SpO2 nedir? SpO2 kaç olmalı?

Oksijen satürasyonu (SpO2), kanınızın taşıyabileceği maksimum oksijen miktarının yüzdesi olarak ölçülen bir değerdir. Kanda her zaman belirli bir miktarda oksijen bulunması gerekir, aksi takdirde vücut düzgün çalışamaz. SpO2 veya oksijen doygunluğu, kandaki oksijen taşıyan hemoglobin miktarının, oksijen taşımayan hemoglobin miktarına oranının bir ölçüsüdür. Sağlıklı bir birey için normal SpO2 %96 ile %99 arasında olmalıdır. Yüksek rakımlar ve diğer faktörler, belirli bir birey için normal kabul edilen değerleri etkileyebilir.

İçindekiler
SpO2 nedir?
SpO2 nasıl ölçülür?
SpO2 kaç olması lazım?
SPO2 kaç olursa tehlikeli?
Sp02 neden düşer?
Sp02 düşüklüğü belirtileri nelerdir?

SpO2 nedir?

Periferik oksijen satürasyonu (SpO2), kandaki toplam hemoglobin miktarına göre oksijenlenmiş hemoglobinin (oksijen içeren hemoglobin) yüzdesidir. SpO2 aşağıdaki bileşenlere ayrılabilir:

S= doygunluk
P= nabız
SP= serum basıncı
O2= oksijen

Bu kısaltma, vücuttaki kırmızı kan hücreleri tarafından taşınan oksijen miktarının bir göstergesidir. SpO2, yüzdelik bir değerle ölçülür. Bir yetişkin için sağlıklı seviye yaklaşık %96'dır, ancak %92'nin üzerindeki bir değer genellikle sağlıklı kabul edilir.

SpO2 nasıl ölçülür?

Nabız oksimetresi adı verilen küçük, elektronik bir cihaz genellikle parmak ucuna takılır. Bir sağlık uzmanı önce küçük klipsli cihazı işaret parmağınızın ucuna yerleştirir. Cihazın içindeki bir ışık kaynağı parmağınızdan kırmızı bir ışık geçirir. Parmağınızın içindeki hemoglobin bu ışığın bir kısmını emer ve cihazın diğer ucunda bu ışık algılanır.

Oksimetre, esasen hemoglobinin iki farklı dalga boyunda ne kadar ışık emdiğini ölçer. Buna hemoglobinin emilim spektrumu denir. Bir dalga boyu, oksijen taşıyan hemoglobini (oksihemoglobin), diğeri ise oksijensiz hemoglobini (deoksihemoglobin) temsil eder.

İki dalga boyunun bu ölçümleri, oksimetre cihazının bağlı olduğu bir makinede yüzdelik okuma olarak gösterilir. Bu yüzde, parmak ucundan ölçülen kan hacmindeki oksijen moleküllerini taşıyan çok sayıda hemoglobin molekülünü temsil eder. %0'lık bir okuma, hemoglobinin hiç oksijen taşımadığı, %100'lük bir okuma ise mümkün olduğunca fazla oksijen taşıdığı anlamına gelir.

Ortalama bir insan için normal oksijen satürasyonu %95 ile %100 arasındadır. %90'ın altındaki seviyeler acil durum olarak kabul edilir ve hipoksi adı verilen oksijen eksikliğine işaret edebilir; bu da tıbbi müdahale gerektirir.

Çoğu nabız oksimetresi, gerçek kan oksijen doygunluk seviyesinin %2 ila %4'ü arasında doğruluk sağlar. Bu, nabız oksimetresi ölçümünün, arteriyel kandaki gerçek oksijen seviyesinden %2 ila %4 arasında daha yüksek veya daha düşük olabileceği anlamına gelir.

Bir nabız oksimetresinin işlevini veya doğruluğunu çeşitli faktörler bozabilir. Oje ve takma tırnaklar, cihazın yaydığı kırmızı ve kızılötesi ışığı engelleyebilir. Tanı testleri veya tıbbi işlemler için kullanılan bazı boyalar da ışık iletimini engelleyebilir. Aşırı hareket (titreme, sarsılma veya diğer hareketler) de hatalı ölçümlere neden olabilir.

Cilt sıcaklığı ve kalınlığı da nabız oksimetrelerinin doğruluğunu azaltabilir ve kişinin tütün içip içmemesi cihazın doğruluğunu etkileyebilir. Koyu tenli kişilerde nabız oksimetresi daha az doğru sonuç verebilir.

Ayrıca vücuttaki melanin kaynaklı cilt pigmentasyonu, oksimetre cihazlarındaki oksijen satürasyonu ölçümünü etkileyebilir.

SpO2 kaç olması lazım?

Sağlıklı bireylerde normal oksijen satürasyonu (SpO2) seviyeleri %95 - %100 arasında olmalıdır. %95'in altındaki SpO2 değerleri (%90,1-%94,9) anormal kabul edilir ve bu değerlerde dikkatli olunmalıdır. SpO2 değeri %90'ın altında olan hastalar hipoksemik olarak kabul edilir.

Standart SpO2 ölçüm ölçeği şöyledir:

SpO2 %97-99

İyi kan oksijen seviyesidir.

SpO2 %94-96

Ortalama kan oksijen seviyesi, ek oksijen gerekebilir.

SpO2 %90-93 arasında

Kan oksijen seviyesi düşükse doktora danışmanız önemlidir.

Oksijensiz SpO2 %92'nin altında veya oksijenli SpO2 %95'in altında

Çok ciddi solunum yetmezliği anlamına gelir.

SpO2 %90'ın altında

Tıbbi acil durumun göstergesidir.

SPO2 kaç olursa tehlikeli?

SpO2 %90'ın altında olduğunda bu acil durum göstergesidir. Vücutta yeterli oksijen olmadığında ve hipoksemi (düşük SpO2) oluştuğunda, bu çok tehlikeli bir durumdur. Bunun nedeni, kanda oksijen eksikliği olması durumunda beyin, karaciğer ve vücuttaki diğer birçok organın olumsuz etkilenmesidir. Bu nedenle, düzenli SpO2 ölçümü, kandaki oksijen miktarını anlamada ve tehlike durumunda zamanında harekete geçmede önemli bir rol oynar.

Sp02 neden düşer?

Sp02 değerinin düşmesinin temel nedeni kan akışını veya solunumu etkileyen altta yatan bir hastalıktır. Konjestif kalp yetmezliği, KOAH veya astım gibi kalp veya akciğer hastalıkları olan kişilerde hipoksemi riski daha yüksektir. Grip ve zatürre gibi bazı bulaşıcı hastalıklar da hipoksemi riskini artırabilir. SpO2’nin düşmesine neden olan faktörler şunlardır: