Çocukluk sürecinde sağlıklı bir beslenme düzeni, yalnızca büyümeyi, öğrenmeyi ve enerjik bir çocukluğu desteklemekle kalmaz aynı zamanda onları hastalıklara karşı korumak açısından da hayati bir öneme sahiptir. Ebeveynler tarafından beslenme konusunda küçük yaşta kazandırılan davranışlar ileriki yaşlarda çocukların bu beslenme düzenine sadık kalmalarında son derede etkilidir.
Çocuklarda beslenme düzeni nasıl olmalı?
Sağlıklı beslenme düzeni oluşturulan çocukların normal büyüme ve gelişiminde genellikle aksaklıklar yaşanmaz. Kalsiyum ve demir başta olmak üzere tüm gıdaların günlük olarak yeterli ve dengeli bir şekilde alınması gerekir. Çocuklara beslenme düzeni oluştururken en önemli nokta açlık ve tokluk dengesini iyileştirmektir.
Çocuklarda beslenme düzeni oluştururken dikkat edilmesi gerekenler şöyledir;
- Güne mutlaka sıkı bir kahvaltı ile başlanmalıdır.
- Günde 3 ana öğün ve 2 ara öğün olacak şekilde beslenme düzeni oluşturulmalıdır.
- Beslenme aralığı 4-5 saat ara ile belirlenmelidir.
- Öğün araları haricinde yalnızca su içmeleri önerilir.
- Yemek porsiyonları yaparken çocuğunuzun yaşı göz ardı edilmemelidir.
- Sağlıksız atıştırmalıklardan kaçınılmalıdır. Atıştırmalık olarak ara öğünlerde meyvelere ve kuruyemişlere yer vermelidir.
Çocuklukta beslenme alışkanlığı nasıl oluşturulur?
Çocuklara beslenme alışkanlığı kazandırmak için en önemli kıstas ailece yenen aile yemekleridir. Yemek masasında aynı yiyecekleri yemek ve bu rutini bozmamak önemlidir. Çocuklar için rol model olan anne ve babanın tükettiği yiyeceklere çocuklarda ilgi gösterebilir. Öte yandan, ailece yenen yemekler çocukları yeni gıdalarla tanıştırmak için de etkili olacaktır.
Çocuklukta beslenme alışkanlığı oluşturmak için ailelere verilebilecek bazı tavsiyeler şu şekildedir;
- Kahvaltı olmazsa olmaz öğünlerin başında gelir. Kahvaltıyı atlamamaya özen gösterin. Aksi takdirde gün içinde çocuğun enerjisinde düşüş ve sağlıksız yiyeceklere yönelme gibi durumlarla karşılaşmak mümkündür.
- Sebze ve meyve tüketimine ağırlık verin. Mümkünse manav, market alışverişlerini birlikte yapın.
- Ev yapımı meyve suları ya da taze süt tercih edin.
- Sağlıklı atıştırmalıkları evde kolay ulaşabilir alanlarda bulundurun. Cips, şekerleme ve kurabiye gibi yiyecekleri daha az satın alın.
- Günlük olarak sağlık yiyecekler planlayın ve ailece yemeye özen gösterin.
- Çocuğunuzu yemek yemesi için zorlamaktan kaçının. Özellikle küçük çocuklar için porsiyonları küçültün.
- Yemekleri azar azar koyun ve hala açsa tekrar istemesine olanak tanıyın.
- Dışarı yemek yemeye çıktığınızda fastfood yiyecekleri yemek yerine sağlıklı yiyecekleri tercih edin.
Okul öncesi çocuklarda beslenme nasıl olmalı?
Okul öncesi çağındaki çocukların (3-5 yaş aralığı) yeme alışkanlıkları hala tam olarak düzene girmemiş olabilir ve geliştirilmeye ihtiyacı vardır. Sağlıklı besinler yemeleri için teşvik edilmeye sık sık gereksinim duyarlar. Henüz yutma ve çiğneme becerileri tam olarak gelişmediği için yetişkinlere ihtiyaçları vardır.
Okul öncesi çocuklarda beslenme düzeni oluştururken şu unsurlara dikkat etmelisiniz;
Tahıllar ve tahıllı besinler
Ekmek, makarna, erişte, pirinç ve mısır gibi tahıllı yiyecekler çocukların gelişimine katkıda bulunmak için gerekli olan enerjiyi sağlar.
Balık ve et ürünleri
Çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesi ve gelişimini tam ve eksiksiz sürdürebilmesi için dana eti, kuzu eti, doğal tavuk ve balık gibi gıdalar tüketmesini sağlayın. Bu besinler fiziksel ve zihinsel gelişim için çok faydalıdır.
Meyve ve sebzeler
Çocuğunuza neredeyse her öğün meyve sebze sunun. Meyve ve sebzeleri iyi yıkayın ve mümkünse kabuklu vermeye özen gösterin. Meyve ve sebzenin yanı sıra baklagillere öğünlerinde yer verin.
Su
Çocuklar için en sağlıklı içeceklerin başında su gelmektedir. Su gerek çocuk gerekse yetişkinler için oldukça önemlidir.
Süt ve süt ürünleri
Çocuklar için süt ve süt ürünleri tüketimi kas ve kemik gelişimi gibi yararlar sağlar. Yağsız ya da az yağlı ve kalsiyum açısından zengin olanları beslenmeye dahil edin.
Okul çağı çocuklarında beslenme nasıl olmalı?
Bir çocuğun büyüme gelişimi için en iyi beslenme şekli; çocuğun yaşını, aktivite seviyesini ve diğer özelliklerini içermektedir. Bu süreçte çocuklar daha yavaş bir büyüme hızına sahiptirler. Genellikle günde 4-5 kez atıştırmalıklara ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda yemek yeme alışkanlıkları büyük oranda belirlenmiş olur.
Okul çağı çocuklarında beslenme için faydalı olabilecek bazı öneriler şunlardır;
Okula gitmeden önce kahvaltı yapmalarını sağlayın. Pratik ve sağlıklı bir kahvaltıda şunlara yer verebilirsiniz;
- Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri
- Yumurta
- Meyve
- Sağlıklı bir sandviç
- Mısır gevreği
- Tam tahıllı ekmek veya simit
- Tost
Okuldan eve dönen çocuklara sebze ve meyve tabakları hazırlayabilir, tavuk, hindi et yemekleri yedirebilirsiniz. Yoğurt, süt ve tahıllar öğünlere dahil edilmelidir.
Çocuklarda beslenme çantası nasıl hazırlanmalı?
Çocuklara beslenme çantası hazırlarken önceden planlama yapmak, çocuğunuzun tüm hafta yeterli ve dengeli bir şekilde beslenmesi için son derece önemlidir. Bunun için bir liste oluşturabilirsiniz.
Çocuklarda beslenme çantası hazırlarken çantasında şu gıdalara yer vermeye özen gösterin;
- Peynir, yoğurt veya süt gibi besinler
- Muz, elma, portakal ya da armut gibi meyveler
- Sebze olarak havuç, biber, marul gibi sevdikleri sebzeler
- Haşlanmış yumurta ya da omlet
- Ton balığı, somon ve füme gibi gıdalar
- Sıvı olarak su ve taze sıkım meyve suları
Çocuklar için sağlıklı beslenme önerileri neler?
Çocuklar için sağlıklı bir beslenme düzeni oluştururken mümkün olduğunca şu besinleri tüketmesini sağlayın; protein, kalsiyum, magnezyum, potasyum ve lif. Sıvı kayıplarının önüne geçmek için ise özellikle fiziksel aktivelerden sonra düzenli bir şekilde su içmelerini sağlayın.
Çocuklar için sağlıklı beslenme önerileri şu şekilde sıralanabilir;
- Tam tahıllı/yüksek lifli ekmekler ve tahıllar tercih ederek çocukların sindirimi iyileştirilebilir.
- Çocuklukta sebze ve meyve tüketimi sağlıklı beslenmenin en önemli unsurudur. Bu tip bir beslenme doku onarımından hücre yenilenmesine ve diş sağlığına varıncaya kadar pek çok yarar sağlar.
- Mümkünse haftada 3 defa balık yedirmeye özen gösterin. Demir, çinko ve B12 vitaminleri açısından et tüketimide oldukça fayda sağlar.
- Süt ürünleri yağlı ve yağsız olmak üzere tüketmeleri gereken besinler arasında yer alır.
- Zeytinyağı, tereyağı, avokado gibi zengin içerikli sağlıklı yağlara beslenmesinde yer verin.
- Oldukça güçlü bir lif kaynağı olan kuruyemişleri ara öğün olarak tüketmelerini teşvik edin.
