Kas Yırtılması Belirtileri Nelerdir, Nasıl Tedavi Edilir?

Kasların dolaylı olarak ya da zorlanma ile yırtılması, atletik sakatlığın yaygın belirtilerinden biridir. Gerilme nedeniyle meydana gelen yırtılmalar, genellikle güçlü kas kasılmaları sırasında oluşur. Bazı durumlarda belli kaslarda kısmi bozulma ve işlev kaybı görülebilir.

Kas Yırtılması Nedir?

Kas yırtılması, kasları kemiklere bağlayan lifli dokunun, bir kas ya da tendonun yaralanmasıdır. Kaslar, birbirine bağlı olan binlerce küçük liften oluşur. Gerilen ve birbirine baskı uygulayan lifler, bir kas çalıştırıldığında vücudun hareket etmesini sağlar. Bir kasın aşırı kullanılması, kas lifi ipliklerinin yırtılmasına ve parçalanmasına neden olabilir.

Küçük yaralanmalar bir tendonun veya kasın aşırı gerilmesine neden olurken daha ciddi yaralanmalarda dokularda kısmi ya da tam yırtılma görülebilir. Gerilme, genellikle sırtın alt bölümünde ve uyluğun arka tarafında bulunan kaslarda görülür.

Kas Yırtılması Belirtileri Nelerdir?

Kas yırtılması belirtileri, yaralanmanın şiddetine bağlı olarak kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ancak yaygın olarak görülen belirtiler şu şekildedir:

• Yırtılmanın olduğu kas ya da kasla ilgili eklem kullanıldığında ağrı ve hassasiyet
• Dinlenme sırasında ağrı
• Kızarıklık ve morarma
• Hareketlerin kısıtlanması
• Şişlik
• Kaslarda güçsüzlük
• Kas spazmları
• Kas güçsüzlüğü
• Kasları hiç kullanamama

Hafif seyreden ve kişilerin günlük rutinlerini kısıtlı şekilde etkileyen semptomlar evde tedavi edilebilir. Ancak tedaviye rağmen zaman içinde şiddetlenen belirtiler varsa, ağrılar dayanılmaz hale gelirse ya da uyuşukluk veya karıncalanma görülüyorsa, kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.

Kaslardaki hasar, bazı durumlarda küçük kan damarlarına da zarar verebilir. Bu durumda morarmanın yanı sıra lokal kanama ya da bölgedeki sinir uçlarının tahriş olmasından kaynaklanan ağrı da görülebilir.

Kas Yırtılması Neden Olur?

Akut kas yırtılmaları, ağır bir nesnenin kaldırılması sırasında zayıf vücut mekanizmalarının kullanılması sonucu ortaya çıkabilir. Kronik kas gerilmeleri ise aynı hareketin tekrar tekrar yapılması ve kasın strese girmesinden kaynaklanabilir. Bu durum, günlük rutin aktiviteler sırasında, ağır eşyalar aniden kaldırılırken, ev işi ya da spor yaparken kaslara aşırı baskı uygulanması nedeniyle oluşabilir.

Kas gerilme riskinin artması ise genellikle fiziksel aktiviteler ile ilişkilidir. Futbol, boks, fitness gibi spor aktiviteleri sırasında kasların aşırı zorlanması ve gerilmesi nedeniyle yırtılma meydana gelebilir. Egzersizlerden önce ısınmamak ve esnememek, kaslara uygulanan stresin kademeli olarak artmasına ve sonucunda yırtılmaya neden olur. Günlük hayatında kısıtlı fiziksel aktivitede bulunan ve kasları çok esnek olmayan kişiler de zorlanma nedeniyle kas yırtılması ile karşılaşabilir.

Vücudun bazı bölümleri, belirli spor aktiviteleri yapılırken zorlanmalara karşı aşırı hassastır. Bu bölümler aşağıdaki gibidir:

• Eller: Jimnastik ve fitness gibi elle nesnelerin kavrandığı sporlar, kas gerilim riskini artırır.
• Bacaklar ve ayak bilekleri: Basketbol ve engelli koşu gibi hızlı hareket ve zıplama içeren spor dalları, özellikle ayak bileğindeki aşil tendonu ve kalf kasları için zorlayıcı olabilir.
• Dirsekler: Dirseklerde bulunan kaslarda meydana gelen yırtılmalar, genellikle fırlatma ve vurma içeren raket sporları ile ilgilenenlerde görülür.

Bu bölgelerin dışında göğüs, karın ve sırt bölgelerinde bulunan kaslarda da yırtılma görülebilir.

Kas Yırtılması Nasıl Teşhis Edilir?

Kas yırtılmasının teşhis edilmesi için öncelikle hastanın tıbbi öyküsü dinlenir ve fiziki muayene yapılır. Muayene sırasında kasın kısmen ya da tamamen yırtılıp yırtılmadığının belirlenmesi önemli bir noktadır. Travma öyküsü ya da enfeksiyon olması durumunda röntgen gibi görüntüleme yöntemlerinden ve laboratuvar testlerinden yararlanılır.

Teşhis amaçlı gerçekleştirilen görüntüleme çalışmaları, kas yırtılmalarının yeri hakkında bilgi verir. Kısmi ve tam yaralanmaların yanı sıra kas ve tendon yakınındaki kas liflerindeki bozulmalar bu yöntemlerle görüntülenebilir. Böylece bir ameliyat gerekip gerekmediği ve iyileşme süreci tam olarak belirlenebilir.

Teşhisin bir parçası olarak, kas yırtılması genellikle 1., 2. ve 3. dereceden değerlendirilir. 1. derece hafif ve hızlı bir şekilde iyileşebilecek yaralanmaları ifade ederken 3. derece şiddetli kas yırtılmalarını belirtir.

Kas Yırtılması Nasıl Tedavi Edilir?

Kas yırtılması tedavisinde öncelikle kas ve tendon yaralanmasının şiddetinin belirlenmesi gerekir. Ayrıca iyileşme sırasında hastaların koltuk değneği ya da korseye ihtiyaç duyup duymadığı belirlenir. Doktor, kişilerden işe gitmek ya da spor yapmak gibi günlük faaliyetlerini kısıtlamasını isteyebilir. Yırtılmanın şiddetine göre fizik tedavi ya da rehabilitasyon egzersizlerine ihtiyaç duyulup duyulmadığı belirlenir.

Yaralanmaların ardından iyileşmeye yardımcı olması amacıyla hastalardan kurtarma egzersizleri yapması istenebilir. Spesifik esnemeler, yaralı bölgede semptomların azalmasına yardımcı olabilir.

Hamstring egzersizleri, bacağın arka kısmından diz kapağının üstüne kadar uzanan bölümde bulunan kasların çalıştırılmasını sağlar. Sıkı hamstring kası, yürümeyi ve koşmayı zorlaştırırken yaralanma riskini artırabilir. Bu kasların gerilmesi için ayaklar kalça genişliğinde açıldıktan sonra kişilerin öne doğru eğilmesi gerekir.

Kalçada bulunan gergin bir kas içinse kişiler sırt üstü yatarak sağ dizini göğsüne doğru çekebilir. Bacaklar tekrar düzleştirilmeden önce 10-15 saniye beklenmesi gerekir.

Evde Kas Yırtılması Tedavisi

Kaslardaki şişme ve lokal kanamanın iyileştirilmesi için erken dönemde evde buz uygulamaları yapılabilir. Soğuk kompres, gergin halde bulunan kasın yönetilmesini sağlar. Şişlik azaldığında ise sıcak kompres uygulanabilir. Ancak erken dönemde sıcak kompres uygulanması; şişliği, ağrıyı ve hassasiyeti artırabilir. Sıcak ve soğuk kompres uygulamalarında buzun ya da ısının cilde doğrudan temas etmemesi de önemli noktalar arasında bulunur.

Diğer yöntemler şu şekildedir:

• Aşırı gerilen kasın yaralanmalardan korunması
• Gerginliğe neden olan fiziksel faaliyetlerden kaçınılması
• Çok sıkı olmayacak şekilde elastik bir bandaj ile gerilmenin olduğu bölgenin sarılması
• Kas ağrısını artıran her türlü aktivitenin, ağrı önemli ölçüde azalana kadar yapılmaması

Kas Yırtılmasından Korunma Yolları Nelerdir?

Aşırı gerilme ve bunun sonucunda kasların yırtılmasından korunmanın yollarının başında, genel bir fiziksel kondisyon programının parçası olmak gelir. Fitness gibi düzenli olarak yapılan spor aktiviteleri, kasların gerilmesine ve güçlenmesine yardımcı olarak kas yırtılmalarının en aza indirilmesine yardımcı olabilir. Özellikle fiziksel olarak zorlayıcı bir mesleğe sahip olanlar, düzenli olarak yapacakları spor aktiviteleri sayesinde yaralanma ve yırtılmaların önüne geçebilir.

Kasların günlük esnetilmesi, egzersizlerden önce ve sonra gerinme hareketlerinin atlanmaması, yorucu egzersizlerden önce birkaç dakika hafif koşu yapılması gibi ısınma rutinlerine uyulması da kas yırtılmasından korunmanın yolları arasında bulunur.