Ağrı kesici nasıl kullanılmalı? Her gün ağrı kesici içmek zararlı mı?

Ağrı kesiciler (analjezikler), yaralanma, ameliyat ve kronik rahatsızlıklardan kaynaklanan ağrıyı hafifleten ilaçlardır. Ağrı sinyallerini bloke ederek veya iltihabı azaltarak etki gösterirler. Bazıları kısa süreli rahatlama için kullanılırken, diğerleri uzun süreli ağrı yönetimi için kullanılır. Ağrı kesiciler arasında ibuprofen ve asetaminofen gibi reçetesiz satılan ilaçların yanı sıra opioidler ve NSAID'ler gibi reçeteli ilaçlar da bulunur.

Ağrı kesiciler vücudunuzun bağımlı hale gelmesine ve zamanla daha yüksek dozlara ihtiyaç duymasına neden olabilir. Ayrıca, özellikle çok fazla asetaminofen alındığında karaciğerinize zarar verebilir ve NSAID'lerde ülser ve kanama gibi mide sorunlarına yol açabilirler. Ağrı kesiciler ağrıyı uyuşturabilir, ancak aynı zamanda vücudunuzun doğal işlevlerini engelleyebilir ve önemli sinyalleri bastırabilir.

Ağrı kesici nasıl kullanılmalı?

Ağrı kesiciler, ağrıyı tedavi etmek için kullanılan analjezik adı verilen ilaç türleridir.

Ağrıyı hafifletmek için şunları kullanabilirsiniz:

• Reçetesiz satılan ağrı kesiciler (parasetamol gibi)
• Anti-inflamatuar ilaçlar (ibuprofen gibi)

Gerektiğinde bu iki ilaç birlikte alınabilir. Uzmanların ağrı kesicilerin kullanımı ile ilgili önerileri şu şekildedir:

• Ağrı kesiciler, doktor tarafından aksi belirtilmedikçe on günden fazla kullanılmamalıdır.
• Ağrı kesiciler, tok karnına ve bol su ile alınmalı, asla aç karnına alınmamalıdır.
• Ağrı kesiciler, sadece ağrı olduğunda rasgele alınmamalı. Doktorun önerdiği doz ve süre boyunca kullanılmalı.
• Ağrı kesicinin dozu her hastaya özgü bir şekilde düzenlenmelidir.
• Analjezik ilaçlar ağrı başlamadan önce ve düzenli aralıklarla alınmalıdır.
• Günde tek doz alınacak bir ilaç her gün aynı saatte alınmalı, günde 2 kez alınması gereken ilaç 12 saat ara ile günde 3 kez alınması gereken bir ilaç ise 8 saat ara ile alınmalıdır.

Günde kaç tane ağrı kesici kullanılabilir?

Sağlıklı yetişkinler için reçetesiz satılan ağrı kesicilerin günlük maksimum dozu şu şekildedir:

Asetilsalisilik asit (Aspirin)

Maksimum tek doz 1.000 mg, maksimum günlük doz ise 65 yaş altı kişilerde 3.000 mg, 65 yaş üstü kişilerde 2.000 mg.

Diklofenak

Maksimum tek doz 25 mg, maksimum günlük doz 75 mg

İbuprofen

Maksimum tek doz 400 mg, maksimum günlük doz 1.200 mg.

Naproksen

Maksimum tek doz 500 mg, maksimum günlük doz 750 mg

Asetaminofen (parasetamol)

Maksimum tek doz 1.000 mg, maksimum günlük doz 4.000 mg

Doktor önerisi olmadan uzun süreli ve yüksek doz kullanımından kaçınılmalıdır.

Her gün ağrı kesici içmek zararlı mı?

Birkaç günden fazla üst üste kullanılmamalı ve belirtilen maksimum günlük doz aşılmamalıdır. Ağrı kesicilerin yan etkileri olabilir ve nadir durumlarda komplikasyonlara yol açabilir.

Ağrı kesici ilaçlar hangileri?

Ağrı kesiciler temel olarak iki ana gruba ayrılabilir:

Non-Opioid ağrı kesiciler

Reçetesiz satılabilen bu grup ilaçlar, genellikle hafif ve orta şiddetli ağrıları tedavi etmek için kullanılır. Bunlar, parasetamol (asetaminofen) ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardır (NSAID'ler) (ibuprofen, naproksen, diklofenak gibi).  NSAID'ler aynı zamanda inflamasyonu azaltıcı etkiye de sahiptir.

Opioid ağrı kesiciler

Diğer ağrı kesicilere göre daha güçlü ağrı kesici etkiye sahip olan bu ilaçlar, genellikle şiddetli ağrıların (ameliyat sonrası, kanser gibi) tedavisinde doktor kontrolünde kullanılır. Morfin, kodein, tramadol, oksikodon ve fentanil bu grupta yer alır. Opioidlerin bağımlılık yapma potansiyeli ve ciddi yan etkileri olabileceği için dikkatli kullanılması gerekir.

En güçlü ağrı kesici hangisi?

En güçlü ağrı kesiciler, bazen narkotik olarak da adlandırılan opioidlerdir. Bunlar arasında oksikodon, hidrokodon veya morfin gibi güçlü reçeteli ağrı kesiciler bulunur. Genellikle şiddetli ağrıların (ameliyat sonrası ağrı, kanser ağrısı gibi) tedavisinde doktor kontrolünde kullanılır. 

Ağrı kesicinin zararları neler?

Bir ağrı kesici gerektiğinden daha uzun süre veya daha sık kullanıldığında, vücudun ağrıyı doğal olarak hafifletmesi engellenmiş olur. Bu ilaçlar, beyni daha iyi hissetmek için ağrı kesiciye ihtiyacı olduğunu düşünmeye yönlendirir ve bu da vücudunu kendi kendine "iyi hissetme" kimyasalları ve endorfin üretme yeteneğini azaltır. Ağrı kesicilerin bu sürekli kullanımı, merkezi sinir sistemine de ağır bir yük bindirir. Ağrı kesici ilaçların aşırı kullanımı nefes almayı önemli ölçüde yavaşlatabilir, bedensel tepkileri yavaşlatabilir ve konuşma bozukluğuna yol açabilir.

Ağrı kesici ilaçların yan etkileri yalnızca merkezi sinir sistemi veya vücudun doğal ağrı kesici süreçleriyle sınırlı değildir. Bu ilaçlara bağımlılık ve bağımlılık tüm vücudu etkileyerek yaygın ve önemli etkilere neden olabilir.

Karaciğer

Karaciğer, alınan ilaçları parçalayan ve işleyen organdır. Ağrı kesicilerin aşırı kullanımında, karaciğer bu ilaçlardan gelen toksinleri depolar ve bu da tehlikeli ve yaşamı tehdit eden karaciğer hasarına yol açar.

Kalp

Bazı insanlar ağrı kesicilerin yan etkilerini anında hissetmek için onları ezer veya doğrudan vücutlarına enjekte eder. Ancak bu, ilacın doğrudan kan dolaşımına girmesine ve kalbi etkilemesine neden olur. Ağrı kesicilerin uzun süreli kötüye kullanımı ciddi kardiyovasküler sorunlara, kalp krizlerine ve kalp hastalıklarına yol açabilir.

Mide

Ağrı kesici kullandıktan bir veya iki gün sonra bile mide ve bağırsak sorunları ortaya çıkabilir. Ağrı kesicilerin aşırı kullanımı kabızlığa, şişkinliğe, karında gerginliğe, bağırsak tıkanıklığına ve hemoroide yol açabilir.

Damarlar

Ağrı kesici enjekte etmek, özellikle iğneler paylaşılmışsa veya sterilize edilmemişse, her zaman yüksek risk taşır. Opioid ağrı kesiciler gibi ilaçların enjekte edilmesi, damarların çökmesine ve kan yoluyla bulaşan enfeksiyon ve hastalıklara yol açabilir.

Ağrı kesiciler bağımlılık yapar mı?

Pek çok ağrı kesici alışkanlık yapıcıdır ve doktor tarafından reçete edildiği şekilde kullanılsa bile bağımlılığa yol açabilir. Opioid analjezik kullanımı bağımlılık ve/veya doz aşımı riski taşır.

Aç karnına ağrı kesici almak zararlı mı?

İbuprofen ve aspirin gibi NSAID'ler ağrı ve iltihabı hafifletmek için yaygın olarak kullanılır. Ancak, aç karnına alınmaları mide zarını tahriş ederek ülser veya gastrointestinal kanama gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Aç karnına, özellikle yüksek dozlarda veya uzun süre alındığında karaciğer hasarı riskini artırabilir. Bu nedenle bunları tok karına almak en iyisidir. Parasetamol mide zarını tahriş etmez, bu nedenle aç karnına alınması sorun tekil etmez.

Hamileler ağrı kesici kullanabilir mi?

Hamilelikte ağrı kesici kullanıp kullanmamaya karar verirken, tedavinin sizin veya bebeğiniz için olası risklere karşı ne kadar gerekli olduğunu değerlendirmeniz önemlidir; bu risklerden bazıları kaç haftalık hamile olduğunuza bağlı olabilir. Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaç (NSAID) grubu ağrı kesiciler (ibuprofen, naproksen ve diklofenak dâhil) gebeliğin üçüncü trimesterinde kullanıma uygun değildir. Parasetamol ve kodein gibi diğer ağrı kesiciler gebeliğin herhangi bir döneminde güvenle kullanılabilir.