Dizin arka bölümünde oluşan ve zaman içinde büyürse oldukça şiddetli ağrılara ve dolaşım bozukluğuna neden olan Baker kisti artmış miktarda eklem sıvısı içeren bir bursa hastalığıdır. Genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülen kistik yapı pek çok farklı sağlık sorunu nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Tedavisinde ise genel olarak Baker kistine neden olan komplikasyonlar üzerinde yoğunlaşılmakta ve ilaçla tedavi, ya da cerrahi operasyonla hastaların günlük hayatlarına dönmeleri sağlanmaktadır.
Baker Kisti Nedir?
Diz içinde çeşitli nedenlerle biriken eklem sıvısının artarak dışarıya doğru taşmaya başlamasıyla oluşan ve bu bölgede görünen şişlik ve gerginliğe neden olan çıkıntı Baker kisti nedir sorusunun cevabıdır. En sık görüldüğü bölge gastroknemius bursasıdır. Yuvarlak, düzgün yüzeyli ve yumuşak bir kitle olan Baker kisti başlangıç evresinde çok fazla semptoma neden olmasa da büyümesi durumunda keskin ağrılara neden olabilmektedir. Diz arkası Baker kisti özellikle dizin bükülmesini içeren fiziksel aktiviteler sırasında hem kişilerin zorlanmasına hem de ağrılara neden olmaktadır.
Baker Kisti Neden Olur?
Baker kisti hastalıkları genellikle kıkırdak yırtıkları ve diz eklemi iltihapları nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu komplikasyonlar nedeniyle eklemlerin çok fazla sürtünme olmadan yumuşak hareketler gerçekleştirmesini sağlayan kayganlaştırıcı sinovyal sıvı birikmekte ve Baker kistini oluşturmaktadır. Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında meydana gelen yaralanmalar, darbeler ve travmalarla romatizmal hastalıklar Baker kistine neden olmaktadır.
Kistin oluşum nedenleri arasında osteoartrit olarak da bilinen yaşa bağlı kemik dejenerasyonu ve aşınmaları, romatoid artrit ve gut hastalığı gibi romatizmal hastalıklar da bulunmaktadır.
Baker Kisti Nasıl Anlaşılır?
Diz arkasında meydana gelen ve şişlik şeklinde kendini gösteren sol ya da sağ Baker kisti eklem hareket açıklığı kısıtlılığına neden olmaktadır. Şiş bölge çevresinde görülen ve hareketle birlikte daha belirgin hale gelen gerginlik ve ağrı Baker kistinin yaygın görülen belirtileri arasında bulunmaktadır. Özellikle diz hareketlerinde duyulan keskin ağrıyla karakterize olan Baker kisti bacakların uzatılmasında, dizlerin bükülmesinde ya da gerilmesinde ve uzun süre ayakta kalındığında hastalara rahatsızlık vermektedir.
Kist, bazı durumlarda patlayabilmekte ya da yırtılabilmektedir. Baker kisti patlarsa bu bölgede kızarıklık ve şişkinlik yaratmaktadır. Aynı zamanda kitle içinde yer alan sıvı yayılım göstereceği için dizden baldıra doğru yayılan bir ağrı oluşmaktadır. Bu durum derin ven trombozu denen toplar damar hastalıkları ile karışabilmekte ve bu nedenle yanlış tedavi edilebilmektedir.
Başlangıçta çok fazla belirti göstermeyen Baker kisti şiddetli ağrı olması ya da kistin patlaması durumunda tanı ve ayırıcı tanı için diz röntgeni, MR’ı, Doppler ultrasonografisi ve eklem ultrasonografisi gibi görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilmektedir.
Baker kisti teşhis edildikten sonra semptomların artmaması için hastaların yoğun egzersizlerden ve ani bacak hareketlerinden kaçınması gerekmektedir.
Baker Kisti Kendiliğinden Geçer mi?
Baker kisti bazı vakalarda kendiliğinden geçmektedir. Uzman hekimler kontrolünde takip edilen kist, yalnızca fizik tedavi uygulamaları ve tavsiye edilen egzersiz hareketleriyle zaman içinde kaybolmaktadır. Vakaların ortalama %70’inde kistin kaybolduğu gözlemlenmiştir. Bununla birlikte Baker kistinin kendiliğinden geçmesi oldukça uzun sürmektedir. Kistik oluşum bazı vakalarda yıllar sonra ortadan kalkmaktadır.
Baker Kisti Tedavisi
Kist semptomatik hale geldiği zaman çoğu hasta Baker kisti nasıl tedavi edilir şeklinde araştırma yapmaktadır. Dejeneretif eklem hastalığının tedavisinde öncelikle buz uygulamaları tavsiye edilmektedir. Buz ve bandaj uygulamaları genellikle şişliğe eşlik eden herhangi bir semptom görülmediği durumlarda etkilidir.
Bununla birlikte bu uygulamalar ve egzersizlerle kendiliğinden geçmeyen Baker kisti için ilaçlı tedaviye başlanmaktadır. Akut aşırı ağrılı ve şiş Baker kistinin steril aspirasyon uygulamasıyla iğne yoluyla boşaltılarak glukokortikoid verilmesi hem ağrıları hem de romatizmal yangıyı azaltmak amacıyla kullanılmaktadır. Baker kisti tedavi yöntemlerinden biri de Ultrason eşliğinde gerçekleştirilen işlemle aspirasyondur. Böyleceiğne yardımıyla kistin içindeki sıvı boşaltılmaktadır. İğneli aspirasyon tedavisinin ardından bazı hastalara fizik tedavi önerilmektedir. Bazı durumlarda ise kistin tedavi edilebilmesi için kiste neden olan romatizmal veya ortopedik eklem patolojisinin de tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu anlamda anti-romatizmal ilaçlardan veya cerrahi yöntemlerden faydalanılmaktadır.
Baker Kisti Tedavi Edilmediğinde Neler Olabilir?
Baker kisti tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde patlayabilmektedir. Patlama nedeniyle açığa çıkan eklem sıvısı baldırlara doğru akmakta ve dizden ayak bileğine kadar keskin bir ağrıya, şişliğe ve renk değişikliklerineneden olmaktadır. Bu dramatik tabloda sıvı akışının gerçekleştiği baldır bölgesinde belirgin kızarıklık ve şişlikler görülmektedir. Bu durumda daha ciddi komplikasyonlara da neden olabilen Baker kisti bacak damarlarında kan pıhtısı oluşmasına da neden olabilmektedir. Bu nedenle şişlik ve kızarıklıkların devam etmesi durumunda en yakın zamanda bir sağlık kurumuna başvurmak gerekmektedir.
Baker Kisti Ameliyatı
Bazı durumlarda kendiliğinden geçen, bazı vakalarda ise ilaçlar ya da aspirasyon yöntemiyle tedavi edilen Baker kisti patladığında ya da çok ciddi komplikasyonlara yol açtığında hastalar ameliyat edilmektedir. Bununla birlikte Baker kisti ameliyatı en son çare olarak tercih edilmekte ve genellikle sıvı boşaltılsa da tekrarlayan vakalarda uygulanmaktadır.
Diz eklemi ameliyatlarında sıklıkla tercih edilen artroskopik yöntem, Baker kisti ameliyat yöntemlerinden biridir. Genellikle lokalanestezi altında gerçekleştirilen operasyonda amaç kistin tamamen çıkarılmasıdır. Bununla birlikte artroskopi operasyonlarının ardından kistin tekrar etme riski de bulunmaktadır. Zaman içinde tekrar tekrar sıvı birikmesi görülmesi durumunda ise açık ameliyat düşünülebilir. Açık ameliyatta kistin tamamı alınmakta ve kistin olduğu bölge kapatılmaktadır.
Cerrahi girişimlerin ardından tekrarlama olasılığı %40 olan Baker kistinin düzenli aralıklarla takip edilmesi gerekmektedir.
Baker Kisti Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Baker kisti ameliyatı kist duvarının yırtılması gibi komplikasyonlar görülmemesi durumunda ortalama 30 dakika sürmektedir.
