Şeker yüklemesi testi (OGTT - Oral Glukoz Tolerans Testi), vücudun şekeri ne kadar iyi şekilde işleyebildiğini anlamak için yapılan bir testtir. Genellikle tip 2 diyabet ve gebe kadınlarda gelişen bir diyabet türü olan gebelik diyabetini taramak için kullanılır. Şeker yükleme testi aynı zamanda gebelik sürecinde kan şekerinin yüksek olup olmadığını kontrol etmek için de yapılır.
Şeker yüklemesi nedir?
Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) veya şeker yüklemesi testi, vücudun şekeri kandan kas ve yağ gibi dokulara nasıl taşıdığını kontrol etmek için yapılan bir laboratuvar testidir. Şeker yüklemesi genellikle diyabet teşhisi için kullanılır. Test sonucunda seviyenin yüksek olması, hücrelerin şekeri olması gerektiği gibi emmediğinin bir işaretidir.
Normalde yediğinizde kan şekeriniz yükselir. Pankreasınız insülin adı verilen bir hormon salgılar. Bu hormon, enerji ve depolama için şekeri kanınızdan hücrelerinize taşımaya yardımcı olur. Sonra kan şekeriniz normale döner.
Tip 2 diyabetiniz varsa, vücudunuz insülini yeterli şekilde kullanamaz. Glikoz kanda birikir. Bu aşırı şeker vücudunuzun etrafındaki kan damarlarına zarar verebilir. Diyabet kalp hastalığına, sinir hasarına, göz hastalığına ve böbrek hasarına yol açabilir.
Şeker yüklemesi neden yapılır?
Aşağıdaki durumlarda oral glikoz tolerans testine ihtiyacınız olabilir:
Aşırı kilolu veya obez olmak.
Diyabet hastası yakın bir aile üyenin olması.
Yüksek tansiyonun varlığı.
Yüksek trigliserit seviyeleri (kanınızdaki bir yağ türü).
Adet sorunlarına neden olan polikistik over sendromu (PCOS) hastası olmak.
4 kilodan daha ağır bir bebek dünyaya getirmek.
Önceki bir hamilelikte gebelik diyabeti geçirmiş olmak.
Şeker yüklemesi ne zaman yapılmalıdır?
Şeker yüklemesi 250 ila 300 mililitre (ml) suda çözülmüş 50 gram (g) glikozdan oluşan bir bardak konsantre glikoz (şeker) solüsyonu içmeyi içerir. Bir saat geçtikten sonra, kan şekeri seviyesini belirlemek için bir kan örneği alınır.
Doktorunuz aşağıdaki durumlardan herhangi birini taramak veya teşhis etmek için şeker yüklemesi testi önerebilir:
Diyabet (genellikle prediyabet, Tip 2 diyabet veya gebelik diyabeti).
İnsülin direnci.
Reaktif hipoglisemi (kan şekerinin düşmesi).
Akromegali.
Nadir görülen karbonhidrat metabolizması bozuklukları.
Doktorunuz ayrıca diğer testlerin bu durumları teşhis etmeye yardımcı olabileceğini düşünerek başka teşhis testleri de yaptırmanızı önerebilir. Hamilelik sırasında bir saatlik glikoz testi, gebelik diyabetini taramak için rutin bir testtir. Sonuçlar anormalse, doktorunuz durumu tam olarak teşhis etmek veya dışlamak için üç saatlik bir OGTT önerebilir.
Şeker yüklemesi nasıl yapılır?
Bu test için sabah doktora gitmeden önce hiçbir şey yememelisiniz. Yani kahvaltı yapmamalısınız ve son öğününüzü bir önceki akşam yemelisiniz. Bu, su hariç tüm içecekler için de geçerlidir. Test birkaç adımdan oluşur. İlk olarak, kolunuzdaki bir damardan kan örneği alınır. Bu kan örneği açlık kan şekeri seviyenizi ölçmek için ve takip eden 1, 2 ve 3. saatlerdeki kan şekeri düzeyleri kontrol edilir.
Şeker yükleme testi sonucu kaç olmalı?
Şeker yüklemesi testinin sonuçları desilitre başına miligram (mg/dL) veya litre başına milimol (mmol/L) olarak verilir. Tip 2 diyabet veya prediyabet için test yaptırıyorsanız, glikoz solüsyonunu içtikten iki saat sonra:
Sağlıklı kan şekeri seviyesi 140 mg/dL'nin (7,8 mmol/L) altındadır.
140 ile 199 mg/dL (7,8 ile 11 mmol/L) arasındaki kan şekeri seviyesi prediyabet olarak kabul edilir. Prediyabetiniz varsa, tip 2 diyabet geliştirme riskiniz vardır. Diyabetiniz olmasa bile kalp hastalığı riskiniz de vardır.
Kan şekeri seviyesinin 200 mg/dL (11.1 mmol/L) veya daha yüksek olması diyabet belirtisidir.
Sonuçlar diyabet veya prediyabet olduğunu gösteriyorsa, test başka bir günde tekrarlanabilir. Diyabet veya prediyabet olup olmadığını doğrulamak için başka bir kan testi yapılabilir. Çeşitli faktörler şeker yükleme testinin doğruluğunu etkileyebilir. Bunlara hastalık, aktivite seviyesi ve bazı ilaçlar dahildir.
Eğer gebelik diyabeti taraması yaptırıyorsanız, bir saatlik testten sonra, desilitre başına 190 miligram (mg/dL) veya litre başına 10,6 milimol (mmol/L) veya daha yüksek bir kan şekeri seviyesi gebelik diyabetini gösterir. 140 mg/dL'nin (7,8 mmol/L) altındaki bir kan şekeri seviyesinin genellikle test için standart aralıkta olduğu düşünülür. Ancak bu klinik veya laboratuvara göre değişebilir. Kan şekeri seviyeniz beklenenden yüksekse, sdoktorunuz üç saatlik bir test yapılmasını isteyebilir.
Üç saatlik teste ihtiyaç varsa:
Sağlıklı açlık kan şekeri seviyesi 95 mg/dL (5,3 mmol/L) veya daha düşüktür.
Glikoz solüsyonunu içtikten bir saat sonra kan şekeri seviyeniz 180 mg/dL (10 mmol/L) veya daha düşük olacaktır.
Glikoz solüsyonunu içtikten iki saat sonra istenen kan şekeri düzeyi 155 mg/dL (8,6 mmol/L) veya daha düşüktür.
Glikoz solüsyonunu içtikten üç saat sonra beklenen kan şekeri düzeyi 140 mg/dL (7,8 mmol/L) veya daha düşüktür.
