Soğuk alerjisi (soğuk ürtikeri) nedir? Soğuk alerjisinin belirtileri neler?

Soğuk alerjisi (soğuk ürtikeri), bağışıklık sisteminin soğuğa aşırı tepki vermesiyle oluşan nadir bir durumdur. Bu reaksiyon genellikle etkilenen kişi soğuk havaya maruz kaldıktan, soğuk nesnelere dokunduktan sonra ciltte oluşan kurdeşen veya kaşıntılar şeklinde kendini gösterir. Soğuk alerjisinin belirtileri her kişide farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde hafif alerji belirtileri görülürken bazı durumlarda alerjiler, şiddetli belirtilerle kendini gösterebilir. Soğuk alerjisi ayrıca anafilaktik şoka, kan basıncında düşüşe, nefes almada zorluğa, nabızda zayıflama, hızlı kalp atışına ve hatta bilinç kaybına neden olan şiddetli bir alerjik reaksiyona neden olabilir.

Soğuk alerjisi (soğuk ürtikeri) nedir?

Soğuk alerjisi, soğuk ürtikeri olarak da bilinir, genellikle sudan veya havadan kaynaklanan soğuk sıcaklıklara birkaç dakika maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan kurdeşen ve kaşıntı ile karakterizedir.

Soğuk alerjisinin belirtileri neler?

Soğuk alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Soğuk alerjisinde bazı yaygın belirtiler arasında şunlar yer alır:

• Ciltte kaşıntılı kabarıklıklar veya kırmızı döküntülerin (kurdeşen) oluşması.
• Soğuk nesnelere dokunduktan sonra ellerin şişmesi.
• Soğuk yiyecek veya içecekler tükettikten sonra dudaklarda şişme.
• Belirtilerin kötüleşmesiyle ciltte sıcaklık hissinin oluşması.

Soğuk alerjisi olan kişilerde ateş, beyaz kan hücrelerinde artış, eklem ağrısı ve baş ağrısı gibi başka belirtiler de görülebilir.

Soğuğa karşı hassasiyet neden olur?

Soğuk havalarda çoğu insanın üşümesi normaldir. Sıcaklıkların belli bir seviyenin altına düşmesi durumunda daha fazla üşümek de yaygındır. Ancak, daha sıcak havalarda sürekli ve alışılmışın dışında üşümek, soğuğa karşı hassasiyetten kaynaklanabilir. Soğuğa karşı hassasiyet veya soğuğa karşı tahammülsüzlük, soğuğa veya soğuk bir ortama karşı anormal bir hassasiyettir. Soğuğa karşı hassasiyetin bazı nedenleri arasında hipotiroidizm, anemi, iştahsızlık, kan damarı sorunları, genel sağlıksızlık veya başka bir altta yatan tıbbi durum yer alabilir.

Soğuğa karşı hassasiyetin bazı nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Hipotiroidizm (tiroidin az çalışması)
• Anemi
• Kronik bir hastalık
• Anoreksiya nervoza
• Raynaud sendromu gibi kan damarı sorunları
• Genel sağlık durumunun kötü olması
• Hipotalamus sorunları (vücut sıcaklığı da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunu kontrol eden beynin bir parçası)
• Metabolizma sorunları

Çok zayıf insanların vücut sıcaklığını normal seviyede tutacak, yağ seviyelerinin düşük olması nedeniyle soğuğa karşı tahammülleri yoktur. Öte yandan, aşırı kilolulu insanlarda, soğuk hassasiyetinin daha düşük bir oranda görülmesi bununla ilişkilidir. Normal vücut sıcaklıkları genellikle yaşlanmayla birlikte çok fazla değişmez. Ancak, ileri yaş vücudun sıcaklığını düzenlemesini zorlaştırabilir. Vücut yağının azalması nedeniyle soğuğa karşı hassasiyet daha yaygın hale gelebilir.

Soğuk intoleransı neden olur?

Soğuk intoleransı, soğuğa karşı hassasiyet veya aşırı duyarlılıktır.  Kışın dışarıda vakit geçirdiğinizde üşümek normaldir. Ancak, özellikle üşüme hissinizin etrafınızdakilerle uyuşmaması durumunda, soğuk intoleransınız olabilir.

Soğuğa karşı tahammülsüzlük genellikle metabolizmadaki sorunlardan kaynaklanır. Vücut sıcaklığı beyinde hormonlar tarafından düzenlenir. Vücut yiyecekleri enerjiye dönüştürdüğünde ısı üretilir, bu metabolizma olarak bilinen bir işlemdir. Vücut yağı, metabolizma tarafından üretilen ısıyı yalıtmaya yardımcı olur. Hormonları, metabolizmayı veya vücut yağını etkileyen herhangi bir durum soğuk intoleransına katkıda bulunabilir.

Soğuk intoleransının yaygın nedenleri şunlardır:

Tiroid sorunları

Soğuğa tahammülsüzlüğün yaygın bir nedeni, tiroid bezinin metabolizmayı ve vücut sıcaklığını düzenlemek için yeterli hormon üretmediği bir durum olan hipotiroidizmdir. Tiroid az çalıştığında, metabolizma yavaşlar ve bu da daha düşük vücut sıcaklığına ve artan soğuk hassasiyetine yol açar.

Anemi

Anemi, kırmızı kan hücrelerinin sayısının az veya yetersiz olmasıyla karakterize bir durumdur. Kırmızı kan hücreleri vücudun tüm bölgelerine oksijen taşır. Anemi olduğunda, vücut düzgün çalışmak için yeterli oksijen alamaz ve metabolizmanın yavaşlamasına neden olabilir. Bu da, soğuk intoleransına yol açabilir.

Raynaud hastalığı

Raynaud hastalığı veya Raynaud sendromu parmakların soğukta maviye, ısındığında ise parlak kırmızıya dönmesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Raynaud, vücut soğuğa maruz kaldığında ellere giden kan akışının kesintiye uğramasından kaynaklanır. Bu durum, otoimmün bozukluklar da dahil olmak üzere diğer tıbbi rahatsızlıkları olan kişilerde daha yaygındır.

Fibromiyalji

Fibromiyalji ağrı sinyallerinin düzgün bir şekilde işlenememesi durumudur. Bu durum, vücutta ağrıya ve diğer semptomlara yol açabilir. Soğuk, fibromiyaljisi olan kişilerde önemli bir etkiye sahiptir ve ciltlerinde acımaya neden olur. Ayrıca fibromiyaljisi olan kişilerin üşüdükten sonra tekrar ısınmaları daha zordur.

Diyabet

Diyabetin kontrol altına alınamaması, sinir hasarına veya sıcaklık algısını etkileyen periferik nöropatiye neden olabilir. Diyabetik nöropatisi olan kişiler, sıcaklık normal olsa bile özellikle ayaklarında soğuk hissedebilir.

B12 vitamini eksikliği

B12 vitamini sinir fonksiyonu ve kan sağlığı için çok önemlidir. Bu vitaminin eksikliği kansızlığa ve zayıf dolaşıma yol açarak soğuk intoleransını artırabilir.

Soğuk alerjisinin nedenleri neler?

Soğuk alerjisi, bağışıklık sisteminin soğuk sıcaklıkları yanlışlıkla bir tehdit olarak algılaması nedeniyle oluşur. Sonuç olarak, vücudun bağışıklık sistemi soğukla mücadele etmek için histamin (alerjileri tetikleyebilen bir kimyasal) salgılar. Ancak, bu kimyasal kan dolaşımına girdiğinde kızarıklık ve kaşıntı gibi alerji semptomlarına neden olur.

Bir kişide soğuğa karşı alerji gelişmesine neden olabilecek birkaç faktör vardır, bunlar şunlardır:

Yaş

Bu tür alerji genellikle çocuklarda ve ergenlerde görülür, ancak ileri yaşlara doğru ortadan kalkma eğilimindedir.

Bazı tıbbi durumlar

Kanser, hepatit veya bazı bulaşıcı hastalıkları olan bireylerde soğuk alerjisi geliştirme riski daha yüksektir.

Kalıtsal veya genetik faktörler

Soğuk sıcaklıklara karşı alerjiler, benzer bir rahatsızlığa sahip ebeveynlerden kalıtsal olarak geçebilir.

Soğuk alerjisi kimlerde görülür?

Soğuk alerjisi her cinsiyette ve yaş grubunda görülebilir. Ailede alerji öyküsü bulunan kişilerde soğuk alerjisi riski daha yüksek olabilir.

Soğuğa karşı alerjisi olan ne yapmalı?

• Semptomları azaltacak ilk doğal yöntem vücudu sıcak tutmaktır. Ayrıca soğukla teması en aza indirmek önemlidir. Cildinizi soğuktan veya ani sıcaklık değişikliklerinden koruyun.
• Havuza veya denize girmeden önce elinizle test ederek bir reaksiyon olup olmadığını kontrol edin.
• Yüzdüğünüzde veya soğukta dışarı çıktığınızda etrafınızda başka birinin olduğundan emin olun. Şiddetli bir reaksiyon bilinç kaybına, yaralanmaya veya boğulmaya neden olabilir.
• C vitamini, E vitamini ve omega-3 yağ asitleri, cilt sağlığını destekler ve soğuk alerjisine karşı etkilidir.
• Soğuk havalarda önleyici olarak doktorunuzun tavsiye ettiği alerji ilaçları kullanın.
• Buzlu içecekler veya dondurulmuş gıdalar yemekten kaçının.

Soğuk alerjisi nasıl geçer?

Soğuk alerjisi için kesin bir tedavi yöntemi yoktur, ancak semptomları hafifletmek ve alerjik reaksiyonları kontrol altına almak için bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunlar:

Soğuğa maruz kalmaktan kaçınma

Soğuk alerjilerini yönetmenin en etkili yolu, aşırı soğuk sıcaklıklara mümkün olduğunca maruz kalmaktan kaçınmaktır. Bunlar, sıcak giyinmeyi, soğuk havalarda dışarıda geçirilen zamanı sınırlamayı ve soğuk nesneler veya içeceklerle uğraşırken önlemler almayı içerebilir.

Antihistaminik ilaçlar

Antihistaminik ilaçlar, soğuğun etkisiyle ortaya çıkan kaşıntı, kızarıklık ve döküntü gibi belirtileri hafifletmek için kullanılır. Bu ilaçlar, histamin salınımını engelleyerek alerjik reaksiyonları azaltabilir.

Kortikosteroid kremler

Kortikosteroid içeren kremler şiddetli reaksiyonlarda kullanılabilir. Bu kremler, ciltteki iltihaplanmayı azaltarak kaşıntı ve kızarıklığı hafifletir. Ancak uzun süreli kullanımlar doktor gözetiminde olmalıdır.

Epinefrin

Anafilaksi riski taşıyan bireyler için, bir epinefrin oto-enjektörü taşımak, yaşamı tehdit eden bir reaksiyondan hayat kurtarabilir.

İmmünoterapi

Bazı durumlarda doktorunuz, zamanla bağışıklık sisteminizi soğuk alerjenine karşı duyarsızlaştırmak için alerji aşısı olarak da bilinen immünoterapiyi önerebilir.

Soğuk alerjisine doğal çözümler neler?

Soğuk alerjilerini yönetmek için tıbbi tedavi şart olsa da, soğuk alerjisi tedavisi için evde uygulanabilecek bazı yöntemler de rahatlama sağlayabilir, örneğin:

Ilık banyo

Ilık bir banyo, kaşıntılı veya tahriş olmuş cildi yatıştırabilir ve soğuk alerjisi semptomlarını geçici olarak hafifletebilir.

Nemlendiriciler

Yumuşak, kokusuz nemlendiriciler cildi korumaya ve nemlendirmeye yardımcı olarak kuruluk ve tahriş riskini azaltır.

Bitki çayları

Bitki çayları iltihabı azaltmaya ve rahatlamayı desteklemeye yardımcı olabilir.

Bal

Bal tüketmek, doğal antihistaminik ve antiinflamatuar özellikler sağlayarak alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

C vitamini

Turunçgiller veya takviyeler gibi C vitamini açısından zengin besinleri daha fazla tüketmek, bağışıklık sisteminizi güçlendirebilir ve alerjik reaksiyonların yoğunluğunu azaltabilir.