı) göre farklılık gösterir. Çocuklar arı sokmasına karşı, yetişkinlerden daha fazla reaksiyon gösterme eğilimindedirler. Bunun yanı sıra yetişkinlerin anafilaksiden ölme olasılığı çocuklardan daha yüksektir.

Arı Sokması Tedavisi

Arılara karşı alerji bulunmuyorsa ve ciddi bir alerjik reaksiyon gösterilmiyorsa, çoğunlukla evde yapılan uygulamalar arı sokması tedavisi için yeterli olabilir.

Arılar soktuğunda, ağrı, kızarıklık ve şişme gibi semptomlara neden olabilecek zehirli bir toksin bırakır. Bazı insanların bu toksine alerjisi vardır. Arının iğnesinden yayılan toksinleri azaltmak için derinin altında kalan iğne tırnakla bastırılarak bir cımbız yardımıyla çıkarılmalıdır. Daha sonra arının soktuğu bölgeye, buz kompresi uygulayarak, oluşabilecek şişliklerin ve ağrıların önüne geçmek mümkündür. Kaşıntı ve şişme şiddetli ise, çocuklar ve yetişkinler için ayrı ayrı formüllerle üretilmiş bir antihistaminik almak rahatlama sağlayabilir. Geçmişte bir arı sokmasından sonra anafilaktik şok geçirdiyseniz, Alerji/İmmünoloji uzmanına danışarak ve gerekli testler yapılarak gerekiyorsa adrenalin içeren tek kullanımlık oto-enjektör bulundurmak hayat kurtarıcı olabilir. Ayrıca enfeksiyon riskinizi azaltmak amacıyla sokma bölgesini çizmekten kaçınılmalıdır. Çünkü çizik oluşumu, kaşıntı, şişme ve kızarıklığı yoğunlaştırabilir.

Arı Sokması Alerji Belirtileri

Arı sokması belirtileri, kişinin ne kadar alerjik olduğuna bağlı olarak değişir. Bir kişi bir arı tarafından sokulduktan kısa bir süre sonra hafif veya şiddetli reaksiyon gösterebilir.

  • Hafif reaksiyon: Çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez. Yanıcı bir ağrı, deride kabarıklık, kızarma ve hafif şişme gibi belirtiler görülür.
  • Şiddetli reaksiyon: Şiddetli alerjik reaksiyona ya da anfilaksi, arı soktuktan sonra, birkaç dakika içinde ortaya çıkabilir ve hayati tehlikeye neden olabilir. Genellikle bir oto-enjektör ile uygulanan bir doz epinefrin (adrenalin) ve acil tıbbi yardım gereklidir. Ciltte kaşıntı, boğazda şişlik, nefes almada zorluk, mide bulantısı ve kusma, baş dönmesi hızlı veya yavaş nabız atması ve bilinç kaybı gibi belirtileri takip edebilir.

Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?

İnsanlar arıya karşı alerjisi olmasa bile, arı sokmalarına karşı bir reaksiyon gösterirler. Arı sokması şişlik kaşıntı kızarıklık ve ağrı, arının soktuğu bölgede görülen yaygın belirtilere neden olur. Bu semptomları hafifletmek için bazı şeyler yapılabilir. Arı sokması ne yapılmalı ile ilgili birkaç öneri:

  • Arının soktuğu bölgedeki oluşan şişliği azaltmak için bir buz torbası yardımıyla kompres yapılabilir.
  • Şişlik ve kaşıntıyı azaltmak için difenhidramin gibi bir antihistaminik kullanılması önerilir.
  • Ağrı için ibuprofen veya asetaminofen uygundur.

Ağrılar genellikle oldukça hızlı bir şekilde gider, ancak şişme ve kaşıntı bir günden fazla sürebilir. Eğer kişi şiddetli alerjik reaksiyon gösteriyorsa, tıbbi müdahaleye başvurmalıdır. Çünkü Difenhidramin gibi antihistaminikler anafilaktik reaksiyonu yavaşlatabilir ancak tersine çevirmez. Bu durumda, tıbbi uzmanlar tarafından hızlı bir şekilde tedavi edilmezlerse, anafilaksi hastaları reaksiyondan ölebilir.

Arı Sokması Kaç Saatte Zehirler?

Çoğunlukla arı sokması, birkaç gün boyunca o bölgede rahatsız edici olabilecek ağrıya, kaşıntıya ve şişliğe neden olur. Ancak bazı insanlar daha şiddetli alerjik reaksiyon gösterir. Şiddetli arı sokması yan etkileri alerjisi vücutta kızarıklığa, boğazın veya dilin şişmesine, solunumun kısıtlanmasına, ishale, kusmaya, kan basıncında ciddi bir düşüşe ve hatta ölüme neden olabilir. Arı soktuktan sonra genellikle deride bir zehir kesesi ve iğnesini bırakır. Bu zehir kesesinden gelen toksik sıvı, arı cilt yüzeyinden ayrıldıktan sonra birkaç dakika boyunca vücutta pompalanacaktır. Vücuttaki bu zehir alerjik reaksiyona neden olur. Zehrin yayılmasını önlemek için en kısa sürede arının iğnesini çıkarmak gerekir. Arı sokmasına bağlı olarak 30 dakika içinde bazen 1 saat içerisinde alerjik reaksiyonlar gösterilmeye başlanır. Az rastlanan bir durum olsa da bu durum 72 saate kadar uzayabilir.

Arı Sokması Şişkinlik ve Kaşıntı Nasıl Geçer?

Arının sokma bölgesinde şişlik, ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir. Sağlık uzmanı tarafından, şişlik, kaşıntı ve ağrıyı hafifletmek için ilaç reçete edilebilir. Bu ilaçlar, verilen talimatlara uygun bir biçimde kullanılmalıdır. Geniş lokalize şişlik alanları bulunuyorsa, prednizon gibi oral kortikosteroidler reçete edilebilir. Bunlar şişme ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir.

Başka bir ağrı kesici reçete edilmedikçe, ağrıyı kontrol etmek için asetaminofen veya ibuprofen içerikli ilaçlar kullanılabilir. Kişinin kronik karaciğer veya böbrek hastalığı bulunuyorsa, bu ilaçları kullanmadan önce sağlık uzmanına mutlaka danışması gerekir. Bunun yanı sıra, şiddetli bir reaksiyon bulunuyorsa, bir epinefrin oto-enjektörü reçete edebilir. Epinefrin, alerjik reaksiyonun kötüleşmesini durdurmaya yardımcı olan ve acil durumlarda kullanılan bir ilaçtır.

Arı Sokması Şişkinliği Kaç Günde Geçer?

Arı sokmasına maruz kalan kişinin, arı zehrine alerji bulunmuyorsa ve arı soktuktan sonra derinin altında kalan iğnesi çıkarıldıysa, bağışıklık sistemi bir hafta içinde arının sokmasıyla saldığı melittin kimyasalını temizlemelidir. Şişme için - şişmeyi azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için arının soktuğu bölgeye bir buz uygulanabilir. Ağrı ve şişme için buz kompresi uygulamak iyileşme sürecini de hızlandırmaya yardımcı olur. “Arı sokması şişliği ne kadar zamanda iner?” sorusu merak edilenler arasındadır. Uzmanlar bu konuda, arı sokmasından kaynaklanan şişliğin, sokulduktan yaklaşık 48 saat sonra zirveye çıkabileceğini, ancak genellikle birkaç gün içinde ve en fazla bir hafta içinde tamamen iyileşmesi gerektiği konusunda hemfikirdir.

Arı Sokmasında İğne Kalırsa Ne Olur?

Arı sokmaları her zaman en az acı verici böcek ısırması türlerinden biridir ve ancak hastanın arı zehrine alerjisi varsa ölümcül olabilirler. Bir arı sokmasıyla karşı karşıya kalan kişi, geçmişte arı sokmalarına karşı herhangi bir alerjik reaksiyon geçirmişse, yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyon ve anafilaksi belirtileri gösterme ihtimali daha yüksektir. Bir arı tarafından sokulma söz konusu olduğunda, arının iğnesi hemen derinin altından çıkarılmalıdır. Çünkü arı sokması durumunda, iğnesi derinin altında ne kadar uzun kalırsa, o kadar çok zehir salınabilir ve bu durum hasta için çok acı verici ve ağrılı olabilir. Arı iğnesini bir cımbız yardımıyla, fazla hareket ettirmeden hızlıca çıkarmak gerekir. Çünkü arı sokmalarından sonra, arının iğnesinin vücutta ne kadar uzun süre kalmasına izin verilirse, reaksiyon o kadar şiddetli olacaktır.

Arı Sokmasında Hangi Doktora/Bölüme Gidilmeli?

Arı sokmalarına, arı zehrine alerjik olabileceğinizi gösteren bir tepki verildiği durumda doktor tarafından, alerji testi ve bir kan testi yapılması istenebilir. Alerji testleri ve kan testleri genellikle böcek alerjilerini teşhis etmek için birlikte kullanılır. Çoğu arı sokması doktora başvurmaya gerek yoktur. “Ne zaman doktora görünmeli?” sorusunun cevabı olarak, solunum güçlüğü, kurdeşen veya baş dönmesi gibi ciddi alerjik reaksiyon belirtileri yaşandığında, en yakın acil servise başvurulmalıdır denilebilir. Bunun yanı sıra birden çok arı tarafından sokulma durumunda da acil servise mutlaka başvurulmalıdır.


Otoenjektör nedir ve kimlerin bulundurması gerekir?

Geçmişte anafilaksi öyküsü olan kişilerin arı sokmalarına karşı dikkatli olmaları gerekir. Riskler olabildiğince düşürülmeli, gerekli önlemler alınmalıdır. Alerji/İmmünoloji uzmanına danışarak ve gerekli testler yapılarak gerekiyorsa adrenalin içeren tek kullanımlık oto-enjektör bulundurmak hayat kurtarıcı olabilir. Adrenalin içeren otoenjektör, içeriğinde sabit dozda adrenalin bulunan ve kişi/yakını tarafından uygulanabilen hayat kurtarıcı bir tedavidir. Bu tedavi sadece “önceden anafilaksi öyküsü olan ve doktor tarafından reçete edilmiş” kişilere kullanılmalıdır.


Oluşturma: 08.09.2020 04:23
Son Güncelleme: 20.04.2024 01:08
Oluşturan: Medicana Web ve Yayın Kurulu
+A A-