Kiraz, gülgiller (Rosaceae) familyasından, prunus cinsi çeşitli ağaçların meyveleridir. Kiraz düşük kalorili, lif, C, A ve K vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi mineralller ve diğer sağlıklı besinlere sahiptir.
Kiraz bağışıklık sistemini güçlendirir, inflamasyonu azaltır, kalp sağlığını korur, ödem attırmasının yanı sıra, vücudu zehirli maddelerden temizler, böbrek taşı ve kum oluşumunu önler, kadınlarda menopoz döneminde stres seviyelerini hafifletir.
Kirazın da aşırı tüketiminden kaynaklanan bazı yan etkileri bulunur; örneğin, aşırı tüketiminde yüksek lif içeriği nedeniyle bağırsak hareketliliğini artırarak, gaz, şişkinlik ve ishal gibi sorunlar yaşanabilir.
Kirazın faydaları neler?
Kiraz, “Prunus” cinsi ağaçlarda yetişen çekirdekli bir meyvedir. Kirazlar saplarda yetişir ve merkezlerinde küçük, sert bir çekirdek bulunur. Çekirdeğin etrafı sulu, yumuşak, yenilebilir bir etle çevrilidir. Kirazlar mineraller ve diğer besinler açısından zengindir. Bunların en önemlisi C vitaminidir. Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini vücudun demiri emmesine, kolajen üretmesine ve hücre hasarına karşı savunma yapmasına yardımcı olur.
Kirazın faydalarından bazıları şunlardır:
Kan şekeri seviyelerini iyileştirir
Kirazın glisemik endeksi düşüktür, bu da içerdikleri karbonhidratların yavaş sindirildiği anlamına gelir ve bu da onları diyabet dahil olmak üzere kan şekeri sorunları olanlar için yararlı bir besin haline getirir.
Kanser riskini düşürür
Kirazlardaki yüksek miktardaki antosiyanin ve melatonin kansere neden olan hücre hasarına karşı koruma sağlar. Kirazlar ayrıca kanseri önlemeye yardımcı olabilecek kimyasallar olan biyoaktif bileşiklere sahiptir.
Kalp sağlığını destekler
Kiraz, potasyum, C vitamini ve lif gibi kalp dostu besinler açısından zengindir; yüksek seviyedeki koruyucu bitki bileşikleri (antosiyaninler gibi) de kalp ve damar sağlığını destekler.
İltihaplı durumlara yardımcı olabilir
Koruyucu antioksidan özellikleriyle bilinen kirazlar, iltihap giderici etkileri olabilen antosiyaninler ve siyanidin adı verilen bitki bileşiklerini içerir. Bu antioksidanlar artrit gibi iltihaplı durumlarda fayda sağlayabilir.
Kolesterol seviyelerini yönetmeye yardımcı olabilir
Kirazlardaki antosiyanin içeriği nedeniyle kolesterolü kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
Sindirimi iyileştirir
Yüksek lif içeriği sayesinde kiraz, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, sindirim sağlığının temel bir bileşeni olan sağlıklı bir mikrobiyomu (yani bağırsak bakterilerini) destekler.
Bağışıklık fonksiyonunu destekler
Daha fazla kiraz yemek bağışıklık sistemine fayda sağlar. Bu fayda meyvenin C vitamininden kaynaklanmaktadır. İçeriğindeki antioksidanlar hücreleri korumaya ve vücudunuzu sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Ayrıca vücudun enfeksiyon ve inflamasyona karşı ilk tepkisi olan beyaz kan hücrelerinin yapımında da önemli bir rol oynar.
Kas ağrılarını hafifletir
Her gün kiraz yemek, egzersiz yaptıktan sonra kaslarınızın daha hızlı iyileşmesine ve kas ağrılarının hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Uykuyu iyileştirebilir
Kirazlar, uyku döngülerinin düzenlenmesinde rol oynayan melatonin de dahil olmak üzere yüksek konsantrasyonlarda fitokimyasallar içerir. Melatonin, beynin karanlığa tepki olarak ürettiği bir hormondur. Vücudun doğal iç saatini korumaya yardımcı olur ve uykuyu destekler.
Gut hastalığında alevlenme riskini azaltabilir
Yapılan araştırmalar kiraz veya kiraz suyu tüketmenin gut hastalığında alevlenme riskini azalttığını gösterirken, başka bir araştırma akut atakları azaltmak için kiraz suyunun en az dört ay tüketilmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Ayrıca kiraz suyu içmenin sağlıklı kişilerde kan ürik asit seviyelerini düşürdüğü gösterilmiştir.
Kirazın besin değerleri neler?
100 gram kirazın besin değerleri şu şekildedir:
- Kalori: 50 kcal
- Toplam yağ: 0,3 g
- Doymuş yağ: 0,1 g
- Kolesterol: 0 mg
- Sodyum: 3 mg
- Potasyum: 173 mg
- Magnezyum:9 mg
- Karbonhidrat: 12 g
- Diyet lifi: 1,6 g
- Şeker: 8 g
- Protein: 1 g
- C Vitamini: 10 mg
- Kalsiyum: 16 mg
- Demir: 0,3 mg
- D Vitamini: 0 IU
- B6 Vitamini: 0 mg
- Kobalamin: 0 µg
Günde kaç adet kiraz yemeli?
Tüketilecek kiraz miktarı, kişinin yaşı, kilosu ve fiziksel aktivite seviyesi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Örneğin, çocuklar büyüdükçe düzgün bir şekilde gelişmek için yeterli miktarda besin ve kaloriye ihtiyaç duyarlar ve günde 10 ila 15 kiraz tüketimi önerilir. Yetişkinler, her gün 15 ila 25 kiraz tüketilebilir. Ayrıca her kişinin sahip olabileceği tıbbi rahatsızlıkları ve aldığı ilaçları hesaba katmak da önemlidir.
Kirazın zararı var mı?
Bazı insanlar kirazlara karşı alerjiktir. Bu, meyvenin kendisine alerjiniz olduğunda birincil alerji veya aynı bitki ailesinden polenlere alerjiniz olduğunda ikincil alerji olabilir. İkincil alerji, çapraz reaksiyon sonucu oluşur, örneğin huş ağacı polenine alerjiniz varsa kiraz gibi meyvelere ve elma, erik ve şeftali gibi diğer meyvelere karşı alerji yaşayabilirsiniz.
Kirazlar fruktoz dahil olmak üzere doğal şekerler içerir ve bu şekerlere karşı hassasiyeti olan kişilerde sindirim rahatsızlığına sebep olabilir. Kirazın yüksek lif içeriği aşırı tüketiminde, özellikle irritabl bağrırsak sendromu (IBS) veya fruktoz intoleransı olanlarda şişkinlik, gaz ve ishal gibi semptomlara yol açabilir.
Kirazın aşırı tüketimi karaciğer yağlanmasına ve insülin direncine neden olabilir. Ayrıca kirazlar belirli ilaçlarla etkileşime girebilir, bu yüzden özellikle kan inceltici ilaç kullananların kiraz tüketirken dikkatli olmaları ve bir doktora danışmaları gerekir.
