Adet kanaması sağlıklı bir kadında gebelik olmaması durumunda görülen, belirli periyotlarla tekrarlayan fizyolojik bir olaydır. Kadın üreme sistemini ilgilendiren çeşitli sağlık sorunlarının seyrinde, doğal adet döngüsüne uymayan ve vajinal kanama olarak kendini gösteren farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden biri halk arasında “üstüne görme” olarak da ifade edilen yerleşme kanamasıdır.
Yerleşme veya implantasyon kanaması; doğal adet döngüsüne göre beklenen kanama tarihinden genellikle 2 – 5 gün önce yaşanan, iç çamaşırda leke olarak görülebilen, pembe veya kahverengi renklerindeki akıntı şeklinde kanamaya denir. Bu kanamaya çoğunlukla ağrı eşlik etmese de bazı kişilerde kendi kendini sınırlayan, kısa süreli, hafif şiddette karın ağrısı görülebilir. Yerleşme kanaması, doğal adet döngüsünün aksine gebelik durumunda meydana gelen fizyolojik bir durumdur.
Doğal fizyolojik süreçte, sperm hücreleri kadın üreme sisteminin rahim tüpünde yumurta ile birleşir ve fetüsün ilk hücre taslağı olan zigotu meydana getirir. Zigot hücresi hızlı bir şekilde çoğalmaya başlayarak rahim tüpünü takip eder ve rahim iç boşluğuna ulaşır. Zigotun bölünerek meydana getirdiği doku bütünlüğüne ise embriyo adı verilir. Birtakım değişimler sonucu rahme bağlanmaya hazır hale gelen embriyo, çeşitli mekanizmaların yardımıyla boşluklar açarak kendini rahim dokusu içerisine yerleştirir. İmplantasyon olarak da bilinen bu doğal süreç esnasında, az miktarda doku kalıntısı ve kan rahme dökülerek vajinal yolla vücuttan uzaklaştırılabilir. Yerleşme kanaması ile izlenen kan bu sürecin ürünüdür.
Embriyo gelişiminde görev alan yumurta hücresi adet döngüsünün 14. ila 16. gününde rahim tüpüne bırakıldığından, sperm hücresiyle birleşmesi 18 ila 20. günlere rastlar. Zigotun embriyoya dönüşerek rahme ulaşması ve rahme yerleşmesi ise döngünün 24-26. günlerine denk gelir. Bu ise 28 günlük standart bir adet döngüsünde planlanan adet kanamasından birkaç gün öncesini ifade eder. Bu nedenle bireyler, yerleşme kanamasını erken geliştiği tahmin edilen bir adet kanaması ile karıştırabilir.
Yerleşme kanaması az miktarda görülen ve kendi kendini sınırlayan bir vajinal kanama olmakla birlikte, belirli özellikleri bakımından adet kanamasından farklıdır.
Yerleşme kanaması gebelikle ilişkili olduğundan, kişilerde kanamadan bağımsız olarak gebeliğin erken dönem semptomları ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında aşağıdakiler sıralanabilir:
Yerleşme kanaması fizyolojik bir sürecin parçası olduğundan, herhangi bir sağlık problemine yol açmaz veya işaret etmez. Kendi kendini sınırlayıcı özellikte olduğundan tedavi amaçlı bir müdahaleye gerek yoktur. Ancak yerleşme kanamasının beklenen gidişatıyla uyuşmayan şiddetli karın ağrısı, devamlılık gösteren ve çok miktarda olan vajinal kanama, genital bölgede ağrı veya hassasiyet gibi şikayetlerin varlığında, farklı sağlık sorunlarının ayırt edilmesi amacıyla bir sağlık kurumuna başvurulması önemlidir.
Yerleşme kanaması şüphesi olduğunda kişilerin gebelik yönünden araştırılması gerekir. Gebelik tanısının konulması evde uygulanabilen çeşitli idrar tetkikleri veya kandan bakılan beta-hCG hormon düzeyiyle mümkün olmakla birlikte, sağlıklı bir gebeliğin kesin tanısı ultrasonla gebelik kesesinin görülmesi sonucu konulur. Bu doğrultuda gebe adaylarının uzman bir hekim kontrolüne alınması ve gebelik takiplerinin başlatılması açısından sağlık kuruluşlarına başvurması önemlidir.