Keten tohumu (Linum usitatissimum), Linaceae familyasındaki Linum cinsinin bir üyesidir. Keten tohumu yüzyıllardır günlük yaşamda boyama, cilalamada kurutma yağı olarak ve solunum bozuklukları, kabızlık, karın ağrısı, idrar yolu enfeksiyonu ve cilt iltihabı için tıbbi amaçlarla kullanılmıştır. Keten tohumu yağı, olgunlaşmış ve kurutulmuş taze keten tohumları soğuk pres yöntemiyle elde edilir. Bu yöntemle, daha fazla sağlık faydasına sahip bir yağ elde edilmesi sağlanır. Soğuk presleme, ısıtmayla zarar görebilecek antioksidanları korur. Keten tohumu yağı kalp hastalığı, yüksek tansiyon, kanda yüksek kolesterol veya diğer yağlar (lipit) seviyeleri (hiperlipidemi) ve diğer birçok rahatsızlık için kullanılır.
Keten tohumu yağının ayrıca, yeni kemik dokusunun oluşumu, kanın zamanında pıhtılaşması sayesinde kanamanın durması ve göz kuruluğunu önlemek için gözyaşının artması gibi çeşitli işlevlere yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Keten tohumu yağı ne işe yarar?
Keten tohumu yağı, öğütülmüş ve preslenmiş keten tohumlarından elde edilir. Sağlıklı yağlar içeren ve bu yağlar açısından zengin bir kaynak olan keten tohumu yağı, yemeklerde kullanıldığında birçok fayda sağlayan çok sayıda sağlık faydası sunar. Keten tohumu yağı, omega-3 yağ asitleri açısından zengindir. İnsanlar keten tohumu yağını kolesterolü ve kan şekerini düşürmek ve sindirim rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanırlar. Keten tohumu yağı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere faydalı olduğu düşünülen birçok aktif bileşik içerir, bunlar:
- Alfa-linolenik asit (ALA), bir omega-3 yağ asidi
- Linoleik asit (LA), bir omega-6 yağ asidi
- Oleik asit, bir omega-9 yağ asidi
- Lif
- Lignanlar, glikozitler ve peptitler
Keten tohumu yağındaki, lifler ve lignanlar, kardiyovasküler hastalık, ateroskleroz, diyabet, kanser, artrit, osteoporoz ve otoimmün ve nörolojik bozuklukların azaltılması dâhil olmak üzere potansiyel sağlık yararları sağlar.
Bazı insanlar da keten tohumu yağını aşağıdaki sağlık sorunlarını gidermek için de kullanabilir:
- Meme kanseri riskini azaltmak
- Karpal tünel sendromunu kontrol etmek.
- Kuru göz rahatsızlığını gidermek.
- Metabolik sendromlu hastalarda yüksek tansiyonu düşürmek
- Sıcak basması gibi menopoz semptomlarını yönetmek.
- Metabolik disfonksiyonla ilişkili steatotik karaciğer hastalığını tedavi etmek.
- Hemodiyaliz hastalarında böbrek anemisini önlemek.
- Cilt ve saç sağlığını iyileştirmek.
Keten tohumu yağı nasıl tüketilir?
Keten tohumu yağı, pişirme amaçlı ve kızartma yağı olarak kullanılmaz, çünkü yüksek bir dumanlanma noktasına sahip değildir ve yüksek ısıya maruz kaldığında zararlı bileşikler oluşturabilir. Günde 1 yemek kaşığı keten tohumu yağını direkt olarak içebilirsiniz. Yağı içmekte zorlanıyorsanız salata sosları, yoğurtla veya yemeklerin üzerine dökerek, smoothie, meyve veya sebze sularına ekleyerek, ayrıca buharda pişirilmiş sebzelerle, ızgara etler, pişmiş tahıllarla da tüketebilirsiniz.
Keten tohumu her gün tüketilirse ne olur?
Keten tohumları zengin bir lif, omega-3 yağ asitleri ve lignan kaynağıdır. Düzenli olarak tüketildiğinde sindirimi iyileştirmeye, kolesterol seviyelerini düşürmeye ve genel sağlık için gerekli besinleri sağlamaya yardımcı olabilir. Hem çözünür hem de çözünmez lif içeren keten tohumu, düzenli bağırsak hareketlerini teşvik ederek sağlıklı bir kiloyu korumaya yardımcı olabilir. Ayrıca kalp sağlığını koruyarak, diyabete karşı da fayda sağlar.
Keten tohumu östrojen artırır mı?
Keten tohumu östrojen seviyelerini artırmak için kullanılır. Bunun nedeni, keten tohumunun, lignanlar adı verilen bitki kimyasalları olan fitoöstrojenler içermesidir. Fitoöstrojenler östrojen hormonu gibi davranır. Keten tohumu östrojeni ile menopoz arasında güçlü bir ilişki vardır. Östrojen tedavisi görmeyen postmenopozal kadınlarda keten tohumu sıcak basmalarını azaltabilir ve ruh halini ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.
