Domuz gribi, domuzlarda grip salgınlarına neden olan A tipi influenza virüslerinin neden olduğu bir solunum yolu hastalığıdır. Domuz gribi tedavi edilmezse, özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda zatürre gibi komplikasyonlara yol açabilir.
Domuz gribinin belirtileri diğer grip virüslerinin belirtilerine benzer. Belirtiler çok hızlı başlar; ateş, kas ağrısı, üşüme ve terleme, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya tıkanıklığı, yorgunluk en yaygın görülenler arasındadır.
Domuz gribi bir tür influenza A virüsüdür ve H1N1 gribi olarak da bilinir. Domuzlarda yaygın olarak görülen grip virüslerine “domuz gribi virüsleri” veya “domuz gribi” denir. İnsanlarda görülen grip virüsleri gibi domuz gribinin de alt tipleri vardır.
Domuz gribi, influenza A virüsünün bir türü olan H1N1 virüsünden kaynaklanır. İlk olarak domuzlarda keşfedilen bu virüs, zamanla mutasyona uğrayarak insanları da enfekte edecek hale gelmiştir.
Domuz gribi belirtileri normal mevsimsel gribin belirtilerine benzer, ancak bazen daha şiddetli olabilir.
En yaygın domuz gribi belirtileri şunlardır:
Bazı durumlarda, mide bulantısı, kusma veya ishal gibi gastrointestinal semptomlar görülebilir.
Acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi semptomlar ise şunlardır:
Çoğu kişide hastalık hafif seyreder ve birkaç gün sonra iyileşir. Özellikle diyabet veya astım gibi kronik hastalıkları olanlar, hamile kadınlar, çocuklar ve yaşlılar diğer kişilere göre ciddi hastalık riski daha yüksektir.
Domuz gribi yüksek bulaşıcılık özelliğine sahiptir. H1N1 virüsü mevsimsel griple aynı şekilde yayılır:
Enfeksiyonu önlemek için aşağıdaki adımlar atılmalıdır:
Domuz gribi, semptomlar, tıbbi geçmiş ve bazı testlerle teşhis edilir. Semptomları mevsimsel gribe çok benzediğinden, doğrulanmış bir teşhis, özellikle komplikasyon riski daha yüksek olanlarda en iyi tedaviyi belirlemeye yardımcı olur. Öncelikle doktorlar ateş, öksürük, boğaz ağrısı, vücut ağrıları, yorgunluk ve nefes darlığı gibi belirtileri değerlendirir. Fiziksel muayene, solunum sıkıntısı, dehidratasyon veya herhangi bir komplikasyon belirtilerini anlamaya yarar. Ardından teşhis için bazı testler yapılır. Tanı için yaygın olarak kullanılan test, pamuklu çubuk kullanılarak burun veya boğazdan örnek alınması ve teste gönderilmesini içeren boğaz sürüntü testidir. Bazı durumlarda, özellikle semptomlar şiddetliyse veya kişide komplikasyon riski yüksekse, zatürre gibi diğer enfeksiyonları veya komplikasyonları kontrol etmek için göğüs röntgeni veya kan testleri gibi ek testler yapılabilir.
Domuz gribi tedavisi hastalığın şiddetine ve kişinin genel sağlığına bağlıdır. Çoğu vaka hafiftir ve evde yönetilebilirken, bazıları özellikle komplikasyon riski yüksek olanlar için tıbbi müdahale gerektirebilir.
Şiddetli semptomları olan veya daha yüksek risk altında olan kişiler için (örneğin küçük çocuklar, yaşlılar, hamile kadınlar ve kronik hastalığı olanlar) doktorlar antiviral ilaçlar reçete edebilir.
Antiviral ilaçlar virüsün vücutta çoğalmasını durdurarak şunları yapabilir:
Antiviral tedavi, semptomların başlangıcından itibaren ilk 48 saat içinde başlandığında en etkilidir. Ancak bazı durumlarda, özellikle hastanede yatan hastalar veya ciddi hastalığı olanlar için daha sonra başlansa bile yine de faydalı olabilir.
Şiddetli domuz gribi vakaları, özellikle zatürre, solunum yetmezliği veya organ disfonksiyonu gibi komplikasyonlar ortaya çıkarsa hastaneye yatırılmayı gerektirebilir. Hastane bakımı, hastayı stabilize etmeye, destekleyici tedavi sağlamaya ve komplikasyonları etkili bir şekilde yönetmeye odaklanır. Bunlar şunları içerebilir:
Nefes almada zorluk çeken veya oksijen seviyeleri düşük olan hastalara burun kanülü veya yüz maskesi yoluyla oksijen tedavisi gerekebilir. Kritik vakalarda, solunuma yardımcı olmak ve solunum yetmezliğini önlemek için mekanik ventilasyon gerekir.
Yüksek ateş, aşırı terleme ve sıvı alımının azalması dehidratasyona yol açabilir. IV sıvılar hidrasyonun ve elektrolit dengesinin korunmasına yardımcı olarak iyileşme sırasında organların düzgün çalışmasını sağlar.
Antiviral ilaçlar genellikle enfeksiyonu kontrol etmek için intravenöz olarak verilir. Zatürre gibi sekonder bakteriyel enfeksiyonlar meydana gelirse, daha fazla komplikasyonu önlemek için antibiyotikler reçete edilir.
Ağır hastaların hayati belirtilerinin, oksijen seviyelerinin ve organ fonksiyonlarının sürekli izlenmesi gerekir. Komplikasyonları olanların yoğun bakıma ihtiyacı olabilir ve burada kortikosteroidler veya kan basıncını stabilize eden ilaçlar gibi ek tedaviler uygulanabilir.
H1N1 gribi de dahil olmak üzere grip olan çoğu insanın ihtiyacı olan şey semptomlarının hafiflemesidir. Bunun için, bol sıvı tüketmek, ateş ve baş ağrısı için ağrı kesici almak ve dinlenmek gibi destekleyici bakımlar yardımcı olabilir.
H1N1 grip aşısı, hastalıktan korunmanın en etkili yollarından biridir. Domuz gribi aşıları iki türdür; canlı ve inaktive aşı yani ölü aşı. CAnlı aşı buruniçine damlalıkla damlatılarak yapılır. Canlı aşı 2-49 yaş aralığındakiler uygulanır. Hamileler, 50 yaş üstü kişilere ve bağışıklık sistemi zayıf olanlara canlı aşı yapılmaz. İnaktive aşı ise kol kasının içine enjeksiyon ile yapılır.
H1N1'in semptomları normal grip semptomlarına benzer. Hastalık yaklaşık üç ila yedi gün, daha ciddi enfeksiyonlar ise yaklaşık dokuz ila 10 gün sürer.
Domuz gribinin birincil tedavisi evde yönetimdir. Hastaların dinlenmesi, bol miktarda berrak sıvı içmesi ve öksürük şurupları veya buhar solumak ve inhalasyonlar gibi ev ilaçları kullanması gerekir. Ateş ve vücut ağrısı için parasetamol veya ibuprofen alınabilir. Aspirin, viral enfeksiyonları olan çocuklara verilmemelidir. Çünkü bu, karaciğer yetmezliği ve Rye Sendromu adı verilen diğer komplikasyonlarla yaşamı tehdit eden bir duruma yol açabilir. Ayrıca enfekte olan kişilerin çocuklardan, yaşlılardan, hamile kadınlardan ve diğer yüksek risk grubundaki kişilerden izole edilmesi de önemlidir. bunların dışında; tavuk suyu, sebze ve kelle paça çorbası içmek, sarımsak tüketmek, C vitamini içeren (portakal, mandalina, kivi, greyfurt, elma, nar) veya takviyeler almak, nane-limon, papatya, ıhlamur veya ballı zencefil çayı tüketmek evde tedavi için uygulanabilecek doğal yöntemler arasındadır
Domuz gribinin, mevsimsel grip gibi bulaşma özellikleri benzerlik gösterir. Kişiden kişiye genellikle öksürme, hapşırma gibi solunum yoluyla kolaylıkla bulaşır.
Çoğu durumda, domuz gribi uzun vadeli komplikasyonlara neden olmaz. Ancak, ciddi vakalarda zatürreye, solunum yetmezliğine veya astım veya kalp hastalığı gibi önceden var olan durumların kötüleşmesine yol açabilir. Nadiren, bazı kişiler ciddi bir enfeksiyondan sonra uzun süreli yorgunluk veya akciğer sorunları yaşayabilir.