Gastrit, mide astarının, enfeksiyon veya otoimmün bir durum sonucu iltihaplanmasıdır. Gastritte hazımsızlık, özellikle midede öğün aralarında veya geceleri oluşan yanma veya kazınma hissi, bulantı veya kusma, şişkinlik, mide ağrısı ve iştah kaybı gibi belirtiler görülebilir. Gastriti olan kişiler, alkol, kafeinli ve gazlı içecekler, tatlılar, narenciye meyveler, süt ürünleri, baharatlı ve çok yağlı yiyeceklerden uzak durmaları gerekir.
Gastrit nedir?
Gastrit kısaca; mide zarındaki iltihaplanmadır. Ağrıya, hazımsızlığa ve mide bulantısına neden olabilir. Gastrit, akut ve kronik formların yanı sıra midenin koruyucu astarını nasıl etkilediğine göre de tiplere ayrılabilir.
Erosif gastrit
Bu tipte, gastrite neden olan her şey mide zarınızda yaralanmalar veya ülserler bırakır.
Nonerosif gastrit
Bu tür gastrite sahip kişilerde mide tahrişi vardır ancak ülser yoktur. Atrofik gastrit adı verilen bir nonerosif gastrit türünde tahriş mide astarının incelmesine neden olabilir.
Doktorlar gastriti nedenlerine göre de teşhis edebilirler, örneğin:
Alkol kaynaklı gastrit.
Otoimmün gastrit.
İlaç kaynaklı gastrit.
Enfeksiyöz gastrit.
Stres kaynaklı gastrit.
Gastrit neden olur?
Gastrit, bağışıklık sisteminin midenin içinde olup biten bir şeye verdiği tepkidir. Bağışıklık sistemi, enfeksiyonlarla savaşmak ve dokuları onarmaya yardımcı olmak için mide zarına iltihaplı hücreler gönderir. İltihaplanma, gastrit semptomlarına neden olur, ancak sebep mide zarına zarar veren başka bir şey de olabilir.
Gastritin nedenleri:
Helicobacter pylori (H. pylori) adı verilen bir bakteriyel enfeksiyon.
İltihap giderici ağrı kesiciler.
Aşırı alkol kullanımı.
Ameliyat sonrasında çok stresli ve hasta olmak
Crohn hastalığı, çölyak hastalığı veya sarkoidoz gibi iltihaplı durumlar.
Gastrit aynı zamanda bağışıklık sisteminizin midenizin iç yüzeyine saldırması sonucu da ortaya çıkabilir.
Gastritin diğer nedenleri şunlardır:
Radyasyon tedavisi.
Kemoterapi.
Safra reflüsü.
Gastritin belirtileri nelerdir?
Gastrit belirtilerinden bazıları şunlardır:
Karın ağrısı.
Hazımsızlık.
İştahsızlık veya yemekten hemen sonra tokluk hissi.
Hıçkırıklar.
Bulantı ve/veya kusma.
Geğirme ve gaz çıkarma.
Gastrit kanamaya neden olan bir ülsere yol açtıysa, aşağıdaki sorunları yaşayabilirsiniz:
Kan veya kahve telvesi benzeri madde kusma
Siyah ve katran gibi görünen dışkı.
Kronik gastrit belirtileri
Kronik gastrit, mide mukozası olarak da bilinen midenin mukusla kaplı tabakasının uzun bir süre boyunca iltihaplandığı veya tahriş olduğu uzun vadeli bir durumdur. Semptomlar genellikle zamanla ve yavaşça ortaya çıkar.
Kronik gastritin nedenleri şunlardır:
Helicobacter pylori türü (H. pylori) bakterilerin neden olduğu enfeksiyon.
Alkol, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) gibi bazı ağrı kesiciler veya safra gibi maddelerin mideye girmesiyle oluşan, kimyasal tahriş gibi nedenlerle mide zarında oluşan hasar.
Bağışıklık sisteminde meydana gelen bir arıza, bunu bir otoimmün bozukluk haline getirir.
Kronik gastritle bağlantılı semptomları yaşayan kişilerde şunlar görülebilir:
Üst karında ağrı veya sızı.
Doygunluk hissi.
Açken ağrı.
Yemekten sonra ağrı.
Bulantı.
Kusma.
Gastrit hastaları ne yememeli?
Gastrit diyetinin anahtarı, mideyi tahriş eden asitli, baharatlı, yağlı, kızarmış, şekerli, işlenmiş ve kafeinli yiyeceklerden kaçınmaktır. Doymuş yağ oranı düşük yiyecekler tüketmeye gayret edin. Narenciye ve domates gibi asidik meyvelerden veya acı biber ve acı biber gibi tat ve baharat katmak için kullanılan sebzelerden kaçının.
Belirtileriniz olduğunda aşağıdakileri sınırlamak faydalı olabilir:
Alkol
Alkol sadece mideyi tahriş etmekle kalmaz, aynı zamanda gastriti tedavi etmek için kullanılan proton pompası inhibitörleriyle (PPI'ler) etkileşime girerek onları daha az etkili hale getirir.
Kafein
Kafeinli içeceklerle birlikte, oldukça asidik olabileceğinden kafeinsiz kahveden de kaçınmanız gerekebilir. Siyah çay, yeşil çay, sıcak kakao ve enerji içecekleri gibi diğer kafein formlarından da kaçınılmalıdır.
Gazlı içecekler
Sodalar ve asitli meyve sularından (özellikle portakal veya domates suyu)
Tatlılar
Çoğu tatlı yağ ve şeker açısından zengindir ve uzak durulmalıdır. Bunlara fırınlanmış ürünler, pastalar, dondurma, pudingler ve çikolata dahildir.
Baharatlı ve yağlı yiyecekler
Bazı baharatlar ve çeşniler gastritli bazı kişilerde tahrişe neden olabilir. (Karabiber, acı biber, sarımsak tozu, pul biber, hardal, hindistan cevizi, soğan tozu, köri tozu).
Kırmızı et
Kırmızı etten, özellikle kıyma ve daha yağlı etlerden de uzak durmalısınız. Bunun yerine derisiz kümes hayvanı veya ızgara, fırında pişirilmiş veya buharda pişirilmiş bir parça balık tercih edin.
Süt ürünleri
Yağ mide zarını tahriş edebilir ve gastrit semptomlarını kötüleştirebilir. Buna süt ve tereyağı gibi tam yağlı süt ürünleri de dahildir. Ağır krema veya yumuşak peynirlerle yapılan soslardan, dolgulardan veya pudinglerden kaçının.
Gastrit miyim reflü mü?
Gastrit midedeki iltihaplanmadır, ağrısı genellikle üst karındadır, sıklıkla yanma şeklindedir ve yemeklerle hafifler veya kötüleşebilir. Gastroözofageal reflü ise yemek borusundaki iltihaplanmadır, hastanın asidin yemek borusuna yükseldiğini hissettiği bir hisse neden olur. Göğsün ortasında yanma hissidir, genellikle ağızda acı bir tatla birlikte görülür.
