Uyku apnesi, uyurken nefesin birçok kez durup tekrar başladığı yaygın bir durumdur. Bu, vücudun yeterli oksijen almasını engelleyebilir. En yaygın türü obstrüktif uyku apnesi (OSA) olarak adlandırılır. Birisi size uyku sırasında horladığınızı veya nefes nefese kaldığınızı söylerse veya gündüz aşırı uyku hali gibi kalitesiz uykunun diğer semptomlarını yaşarsanız, mutlaka bir hekime başvurmanız son derece önemlidir.
Tedavi edilmeyen apne, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, felç, diyabet ve bazı baş ağrısı sendromları dahil olmak üzere bir dizi hastalığın riskini artırabilir. Yine de pek çok insan uyku apnesi sorunu olduğunu bilmeden yaşamlarını sürdürmektedir.
Uyku apnesi nedir?
Uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan ciddi bir hastalıktır. Uyku apnesinin iki türü vardır.
Obstrüktif uyku apnesi
Uyurken üst hava yolunuz birçok kez tıkandığında, hava akışını azalttığında veya tamamen durdurduğunda meydana gelir. Bu, en yaygın uyku apnesi türüdür. Obezite, normalden daha büyük bademcikler veya hormon seviyelerinizdeki değişiklikler gibi hava yolunuzu daraltabilecek her şey obstrüktif uyku apnesi riskinizi artırabilir.
Merkezi uyku apnesi
Beyniniz nefes almak için gereken sinyalleri göndermediğinde ortaya çıkar. Beyninizin hava yolunuzu ve göğüs kaslarınızı nasıl kontrol ettiğini etkileyen sağlık koşulları merkezi uyku apnesine neden olabilir.
Uyku apnesi teşhis veya tedavi edilmezse, yeterli kalitede uyku alamayabilirsiniz. Bu, konsantre olma, karar alma, bir şeyleri hatırlama veya davranışlarınızı kontrol etme sorunlarına yol açabilir. Uyku apnesi ayrıca ciddi sağlık sorunlarıyla da bağlantılıdır.
Uyku apnesi neden olur?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun sık sık duraklamasıyla meydana gelen yaygın bir uyku bozukluğudur. Obezite, büyük bademcikler veya hormon seviyelerinizdeki değişiklikler gibi hava yolunuzu daraltabilecek her şey apneye sebep olur. Ayrıca beyninizin uyurken nefesinizi kontrol etme biçimindeki sorunlar da bu durumun temel nedenleri arasındadır. Uyku apnesi olan çoğu kişi yüksek sesle horlama ve gündüz uykululuk gibi semptomlar yaşar. Uyku apnesinin iki ana türü obstrüktif uyku apnesi (OSA) ve merkezi uyku apnesidir (CSA).
Uyku apnesi belirtileri nelerdir?
Yüksek sesle horlama.
Başka bir kişi tarafından uyandırılıp uyku sırasında nefes almayı bıraktığınız durumlar.
Uyku sırasında nefes almakta zorluk çekmek.
Ağız kuruluğuyla uyanmak.
Sabah baş ağrısı.
Uykuya dalmada zorluk, uykusuzluk
Uyku apnesi olduğunu nasıl anlarsın? Uyku apnesi nasıl farkedilir?
Aşırı şekilde gürültülü uyuyorsanız,
Uyku sırasında huzursuzsanız,
Kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız,
Profile uygunsanız bu belirtiler uyku apnesine sahip olduğunuz anlamına gelebilir.
Uyku apnesi tedavisi nasıl yapılır?
Uyku apnesinin bir tedavisi olmasa da, çalışmalar sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri çok faydalı olabileceğini ve durumu tersine çevirebileceğini ya da daha az yoğunluklu hale getirebileceğini göstermektedir. Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı uyku alışkanlıkları ve sağlıklı bir kiloyu korumak, alkol ve kafein alımını sınırlamak ve sigarayı bırakmak tedavi için vazgeçilmez faktörlerdendir. Ayrıca diğer tedavi yöntemleri veya cerrahi seçenekler de durumu tersine çevirebilir. Bunlar:
Solunum cihazları
Sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) makinesi gibi bir solunum cihazı , uyku apnesi için en yaygın tedavi yöntemidir. Bir CPAP makinesi, üst hava yollarınız boyunca sürekli hava basıncı sağlayarak onları açık tutar ve uyurken nefes almanıza yardımcı olur.
Bu tür solunum cihazları genellikle sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleriyle eşleştirildiğinde son derece verimli olur. CPAP tedavisinin yan etkileri de görülebilir. Bunlar:
Göğüste sıkışma
Gözlerde kuruluk
Ağız kuruluğu
Burun kanamaları
Burun akması
Mide rahatsızlığı veya şişkinlik yaşarsanız, CPAP cihazınızı kullanmayı bırakmalı ve sağlık uzmanınıza başvurmalısınız.
Sahip olduğunuz uyku apnesi türüne bağlı olarak, otomatik ayarlı pozitif hava yolu basıncı (APAP) makinesi veya çift seviyeli pozitif hava yolu basıncı (BPAP) makinesi gibi başka bir solunum cihazına ihtiyacınız olabilir. Sağlık uzmanınızla kendiniz için en uygun solunum cihazını belirlemek için görüşmelisiniz.
Ağız içi cihazlar
Diş aparatlarıuyurken hava yolunuzu açık tutmanıza yardımcı olabilir. Bu aparatlar genellikle alt çenenizi öne getirmek veya daha az yaygın olarak dilinizi yerinde tutmak için tasarlanmıştır. Uyku apnesi tedavisinde özel uzmanlığa sahip diş hekimleri sizin için en uygununu tasarlayabilirler.
Ağız ve yüz kasları için terapi
Ağız ve yüz kasları için orofasiyal terapi adı verilen egzersizler, çocuklarda ve yetişkinlerde uyku apnesi için etkili bir tedavi olabilir. Bu terapi, dudakları, dili, üst solunum yolunuve yüzünüzü kontrol eden dilinizi ve kaslarınızı güçlendirmeye ve yeniden konumlandırmaya yardımcı olur.
Cerrahi işlemler
Uyku apnesi için çeşitli cerrahi seçenekler de mevcuttur. Bunlar:
Bademciklerinizi ve geniz etlerinizi çıkarmak için adenotonsillektomi
Üst solunum yolunuzu büyütmeye yardımcı olmak için ağzınızdan ve boğazınızdan bir miktar doku çıkarmak için yapılan ameliyat
Üst çenenizi (maksilla) ve alt çenenizi (mandibula) öne doğru hareket ettirerek üst solunum yolunuzu büyütmenize yardımcı olmak için üst veya alt çene ilerletme
Uyku apnesi nedir tehlikeli mi?
Uyku apnesi, uyurken üst solunum yolu kaslarınız gevşediğinde meydana gelir. Bu, yeterli hava alamamanıza neden olur. Uyku apnesi tehlikeli bir durumdur çünkü kalp hasarı ve kalp yetmezliği, kalbinizin etrafındaki kan damarlarında ve kalbinizin bazı odalarında basınç artışına neden olarak çok ciddi veya yaşamı tehdit edici olan çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Ayrıca araştırmalar, obstrüktif uyku apnesi olan ve 60 yaşından büyük, daha şiddetli apnesi olan veya çok düşük oksijen seviyelerine sahip kişilerde ani ölümün daha yaygın olduğunu göstermektedir.
Uyku apnesine kesin çözüm nedir?
Uyku apnesi için kesin bir çözüm olmamakla birlikte, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri çok etkili olabilir. Bunlar arasında düzenli fiziksel aktivite yapmak, sağlıklı uyku alışkanlıkları, sağlıklı bir kiloyu korumak, alkol ve kafein alımını sınırlamak ve sigarayı bırakmak yer alır. Ayrıca sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) makinesi, uyku apnesini tedavi etmek için en yaygın ve en güvenilir yöntemdir. CPAP makinesi, uyurken taktığınız bir maskeden sabit bir hava akışı sağlar. Hava yolunuzu açık tutar.
Uyku apnesi evde tedavi edilebilir mi?
Hafif uyku apnesini bazı yaşam tarzı değişiklikleriyle tedavi edebilirsiniz. Bunlar;
Kilo verin
Uyku apnesi olan kişilerin yaklaşık yarısı aşırı kiloludur. Eğer çok kiloluysanız, boğazınızda nefes almayı zorlaştıran fazla doku da olabilir. Kilo vermek - hatta birkaç kilo vermek - genellikle semptomlarınızı iyileştirebilir.
Alkol ve uyku hapları kullanmayın
Boğazınızın arkasındaki kas tonusunu azaltırlar ve bu da hava akışını engelleyebilir.
Uyku pozisyonlarını değiştirin
Sırt üstü yatmazsanız daha rahat nefes alabilirsiniz.
Sigarayı bırakın
Sigara içmek üst solunum yolunuzda şişmeye neden olabilir ve bu da hem horlamayı hem de apneyi kötüleştirebilir.
Alerjileri tedavi edin
Burun alerjileri hava yollarınızdaki dokuları şişirir ve daraltır, bu nedenle nefes almak daha zor olur. Doktorunuzla bu durumu nasıl kontrol altına alabileceğiniz ile ilgili konuşun.
