Evcil hayvan alerjisi nedir? Evcil hayvan alerjisinin belirtileri ve tedavisi neler?

Evcil hayvan alerjisi, bir hayvanın derisinde, tükürüğünde ya da idrarında bulunan proteinlere karşı ortaya çıkan alerjik bir tepkidir. Evcil hayvan alerjisinin en sık karşılaşılan belirtileri olarak hapşırma ve burun akıntısı gibi saman nezlesi görülür. Zaman zaman hırıltı ve nefes alma zorluğu gibi astım belirtiler de gözlenebilir.

Evcil hayvan alerjisi evcil hayvanın döktüğü ölü deri parçalarına maruz kalmakla ortaya çıkar. Evcil hayvan alerjileri çoğunlukla kediler ve köpeklerle ilişkilendirilir fakat başka tüylü hayvanlar da alerjiye neden olabilmektedir. Evcil hayvan alerjiniz varsa, kedi ve köpeklerle aynı ortamda bulunmaktan kaçının ayrıca belirtileri hafifletmek için ilaçlar veya diğer tedaviler kullanılabilir.

Evcil hayvan alerjisi nedir?

Evcil hayvan alerjisi, bazı hayvanların tüylerinde, kürkünde, tükürüğünde bulunan ölü deri hücrelerinin insanla etkileşime girmesi sonucu ortaya çıkar. Ölü deri hücrelerinde bulunan proteinler solunum yollarına, gözlere, burna, ağıza veya cilde girdiğinde alerji semptomları tetiklenir. Evcil hayvan alerjisi, evcil hayvanın kılına, kürküne veya tüylerine değil burada bulunan ölü hücrelere karşıdır.

Evcil hayvan alerjisinin belirtileri neler?

• Evcil hayvan alerjileri, bağışıklık sisteminizin normalde zararsız olan hayvanlardaki maddelere tepki vermesine neden olur. Evcil hayvan alerjisinin en yaygın belirtileri; burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, burunda, gözde, kulakta ve ağızda kaşıntı, gözlerin kızarması ve sulanması, göz çevresinde şişlik, öksürük, kurdeşen, nefes darlığı, öksürük, nefeste hırıltıdır.
• Evcil hayvanın çizmesi, yalaması o bölgenin kızarmasına ya da kaşınmasına neden olabilir. Kurdeşen dökebilirsiniz. Evcil hayvan alerjisinin en yaygın belirtisi astım krizinin tetiklenmesidir. Alerjik astım olarak adlandırılır. Alerjik astım atakları alerjenleri soluduktan 15-30 dakika sonra ortaya çıkabilir.
• Herkesin alerjik seviyesi farklılık gösterebilir. Alerji seviyesi düşük derecedeyse belirtiler hayvanla temas gerçekleştikten birkaç gün sonra ortaya çıkabilir. Evcil hayvanlarda bulunan alerjenlere havaya karışır ve solunum yoluyla akciğerlere ulaşır. Bu durum bazı kişilerde nefes almayı zorlaştırabilir.

Evcil hayvan alerjisine sebep olan alerjenler neler?

Evcil hayvan alerjisi, hayvanların kepeklerinde yani dökülen derilerinde, tükürüklerinde ya da idrarlarında bulunan proteinler nedeniyle ortaya çıkar. Alerjenler arasında küf, polen, toz akarları, pire tükürüğü bulunur. En yaygın alerjen kepeklerde bulunur. Kepekler hayvanların döktüğü küçük deri pullarıdır. Hayvanlar tükürükleri aracılığıyla alerjenleri derilerine aktarırlar bu da alerjiye sebep olan faktörler arasındadır.

Hayvanların idrarı da alerjik tepkimelere sebebiyet verebilir. Son olarak toz akarları, küf sporları, polenler, pire salyası da alerjiyi tetikleyen etmenler arasında yer alır. 

Evcil hayvan alerjisinin teşhisi nasıl yapılır?

Evcil hayvan alerjisini teşhis etmeye yardımcı olacak testler uygulanır. Deri delme testi ile vücut az miktarda alerjene maruz bırakılır. Önce test yapılacak bölge temizlenir, ardından cildi hafifçe kaşımak için ince bir iğne kullanılır. Damlacıklar kaşıma yoluyla cilde nüfuz eder.

Alerjik reaksiyonlar genellikle olası evcil hayvan alerjenlerine maruz kaldıktan sonraki 15 dakika içinde ortaya çıkar. Reaksiyonlar arasında cilt renginde değişiklik veya böcek ısırıklarına benzeyen kabarık, yuvarlak noktalar bulunabilir. Kabarıklığın boyutunu ölçülerek ve reaksiyona hangi alerjenin neden olduğu teşhis edilir. Deri delme testi bir saatten az sürer. Evcil hayvan alerjisini teşhis etmenin bir başka yolu ise kan testidir.

Hayvan evcil alerjisinin tedavisi

Evcil hayvan alerjisini kontrol altına almanın ilk adımı, alerjiye neden olan hayvandan mümkün olduğunca uzak durmaktır. Evcil hayvan alerjenlerine maruz kalmayı en aza indirdikten sonra genellikle daha az sıklıkta veya daha az şiddetli alerjik reaksiyonlar yaşanır. Ancak evcil hayvan alerjenlerine maruziyeti tamamen ortadan kaldırmak çoğu zaman zor veya imkansızdır. Evcil hayvanınız olmasa bile, diğer insanların kıyafetlerinden taşınan evcil hayvan kepeklerine maruz kalabilirsiniz. Evcil hayvan alerjisini tedavi etmek için çeşitli ilaçlar da kullanılır.

• Antihistaminikler, alerjik reaksiyonda aktif olan bir bağışıklık sisteminin kimyasalının üretimini azaltır ve kaşıntı, hapşırık ve burun akıntısını hafifletmeye yardımcı olur.
• Burun spreyi olarak verilen kortikosteroidler iltihabı azaltabilir ve saman nezlesinin belirtilerini kontrol edebilir.
• Dekonjestanlar burun kanallarındaki şişmiş dokuları küçültmeye ve burundan nefes almayı kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
• Lökotrien düzenleyiciler, belirli bağışıklık sistemi kimyasallarının etkisini engeller.
• İmmünoterapi yoluyla bağışıklık sistemi alerjene hassas olmayacak şekilde eğitilebilir. İmmünoterapi bir dizi alerji aşısı yoluyla verilir. Haftada bir ya da iki kez aşı ile kişi alerjenlere maruz bırakılır. Doz genelde 4-6 ay kademeli olarak artırılır.
• Aşılar 3-5 yıl boyunca her ay gereklidir. İmmünoterapi genellikle diğer basit tedaviler işe yaramadığında kullanılır.
• Burun yıkama da alerjenlere karşı koruma sağlar. Sinüslerdeki kalınlaşmış mukusu ve tahriş edici maddeleri, tuzlu su ile temizlemek için özel olarak tasarlanmış bir sıkma şişesi kullanılabilir.

Evcil hayvan alerjisi kimlerde görülür?

• Evcil hayvan alerjisi, alerjiye yatkınlığı olanlarda görülür.
• Anne, baba veya kardeşlerinde alerjik hastalık olan kişilerde genetik bir faktör olarak evcil hayvan alerjisine rastlanabilir.
• Evcil hayvan alerjisi, astım hastalarında daha sık ve daha ağır seyreder.
• Çocuklarda, bağışıklık sistemi gelişme aşamasında olduğu için alerjenlere daha duyarlı olabilirler. Ancak alerji herhangi bir yaşta da başlayabilir.
• Daha önce farklı alerjiler geçirmiş olan kişiler evcil hayvanlara karşı da hassas olabilir.
• Evcil hayvanla aynı odada uyumak, evin küçük olması ve iyi havalandırılmıyor olması, maruz kalma oranını artırır ve alerji gelişme riskini yükseltir.
• Son olarak pasif içicilik, solunum yollarını hassaslaştırarak alerjenlere karşı duyarlılığı artırabilir.

Hangi hayvanlar alerjiye neden olabilir?

Kediler ve köpekler gibi tüylü evcil hayvanlara karşı alerjiler yaygındır. Tavşanlar, hamsterlar, gelincikler ve atlar alerji belirtilerinin ortaya neden olabilir. Papağan veya muhabbet kuşu gibi kuşlar da alerji da alerjiye sebebiyet verebilir.

Hangi evcil hayvan türleri alerji yapmaz?

• Bazı kedi ve köpek cinsleri diğerlerine göre alerji riski daha düşük hayvan türleridir. Sibirya kedisi, Bengal, Russian Blue kedi cinsleri alerjen seviyesi düşük kedilerdir.
• Poodle, Maltese, Bichon Frise, Schnauzer köpek cinsleri de daha az tüy döktüğü, daha az deri kepeği olduğu için alerji seviyeleri düşüktür.
• Ayrıca balıklar alerjen üretmezler bu nedenler alerjiye sebep olmazlar. Diğer alerjen içermeyen hayvanlar ise şöyledir; kaplumbağalar, sürüngenler, bazı kuş türleri (Kanarya, muhabbet kuşu gibi).

Evde kediye alerjisi olanlar ne yapmalı?

• Kediye karşı yüksek alerjisi olanların aynı ortamda bulunması önerilmemektedir. Ancak alerji belirtileri düşük seyrediyorsa günlük hayatta yapılan bazı değişikliklerle alerji düşürülebilir.
• Evde kediyle temasınızı sınırlayın, yatak odasına ve yatağınıza almayın. Günlük kıyafetlerini kediden uzak bir yerde tutun.
• Evinizi düzenli olarak temizleyin. Halıları ve koltukları sık sık süpürün.
• Hava temizleyici kullanın.
• Kedinizi düzenli bir şekilde temizleyin, kuru şampuanla ve ıslak havlu ile silebilirsiniz.
• Evde kedinin alanını sınırlandırın.
• Kıyafetlerinizin, çarşaflarınızın ve örtülerinizin sık sık yıkanmasına özen gösterin. Yüksek sıcaklıkta yıkanan çamaşırlar alerjenlerden dezenfekte edilmiş olur.
• Doktor gözetiminde alerjiyi ortadan kaldırmak için tedavi yöntemleri de denenebilir.