Rahim Sarkması Nedir & Tedavi Yöntemleri

Rahim sarkması, pelvik organların vajinaya doğru veya vajina duvarların ötesine sarkması olarak bilinir ve yaygın olarak görülür. Sarkması olan birçok kişi, günlük aktiviteleri, cinsel işlevi ve egzersiz yapmayı etkileyen semptomlar yaşar. Rahim sarkmasının vücut imajı ve cinsellik üzerinde olumsuz etkileri olabilir.

Rahim Sarkması Nedir?

Pelviste bulunan kaslar ve dokular zayıflayarak rahim için sağladığı destek yetersiz kaldığında, rahim sarkması meydana gelir. Bunun nedeni, rahim çevresindeki destek yapıların zayıflamasıdır. Rahim, daha sonra vajinaya düşer ve bazı durumlarda vajinal açıklıktan dışarı çıkar. Hafif rahim sarkmaları tedavi gerektirmez ancak sarkma kronik olarak rahatsız edici hale gelirse tedavi uygulanması gerekir. Rahim sarkması, pelvik organ sarkması terimi altında sınıflandırılan çok sayıda durumdan biridir.

Rahim Sarkması Evreleri Nelerdir?

Rahim sarkması, aşağı inme aşamalarına göre derecelendirilir. Rahim sarkmasının dışında mesane ya da bağırsak gibi diğer pelvik organlar da vajinaya sarkabilir.

Rahim sarkmasının dört evresi şu şekildedir:

• I. Evre: Rahim, vajinanın üst yarısındadır.
• II. Evre: Rahim, neredeyse vajinanın açıklığına inmiştir.
• III. Evre: Rahim, vajinadan dışarı çıkar.
• IV. Evre: Rahim, tamamen vajinanın dışındadır.

Rahim Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Rahim sarkması görülen birçok kişinin semptomu olmasa da bazı kişilerde şu semptomlar görülebilir:

• Vajinada ağırlık ve basınç hissi
• Vajina içinde belirgin bir şişkinlik, yumru ya da çıkıntı
• Ağrılı cinsel ilişki
• İdrar kaçırma
• Mesaneyi tamamen boşaltamama
• Bel ağrısı
• Karnın alt kısmında veya pelviste ağrı ya da baskı hissi
• Kabızlık, dışkı sızıntısı ya da bağırsakları hareket ettirirken ıkınma
• Kanama ya da akıntı

Rahim Sarkması Neden Olur?

Kaslar, bağlar ve diğer yapılar rahmi pelviste tutar. Bu dokular zayıf ya da gergin olduğunda rahim vajinal kanala düşer. Prolapsus olarak adlandırılan bu durum, daha çok bir ya da daha fazla vajinal doğum yapmış kadınlarda görülür.

Rahim sarkmasına neden olabilen diğer faktörler şunlardır:

• Hamilelik; özellikle ikiz veya üçüz gibi çoklu doğumlar ya da çoğul gebelikler
• Vajinal doğum; özellikle bebek büyükse, hızlı doğduysa ya da uzun süreli bir itme aşaması varsa
• Normal yaşlanma
• Obezite
• Menopoz döneminden sonra östrojen eksikliği
• Kronik bronşit, astım ve obezite hastalıklarla ilişkili, pelvik kaslara baskı uygulayan öksürük
• Nadiren pelvik tümör
• Uzun süreli kabızlık nedeniyle bağırsak hareketi için tekrarlanan ıkınmalar, sorunu daha da kötüleştirebilir.

Rahim Sarkması Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Rahim sarkmasının teşhisi, doktorun ciddi vakalarda sarkmanın derecesini değerlendirmesi gerekmedikçe, genellikle ultrason ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) içermeyen basit bir işlemle yapılabilir.

Hastalardan, ayrıca bir MRI (manyetik rezonans görüntüleme) istenebilir. Bu prosedür, sağlık uzmanının böbrekleri ve diğer pelvik organları iyi bir şekilde görmesini sağlar.

Rahim Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?

Rahim sarkması tedavisi kadınların yaşına ve genel sağlık durumuna, ileride doğum yapmak isteyip istemediğine ve hastalığın derecesine bağlıdır. Kegel egzersizleri adı verilen vajina çevresindeki kasları ve perine kaslarını çalıştıran egzersizler yapılarak bu sorunun ileride gelişmesi kısmen de olsa önlenebilir.

Vajinal Pesser

Vajinaya yerleştirilen pesser adı verilen ve çoğunlukla silikondan üretilen cihazlar, rahmi desteklemek ve yukarıda tutmak için kullanılır. Rahminin alınmasını istemeyen ya da başka çocuk doğurmak isteyen kadınlar için uygun olabilir. Ayrıca semptomlara dayanamayacak kadar ileri yaştaki hastalarda nadiren kullanılabilir. Rahim eksizyonu ameliyatı olan ve genel durumu kötü olan hastalarda ameliyat yerine bu tür tedaviler çok özel koşullarda uygulanabilir.

Fizyoterapi

Fizyoterapistler, rahim sarkmasının cerrahi olmayan tedavisinde önemli bir rol oynayabilir. Pesser desteğinin yanı sıra pelvik taban kas eğitimi de faydalı olabilir. Rahim sarkması olan kadınlar için cerrahi olmayan ana seçenek olarak belirtilir.

Ameliyat

Ciddi rahim sarkması vakalarını başarılı bir şekilde tedavi etmek için minimal invaziv cerrahi prosedürler sıklıkla kullanılır. Ameliyat kararı; gelecekte vajinal ilişki isteği, operasyonun vücut imajı üzerindeki etkileri, kültürel görüşler, alternatif tedaviler ve potansiyel komplikasyonlar hakkında hastayla ayrıntılı bir görüşmeden sonra verilmelidir.

Orta-şiddetli vakalarda, sarkmanın cerrahi olarak onarılması gerekebilir. Laparoskopik cerrahide rahmi ve pelvik tabanın yapısını desteklemek için hastaların kendi dokusu, donör dokusu ya da sentetik materyaller kullanılabilir. Karın bölgesinde küçük bir kesi yapılır ve göbek deliğinden bir alet sokulur. Karın içinden rahmi yerinde tutan bağlara ulaşılır. Bu bağları yukarı doğru çekmek mümkündür. Bu sayede rahmin alınmasına gerek kalmaz. Bununla birlikte başarı şansı tartışmalıdır. Tekrar ameliyat gerektiren durumlarla karşılaşılabilmektedir.

Üreme çağında olup henüz doğum yapmayı düşünen kadınlar için farklı yöntemler bulunur. Rahim kesilmeden sadece vajinanın ön ve arka duvarlarındaki fazla dokuların alınması, genişlemenin onarılması ve vajinanın daraltılması bu yöntemlerin başında gelir. Bu sayede doğum sonrası vajinal genişleme şikayeti olan kadınların semptomları azalabilir.

Doğum yapmış ya da artık yapmak istemeyen bir kadında, genital organ sarkması durumunda uygulanan tedavi yöntemi, genellikle vajinadan rahmin alınması ve vajinanın ön ve arka duvarlarındaki fazlalıkların kesilerek vajinanın daraltılmasıdır.

Östrojen Replasman Tedavisi (ERT)

Östrojen replasman tedavisi (ERT), pelvik kasların ve rahmi destekleyen bağ dokusunun daha fazla zayıflamasına engel olabilir. Kan pıhtılaşması, safra kesesi hastalığı ve meme kanseri riskinde artış gibi bazı yan etkiler vardır.

Rahim Sarkması Önleme Yöntemleri Nelerdir?

Rahim sarkmasını önlemenin kesin bir yolu olmasa da aşağıdakiler risklerin azaltmasına yardımcı olabilir:

• Fazla kiloları vermek
• Kabızlığı ve ıkınmayı önlemek için lif ve sıvı açısından zengin bir diyet uygulamak
• Ağır kaldırmamak
• Pelvik organlara ekstra baskı uygulayabilen kronik öksürük için tedavi olmak
• Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel egzersizleri yapmak

Bu eylemler, halihazırda rahim sarkması varsa da kişilere yardımcı olabilir.

Semptomların ilk görüldüğü ve rahatsızlık vermeye başladığı sırada bir sağlık kuruluşuna başvurulması faydalı olabilir. Rahatsızlık şiddetlenene kadar beklememek gerekir. Düzenli pelvik muayeneler, rahim sarkmasının erken evrelerde saptanmasına yardımcı olabilir.