Senkop, bayılma veya geçici bilinç kaybı için kullanılan tıbbi terimdir. Senkop veya senkop atağının tanımı, kan basıncınızda, kalp atış hızınızda veya vücudunuzun belirli bölgelerindeki kan miktarında ani bir değişiklik nedeniyle beyninize giden kan akışında geçici bir düşüş olmasıdır. Güçlü duygular, yoğun terleme ve bitkinlik gibi yaşamı tehdit etmeyen birçok faktör senkopu tetikleyebilir. Senkopun nedenini ve altta yatan herhangi bir durumu belirlemek önemlidir. Çoğu insanda senkop çok nadir, hatta hiç görülmez ve ciddi bir hastalığın belirtisi de değildir. Ancak bazılarında senkop, daha ciddi bir durumun işareti olabilir.
Senkop nedir?
Senkop, bayılma veya ani geçici bilinç kaybını tarif eden tıbbi bir terimdir. Genellikle kan basıncı çok düşük olduğunda ve kalp yeterli oksijen pompalamadığında ortaya çıkar. Birkaç farklı senkop türü vardır. Altta yatan kardiyak veya nörolojik rahatsızlıklarla ilişkili olabilir. Diğer senkop vakalarının bilinen bir nedeni yoktur.
Senkop türleri nelerdir?
Vazovagal senkop
En yaygın senkop türü. Vücudunuzun kan görme, aşırı duygusal sıkıntı, susuzluk, kaygı, ağrı, açlık vb. gibi belirli tetikleyicilere aşırı tepki vermesi nedeniyle bayıldığınızda ortaya çıkar.
Postural senkop (postural hipotansiyon)
Bu tip senkop, vücut pozisyonunda ani bir değişiklik (örneğin, yatarken birden ayağa kalkma) nedeniyle oluşur.
Kardiyak senkop
Bu tür senkop, kalp aritmileri, konjenital kalp hastalığı, kalp kapak hastalığı, aort stenozu veya kalp yetmezliği gibi bir kalp veya kan damarı rahatsızlığından kaynaklanır.
Nörolojik senkop
Bu tür senkop nöbet ve felç veya geçici iskemik atak gibi nörolojik bir rahatsızlıktan kaynaklanır. Migrenler daha az yaygın bir rahatsızlıktır.
Senkop neden olur?
Senkop, zararsızdan yaşamı tehdit eden durumlara kadar çeşitli nedenleri olabilen bir semptomdur. Senkop atağı genellikle güçlü duygular, yoğun terleme, bitkinlik veya dehidratasyon gibi kolayca tedavi edilebilen bir şeyden kaynaklanır. Bazen senkop, tehlikeli, düzensiz kalp ritmi gibi yaşamı tehdit eden bir durumdan kaynaklanır.
Bayılmanın yaygın nedenleri şunlardır:
Uzun süre aç kalmaktan kaynaklanan susuzluk veya düşük kan şekeri.
Yoğun ağrı.
Uyuşturucu veya alkolün etkisi altında olmak.
Çok sert öksürmek.
Fiziksel duruşta ani değişiklik, örneğin çok hızlı ayağa kalkma.
Travmatik bir olaya karşı duygusal tepki.
Kardiyovasküler rahatsızlıklar:
Aritmi, düzensiz kalp ritmi.
Kalp kapakçığı hastalığı.
Kan pıhtıları.
Nörolojik bozukluklar şunlardır:
Migren baş ağrıları.
Parkinson hastalığı veya diğer sinir sistemi bozuklukları.
Nöbet, felç, zehirlenme, kafaya alınan darbe, diyabetik hipoglisemi, kalp krizi, kafa travması veya diğer acil durumlar nedeniyle bilincini kaybetmek senkop olarak değerlendirilmez.
Senkop belirtileri nelerdir?
Bayılmadan önce, senkop atağının bazı semptomlarını yaşayabilirsiniz. Bunlar şunları içerebilir:
Gözlerin kararması.
Soğuk, nemli terleme.
Uykulu ya da halsiz hissetmek.
Sersemlik veya zihin bulanıklığı.
Güçsüzlük.
Hiçbir sebep yokken denge kaybı veya düşme.
Baş dönmesi.
Kalp çarpıntısı veya kalp ritminizde düzensizlikler.
Bulantı.
Baş ağrısı.
Ciltte solukluk.
İdrar veya dışkı kaçırma.
Görmede lekeler olması veya tünel görüşü gibi değişiklikler.
Senkop (bayılma) nasıl tedavi edilir?
Tedavi senkopun nedenine, değerlendirme ve test sonuçlarına bağlı olarak değişebilir. Tedavinin amacı, senkop ataklarını engellemektir. Tedavi seçenekleri arasında ayrıca yaşam tarzı değişiklikleri de yer alır.
Susuz kalanların tuz ve su alımını artırmaları faydalı olabilir.
Herhangi bir tıbbi rahatsızlığı olmayanlar için, doktor uymaları gereken bazı kuralları tavsiye edecektir.
Tıbbi bir rahatsızlığı olanlar için, doktorunuz kalbinizin ritmini kontrol etmenize yardımcı olacak antiaritmik ilaçlarla tedaviye başlayabilir. Eğer rahatsızlık daha ciddiyse, daha radikal seçenekler önerebilir. Bunlar:
Kalp pili implantasyonu
Köprücük kemiğinin altındaki deri altına yerleştirilen ve kalbe bağlı ince, son derece dayanıklı tellerle düzenli elektrik darbeleri veren cihaz; bradikardi, kalp bloğu ve bazı kalp yetmezliği tiplerini tedavi etmek için kullanılır.
Ablasyon tedavisi
Anormal kalp ritimlerine neden olan belirli kalp hücrelerini yakma prosedürü.
Kardiyoversiyon
Elektriksel bir şok uygulayarak veya antiaritmik ilaçlar kullanarak, kalbin normal ritmini geri kazanması için kullanılan bir tedavi.
İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD)
Tehlikeli derecede düzensiz kalp atışını sıfırlamak için kalbe elektriksel bir darbe gönderen küçük bir implante cihaz; genellikle ventriküler taşikardi veya kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılır.
