Ada çayı (Salvia officinalis); keskin kokusu, odunsu, çamlı ve topraksı tadı ile bilinen bir bitki çayıdır. Güçlü etkileri ile sonbahar ve kıs aylarında sık tüketilir. Beyin fonksiyonlarını iyileştirmeden, diş sağlığını desteklemeye, cilt lekelerini azaltmadan, menopoz belirtilerini hafifletmeye kadar pek çok yararı bulunan ada çayının tüketimi herkes için uygun olmayabilir. Aşırı tüketimi özellikle emziren anne adaylarında süt üretimini azaltabilir.
Emziren anneler ada çayı içebilir mi?
Emziren anneler ada çayı tüketirken dikkatli olmalıdır. Emzirme döneminde yoğun olarak ada çayı tüketiminden kaçınmak önemlidir çünkü ada çayı anne sütü üretimini azaltmaya neden olabilir. İçerdiği bileşikler nedeniyle emziren annelerin tüketiminin riskli olduğu ada çayını tüketmeden önce doktora danışmakta fayda bulunur.
Ada çayı hangi durumlarda içilmez?
Ada çayını gün içinde yeteri kadar içmek genellikle sağlıklı faydalar sağlar. Aşırı ada çayı tüketimi bir nörotoksin olan tuyon'un yoğun olarak alınması nedeniyle baş dönmeleri, kusma ve titremelere yol açabilir. Özellikle diyabet hastaları kan şekerinin düşme riskine karşı ada çayını fazla tüketmekten kaçınmalıdır. Ada çayı içerdiği thujone adındaki etken madde nedeniyle karaciğer sağlığı açısından risk taşır. Hassas bünyeye sahip kişilerde kaşıntı kızarıklık gibi cilt hastalıklarına davetiye çıkarabilir. Gün içinde 1-2 fincan fazlası ada çayı tüketmemek önemlidir. Aksi takdirde nörolojik etkilerin yanı sıra ilaçlarla etkileşime girme potansiyeli bulunur. Diyabet, depresyon ve kan sulandırıcı gibi ilaçları kullananlar ada çayı tüketmeden önce sağlık uzmanına başvurması gerekir.
Ada çayı ne işe yarar?
Ada çayı taze, kurutulmuş veya yağ formu ile tüketilebilir. Ada çayı, antimikrobiyal etkisi ile ağız sağlığına faydalıdır. Ayrıca uçuk tedavisinde de sıklıkla kullanılır. Ada çayı, bilişsel işlevi güçlendirmenin yanı sıra, menopoz semptomlarını hafifletmeye ve kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Ada çayı faydaları nelerdir?
Ada çayı; magnezyum, çinko ve bakır gibi önemli mineraller içerir. K vitamini açısından zengin olan ada çayı, vitamin ve minerallere ek olarak antioksidan ve antibakteriyel etkisi ile de bilinir.
Ada çayı aşağıdaki faydaları ile ilişkilidir;
Antioksidan içeriği yüksektir
Ada çayındaki antioksidanlar, tuyon ve borneol içeren yağ formundadır. Antioksidanlar vücutta oluşan serbest radikalleri nötralize etmeye fayda sağlar. Ada çayı antioksidan bakımından zengindir.
Antibakteriyel özelliği bulunur
Ada çayı antibakteriyel ve antiseptik özellikle ile öne çıkar. Bazı uçucu yağlar ağız ve diş etlerinde bakterilerin giderilmesinde etkilidir. Bu sebeple boğaz spreylerinde ada çayı kullanılabilir.
Hafızayı destekler
Ada çayı antioksidan içeriği ile beyin fonksiyonlarını ve hafızayı korumaya yardımcı olabilir.
Cilt rahatsızlıklarına iyi gelir
Cilt hastalıklarını tedavi etmek ve ağrıları yatıştırmak için ada çayı faydalı olabilir.
Menopoz belirtilerini hafifletebilir
Menopoz esnasında sıcak basması, aşırı terleme, vajinal kuruluk ve sinirlilik gibi şikayetler kadınlar için bezdirici noktalara ulaşabilir. Ada çayı menopoz esnasında meydana gelen bu semptomları en aza indirmeye faydalı olabilir.
Kan şekeri seviyelerini kontrol altına alır
Diyabetli bireylerde kan şekeri seviyelerini düşürmede etkisi olduğu düşünülür. Bu noktada araştırmalar glikozun azalması ile insülin direncini iyileştirdiğini gösterir.
İdrar söktürücü özelliğe sahiptir
İdrar söktürücü özelliği ile öne çıkan ada çayı, aynı zamanda adet söktürücü özelliğe sahiptir. Bu süreçte hormonları uyarır ve adet sürecini düzenleyebilir.
Ada çayının zararları nelerdir?
Ada çayı aşırı tüketildiğinde şu durumlarla karşılaşmanız muhtemel olabilir;
- Hormonal dengesizlik
- Tansiyon yükselmesi ya da düşmesi
- Sinir sistemi sorunları
- Karaciğerde toksik etkiler
- Nöbetler (ateş, çarpıntı gibi)
- İlaçlarla etkileşim
Ada çayı nasıl demlenir?
Ada çayı; uykusuzluk, ağız yaraları, sindirim sorunları ödem atma ve yara iyileşmesi gibi faydaları ile sıklıkla tüketilen bir çaydır. Ada çayını hazırlarken taze ya da kurutulmuş yaprakları tercih edebilirsiniz.
2 gram ada çayına, 200 gr. (bir bardak) sıcak su ilave ettikten sonra yaklaşık 10 dakika demlemeye bırakın. Ardından süzgeç yardımı ile fincan ya da bardağa süzerek tüketebileceğiniz gibi tatlandırmak için bir çay kaşığı kadar balı çayınıza ekleyebilirsiniz.
Ada çayını kimler tüketmemelidir?
Ada çayının tüketimi bazı bireylerde çeşitli nedenlerden dolayı zararlı olabilir. Örneğin; hamileler, kronik rahatsızlıkları olanlar ve yüksek tansiyona sahip kişiler ada çayını tüketirken dikkat etmelerinde fayda bulunur. Aynı zamanda alerjik reaksiyonları olan hassas bünyeli hastalar ada çayı tüketiminden kaçınmalıdır. Tüketmeden önce doktorun önerisini dikkate almak gerektiğinde hiç tüketmemek en iyisidir.
Ada çayı günde kaç bardak tüketilebilir?
Ada çayı ve diğer bitki çaylarının tüketimi hususunda dikkat etmekte fayda bulunur. Bitki çayları ve otlar çok güçlü etkilere sahip olabilir, ilaçlarla etkileşime girebilir ve aşırı tüketildiğinde istenmeyen rahatsızlıkların oluşumuna zemin hazırlayabilir. Ada çayının tüketiminin önerilen miktarı 1-2 fincan şeklindedir. Sağlık yararlarından en iyi şekilde yararlanmak ve risk oluşumunu engellemek için dikkatli tüketmek gerekir.
