
Klamidya, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur (CYBE). Korunmasız cinsel ilişkiye girerek bulaşabilir. Klamidya, klamidya trakomatis adı verilen bir bakteriden kaynaklanır.
Klamidyaya yakalanan çoğu kişide herhangi bir belirti görülmez. Bu, sizin veya partnerinizin aylarca hatta yıllarca farkında olmadan enfekte kalabileceği anlamına gelir. Cinsel birliktelik yaşadığınız kişide enfeksiyon olabileceğinden endişe ediyorsanız doktorunuza danışmanız gerekebilir.
- İçindekiler
- Klamidya nedir?
- Klamidya neden olur?
- Klamidya olduğu nasıl anlaşılır?
- Kadınlarda klamidyanın belirtileri nelerdir?
- Erkeklerde klamidyanın belirtileri nelerdir?
- Klamidya erkekten kadına bulaşır mı?
- Klamidyadan korunmanın yolları neler?
- Klamidyanın tanısı nasıl konur?
- Klamidyanın tedavisi nasıl olur?
- Evde klamidya tedavisi nasıl olur?
- Klamidya makat enfeksiyonuna yol açar mı?
- Klamidya tehlikeli midir?
Klamidya nedir?
Klamidya, bakterilerin neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur (CYBE). Klamidya nedeniyle bulaşan enfeksiyon tedavi edilebilir. Ancak, belirtileri genellikle fark edilmez. Klamidya için mümkün olan en kısa sürede tedavi almak önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde klamidya ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve üreme organlarınızda kalıcı hasara neden olabilir.
Klamidya neden olur?
Klamidya vakalarının büyük çoğunluğu asemptomatiktir, yani herhangi bir belirti göstermeden seyreder ve bu nedenle çoğu vaka bildirilmeyebilir.
Enfeksiyon, korunmasız vajinal, anal veya oral seks sırasında ya da enfekte kişiyle seks oyuncaklarının paylaşılması yoluyla bulaşabilir. Doğum sırasında enfekte anneden yeni doğan bebeğe de geçebilir.
Klamidya, tuvaletlerden, yüzme havuzlarından, spalardan veya günlük hayatta insanlarla temas yoluyla bulaşmaz.
Klamidya olduğu nasıl anlaşılır?
Klamidya hastalarının çoğu herhangi bir belirti fark etmez. Ancak vajinadan veya penisten gelen olağandışı akıntı, enfeksiyonun bir işareti olabilir. Alt karında ağrı, kanama ya da akıntı da klamidya belirtileri arasında yer alır.
Klamidya, üreme organları dışında vücudun başka bölgelerini de etkileyebilir:
Anüs
Ağrı, rahatsızlık, kanama veya mukus benzeri akıntı görülebilir.
Boğaz
Boğaz ağrısı olabilir; ancak bakteriler boğazda bulunsa bile çoğu zaman belirti vermez.
Gözler
C.trachomatis bakterisi göze bulaştığında konjonktivit gelişebilir. Bu durumda kızarıklık, ağrı ve akıntı ortaya çıkabilir.
Bu belirtilerden herhangi biri görülürse vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Kadınlarda klamidyanın belirtileri nelerdir?
Kadınlarda klamidya aşağıdaki belirtilere neden olabilir. Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız doktorunuza başvurmanız gerekebilir:
- Vajinal akıntıda değişiklik
- Adet dönemleri arasında veya cinsel ilişkiden sonra kanama veya lekelenme
- İdrar sırasında yanma veya batma
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Alt midede kramp veya ağrı
Erkeklerde klamidyanın belirtileri nelerdir?
Klamidya uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olabileceğinden bu belirtileri yaşayan erkeklerin doktora danışması gerekebilir. Klamidya erkeklerde aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Penisten berrak veya sütlü akıntı gelmesi
- Penis girişinde kızarıklık
- İdrar sırasında yanma veya batma
- Testislerin birinde veya her ikisinde ağrı veya şişlik.
Klamidya erkekten kadına bulaşır mı?
Klamidya enfeksiyonları, bakteriyi taşıyan vajinal sıvı veya meninin kişiden kişiye cinsel temas yoluyla geçmesiyle bulaşır. Bu temas, penetrasyon veya boşalma olmasa bile her tür cinsel ilişkiyi kapsar.
Bulaş yolları şunlardır:
Vajinal ilişki
Bakteriler, penisten vajinaya veya tam tersi şekilde geçebilir.
Anal seks
Bakteriler, penisten anüse veya anüsten penise geçebilir.
Oral seks
Bakteriler, ağızdan penise, vajinaya ya da anüse veya tam tersi şekilde bulaşabilir.
Seks oyuncakları
Oyuncaklar aracılığıyla ağıza, penise, vajinaya veya anüse bakteri geçişi olabilir.
Genital veya anüsün elle uyarılması
Daha nadir olarak, enfekte vajinal sıvı veya meninin göze temas etmesi konjonktivit (pembe göz) enfeksiyonuna yol açabilir. Örneğin, enfekte bölgeye dokunduktan sonra ellerinizi yıkamadan gözlerinizi ovuşturmanız durumunda bu bulaş gerçekleşebilir.
Klamidyadan korunmanın yolları neler?
Klamidyadan korunmanın tek yolu, klamidya enfeksiyonu olan biriyle vajinal, anal veya oral seks yapmaktan kaçınmaktır. Mevcut veya potansiyel bir partnerin klamidya hastası olup olmadığını bilmek her zaman mümkün olmayabilir. Kladmiyaya yakalanmayı önlemek için şunlara dikkat etmekte fayda vardır:
- Cinsel ilişkide, anal sekste ve oral sekste prezervatif kullanın.
- Cinsel ilişki sırasında kullandığınız eşyaları paylaşmayın, her kullanım sonrası yıkayın.
- Tek eşliliği tercih edin.
Klamidyanın tanısı nasıl konur?
Doktorunuz öncelikle fiziksel muayene yapar. Bu sayede olası bir enfeksiyonla ilişkili olabilecek akıntı, yara veya olağandışı bölgeler gözlemlenir.
Gerekli durumlarda, yaradan veya enfeksiyon olasılığı bulunan diğer bölgelerden — vajinal kanal, penil üretra, anüs ve boğaz gibi — sürüntü örneği alınabilir. Ancak çoğu durumda idrar testi önerilir. Sürüntü veya idrar testi sonuçlarının çıkması birkaç gün sürebilir.
Klamidya ve bel soğukluğu testleri genellikle birlikte yapılır, çünkü birçok kişi her ikisine de yakalanmıştır. Aynı anda diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar için de test yaptırmak gerekebilir. Klamidyayı kan testiyle test edemezsiniz.
Klamidyanın tedavisi nasıl olur?
Klamidyanın kendi kendine iyileşmesini beklemek doğru değildir. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Cinsel olarak aktif kişilerde, hastalığı başkalarına bulaştırma riski artar ve bu durum, enfeksiyonu alan kişilerde de ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Klamidya, doksisiklin veya azitromisin gibi antibiyotiklerle tedavi edilir. Genellikle tek doz yeterlidir; ancak ikincil bir enfeksiyon gelişirse antibiyotik tedavisi daha uzun sürebilir. Ayrıca şu noktalara dikkat edilmesi önerilir:
- Antibiyotik tedavisine başladıktan sonra 7 gün boyunca veya tedavi tamamlanıp belirtiler geçene kadar (hangisi daha geç gerçekleşirse) prezervatif kullanılsa bile cinsel ilişkiden kaçının.
- Son 6 ay içinde birlikte olduğunuz partnerleriniz test edilip tedavi edilene kadar onlarla cinsel ilişkiye girmeyin.
- Tedavi bittikten 3 ay sonra yeniden klamidya testi yaptırarak enfeksiyonun tekrarlamadığından emin olun.
- Unutulmamalıdır ki, tedavi sonrasında klamidyaya karşı bağışıklık gelişmez; yeniden enfekte olma ihtimali vardır. Klamidya tedavi edilmediğinde ağrılı ve ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Evde klamidya tedavisi nasıl olur?
Klamidya yalnızca antibiyotik tedavisiyle iyileşir. Evde uygulanan yöntemler enfeksiyonu tedavi edemez, ancak antibiyotik tedavisinin tamamlanması sürecinde bazı belirtilerde hafif rahatlama sağlayabilir.
Klamidya makat enfeksiyonuna yol açar mı?
Klamidya, kalça bölgesinde ağrı, rahatsızlık, kanama veya mukus benzeri bir akıntıya neden olabilir.
Klamidya tehlikeli midir?
Klamidya, özellikle kadınlarda tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Kadınlarda pelvik inflamatuar hastalık (PID) gelişebilir; karın ve pelvik bölgede ağrı görülebilir. İleri evrelerde kısırlık ve dış gebelik (rahim dışında gelişen gebelik) riski artar.
Erkeklerde ise testislerde ağrılı bir enfeksiyon olan epididimit veya epididimo-orşit ortaya çıkabilir. Nadir durumlarda bu durum kısırlığa yol açabilir.
Klamidya ayrıca eklemlerde şişlik (artrit) ve gözlerde iltihaplanma gibi artrit belirtilerine neden olabilir. Enfeksiyon, damgalanma ve sosyal ilişkilerde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu etkiler önemli olmakla birlikte çoğu zaman ölçülemez.
Yenidoğanlarda klamidya enfeksiyonu konjonktivit (göz enfeksiyonu) ve zatürreye neden olabilir; ayrıca erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskini artırabilir.