Bebeklerin ilk 6 ay anne sütü ile beslenmesi tavsiye edilir. Ardından yeni gıdalarla tanışma konusu gündeme gelir. Bebeklerde ek gıdaya geçiş, kaşıkla beslenmeye alternatif yöntemlerin geliştirilmesi, beslenme düzeni gibi konular uzmanların yanı sıra aileler arasında da tartışılır. Bebek beslenmesi yöntemlerinden biri de baby-led weaning olarak da bilinen BLW’dir.
BLW Yöntemi Nedir?
Baby-led weaning veya BLW; bebeğin ailenin yetişkin fertleriyle birlikte, herhangi bir aracı olmaksızın, kendi elleriyle besinleri alması ve kendi çabasıyla beslenmesini ifade eden bir beslenme yöntemidir. Burada amaçlanan, geleneksel kaşıkla besleme yönteminin aksine, bebeğin pasif bir alıcı konumundan sıyrılarak besine kendi çabasıyla ulaşması, beslenme güdüsünü tetiklemesi ve kendi hareketleriyle beslenmesini gerçekleştirmesidir. Beslenme eğlenceli hale getirilmesi, bebeğin motor ve zihinsel gelişiminin de desteklenmesi, bebeğin gıdalarla bağ kurması amaçlanır.
BLW yöntemi belirli motor gelişimine ulaşan bebeklerde uygulanabilen bir yöntemdir. Bu süreçte bebeğin ek gıdalarla tanışması aşamasında ailenin diğer fertleriyle birlikte sofraya oturması, birlikte yeme kültürüne alışması, anne veya baba gibi besleyici bir figüre bağımlı kalmadan kendi hızıyla, kendi arzusuna göre besinlere ulaşarak beslenmesi sağlanır.
Bebeklerde ilk 6 aydan sonraki beslenme sürecinde beslenmenin önemli bir kısmı yine anne sütünden ve mamalardan temin edilir. Bunun dışında başlanan ek gıdalar, sofradaki yiyecekler veya bebeğe verilen ürünler bebeğin anne sütü dışı gıdalara alışması için zemin hazırlar. BLW yöntemiyle bebeğin günlük ihtiyaç duyduğu gıdaların tamamını tüketmesi hedeflenmez. Bebeklerde günlük gıda ihtiyacı çoğunlukla anne sütüyle karşılanır. BLW yöntemi bebeğin kendi kendine beslenme alışkanlığını kazanması, gıdalarla arasında pozitif bağ kurulması ve beslenme kültürüyle tanışması için uygulanır.
BLW Yöntemi ile Bebek Beslenmesi Nasıl Olur?
BLW yönteminin uygulanabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir. Bu şartlara uymayan bebeklerde BLW yöntemi başarılı olamaz ve bebeğin yeterli, uygun şekilde beslenmesi sağlanamaz. Bebeğin BLW yöntemi uygulanırken aşağıda belirtilen kriterlere dikkat edilmelidir:
- Yalnızca rahat bir şekilde dik pozisyonda oturabilen bebeklerde uygulanmalıdır.
- Özel ihtiyaçları olan, çeşitli sağlık sorunları nedeniyle özel bakım isteyen, prematüre doğan, çiğneme veya yutma fonksiyonları tam gelişmemiş, motor fonksiyonları ihtiyaç duyulan ölçüde gelişmemiş olan bebekler için BLW yöntemi uygun değildir.
- BLW yöntemiyle amaçlanan bebeğin kendi kendine beslenmesine alışmasıdır. Bebeğin günlük gıda ihtiyacını kendi kendine karşılaması hedeflenmez.
- BLW yönteminde öncelikle katı gıdaların kullanılması esastır. Çok yumuşak veya çok sert gıdalar kullanılmamalıdır.
- BLW yöntemi esnasında bebek etrafı kirletebilir, beslenmeyi oyun haline getirebilir, ebeveynlerde sabırsızlığı tetikleyerek stres yaratabilir. Bu noktada sabırlı olunmalı ve bebeğin uygun şekilde beslenmesi teşvik edilmelidir.
- Beslenme esnasında bebek yalnız bırakılmamalıdır. Olası komplikasyonların önlenmesi ve gerekli durumda müdahale edilmesi için gözlemlenmesi gerekir.
- Bebeklerde yutma fonksiyonu yetişkinlerdeki kadar gelişmediğinden, boğulmaya neden olabilecek boyutta fındık, mısır patlağı, üzüm gibi gıdalar verilmemeli, mümkün olduğunda uzun, bebeğin tutabileceği büyüklükte, orta sertlikteki gıdalar tercih edilmelidir.
- Gıdalar bebeğin sofraya oturduğu sandalye önüne bir tabak veya tepsiyle koyulmalıdır.
- Bebeğin önündeki tabakta çok fazla çeşit gıda olmamalı, bebek her seferinde tek bir çeşit yeni gıda ile tanıştırılmalıdır.
- Aralıklı olarak yeni gıdalar bebeğe tanıtılmalıdır. Bu aralık bebeğin tepkisi gözlemlenerek 3 ila 5 gün arasında tutulabilir. Bu sayede bebeğin tanıtılan besine karşı alerjisi olup olmadığı gözlenebilir.
- BLW yöntemiyle beslenme bebeğin tam aç veya tok olmadığı zamanlarda tercih edilmelidir. Emzirme veya biberonla beslemeden 1,5-2 saat sonrasında ek BWL yöntemi uygulanabilir.
BLW Yönteminde Hangi Gıdalar Kullanılabilir?
BLW yöntemine tüm gıdalar uygun değildir. Bebeğin motor ve zihinsel gelişimine uygun şekilde, orta sertlikte ve uygun büyüklükteki gıdaların tanıtılması başarılı bir beslenme için çok önemlidir. Aşağıda özetlenen besin ögeleri BLW yöntemiyle beslenmede kullanılabilir:
- Havuç, kabak, tatlı patates gibi iyi yıkanmış ve pişirilmiş, çubuk şekilde dilimlemiş sebzeler
- Brokoli, karnabahar, avokado gibi ilgi çekici doku ve şekle sahip gıdalar
- Muz, kivi, kavun, elma gibi yumuşak, orta sertlikteki meyveler
- Uzunlamasına kesilmiş, iyi pişmiş tavuk veya et ya da köfte gibi yumuşak et ürünleri
- Fusilli veya penne gibi bebek tarafından kolay kavranabilecek boyut ve şekilde makarna çeşitleri
- Top şekline getirilmiş pirinç öbekleri
- Mercimek köftesi
Bunun yanında BLW yönteminde kullanılan gıdalarda buharda pişirme, haşlama, fırınlama gibi güvenli pişirme yöntemlerinin tercih edilmesi önemlidir. Kızartma gibi daha az sağlıklı pişirme yöntemlerinden kaçınılmalıdır.
BLW Yöntemiyle Bebek Beslenmesi Nedir? Hakkında Sık Sorulan Sorular
Baby-led weaning veya BLW; bebeğin ailenin yetişkin fertleriyle birlikte, herhangi bir aracı olmaksızın, kendi elleriyle besinleri alması ve kendi çabasıyla beslenmesini ifade eden bir beslenme yöntemidir.
