Omurga Cerrahisi

Omurga Hangi Bölüm ve Yapılardan Oluşur?

Omurga; yukarıdan aşağıya doğru boyun (servikal), sırt (torakal), bel (lomber), sakrum, kuyruk sokumu (koksiks) bölümlerine ayrılan ve insan vücudunu ayakta tutmaya yarayan, bünyemizin ana aksını oluşturan yapıdır. Omur (vertebra) kemiklerinin ortasında omurilik kanalı yer alır. Bu kanal omurilik sistemimizin dışarıdan gelecek darbelere karşı korunmasını sağlar. Yedi adet boyun, 12 adet sırt, 5 adet bel, 5 adet sakrum, 4 adet kuyruk sokumu kemiği mevcuttur. Kemik, sinir, bağ dokusu, disk ve eklemlerden oluşan omurga; hareketlere belli açılarda izin veren bir yapıdır.

Omurga Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir? Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

• Boyun, sırt, bel, kuyruk sokumu ağrısı,
• Kol ve/veya bacağa yayılan ağrı,
• Ateşin eşlik ettiği omurga üzerinde olan hassasiyet,
• Kol ve/veya bacakta uyuşma, karıncalanma, yanma hissi olması, his kaybı,
• Yol yürüme ile şikayetlerin artması ve dinlenme ihtiyacının oluşması,
• Kol ve/veya bacaklarda kuvvet kaybı olması,
• Bağırsak veya mesane fonksiyon kaybı (idrar yada dışkılama kontrolünün bozulması),
• Ağrı, ısı ve soğuğa daha az hassaslaşma,
• Cinsel bozukluklar (seksüel disfonksiyonlar),
• Duruş bozukluğu, meme asimetrisi, omuz dengesizliği olabilir.

Omurga Hastalıkları Nelerdir? Omurga Cerrahları Neyle Uğraşır?

Dejeneratif (travma, tümör veya yangı olmayan, hücre zedelenmesine bağlı) hastalıklar:

• Bel fıtığı,
• Boyun fıtığı,
• Omurga kanal darlığı,
• Bel kayması (spondilolistezis),
• Boyun kanal darlığı (servikal spondilotik myelopati),
• Faset sendromu,
• Yaşlanan omurga.

Tümörler:

• İyi huylu tümörler,
• Kötü huylu tümörler,
• Omurganın kendi tümörleri (primer omurga tümörleri),
• Omurgaya sıçramış tümörler (metastatik tümörler),
• Omurilik tümörleri,

Enfeksiyonlar:

• Pott absesi,
• Spondilodiskitis,
• Epidural abse,
• Omurilik içi abse (İntramedüller abse).

Travmalar (yüksekten düşme, iş klazası, motorlu taşıt kazası vb):

• Omurga kırıkları,
• Kemik erimesine bağlı kırıklar (osteoporoz),
• Omurga kaymaları,
• Bağ dokusu yaralanmaları (ligamentöz hasarlar),
• Travmatik disk hernileri.

Omurga eğrilikleri:

• Skolyoz (idiyopatik, scheuermann kifozu),
• Kifoz,
• Doğumsal deformiteler.

Bu hastalıklar sonucunda ayakta durma ve hareket etmemiz için vazgeçilmez olan omurgamız, günlük yaşam aktivitelerimizin devamlılığında bir kısıtlamayla karşı karşıya kalır.

Omurga Hastalıklarında Tanı Nasıl Konur?

Öncelikle hastaların şikayetleri, hastalığın detaylı hikayesi ve özenli fizik ve nörolojik muayne hekimin tanı koymasında çok önemlidir. Direkt röntgen filmleri omurga hastalıklarında kemik yapı ile ilgili bilgiler verebilir ancak kullanımı günümüzde azalmaktadır. Bilgisayarlı tomografi (BT), omurga kemik anatomisi ile ilgili 3 boyutlu ve detaylı bilgiler vermektedir. Özellikle travma hastalarında BT çok kıymetli bilgiler vermektedir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) yöntemi disk yapısı, faset eklemler ve sinir yapıları gibi yumuşak dokular hakkında ileri detay bilgiler elde etmemize yardımcı olmaktadır. Elektromyografi (EMG), kasların hareketini ve duyu algılamamızı sağlayan uyarıları ölçen bir test yöntemidir. Birçok omurga hastalığında, yardımcı test olarak kullanımı söz konusudur.

Omurga Cerrahisinde Yenilikler Nelerdir?

Hızlı İlerleyen teknoloji ve tıp bilimi sayesinde omurga cerrahisinde de son yıllarda büyük gelişmeler olmuştur. Yüsek teknolojinin omurga cerrahisi yapılan ameliyathanelerimize hızla girmesi ile daha küçük kesilerle (minimal invaziv) operasyonlar mümkün hale gelmiştir. Ameliyathanelerimizde O Arm, Skopi gibi cihazlar kullanarak omurganın herhangibir seviyesindeki hastalığın ameliyat masasında saptanması çok rahat bir hale gelmiştir. Omurilik tümörlerinde veya hastalıklarında omurilik zarını açmadan önce ultrason kullanarak tümör veya hastalıkların yerini saptamak artık omurga cerrahlarının vazgeçilmez bir yöntemi haline gelmiştir. Angio (Selektif DSA) yöntemi ile omuriliğin damarsal hastalıklarına rahatlıkla tanı konulup,  tedavileri cerrahi veya girişimsel radyoloji yöntemleri ile yapılabilir hale gelmiştir.

Omurga Cerrahları Ağrı Uygulamaları Yapar mı?

Omurga cerrahları omurga kaynaklı ağrıların giderilmesinde öncelikle konservatif tedavi (cerrahi işlem dışı yöntemler) uygularlar. Bu yöntemlerin yetersiz kalması durumunda ameliyat öncesi ağrı işlemleri gündeme gelebilir. Epidural steroid, faset eklem enjeksiyonları, ultrason eşliğinde radyofrekans ablasyon işlemleri, kök blokları, ağrı pili (spinal kord stimülatörü, SCS)  gibi ağrı uygulamaları ile hastaların ağrısız bir dönem geçirmelerine yardımcı olunmaktadır.

Omurga Cerrahisinde Biyopsiye Gerek Var mı?

• Omurga enfeksiyonlarının kesin tanısını koyabilmek ve neden olan mikroorganizmayı üretebilmek amacı ile sıklıkla biyopsi ihtiyacı gündeme gelir.
• Omurga tümörlerinde tanı amaçlı biyopsi uygulamaları gündeme gelebilmektedir.

Omurga Cerrahisinde Acil Ameliyatlar Ne Zaman Yapılmalıdır?

Aşağıdaki klinik durumların oluşması halinde omurga hastalarına acil müdahale etmek kaçınılmazdır:

• Ayak bileğinden ayağı geriye çekememe durumu (düşük ayak) var ise,
• Bacak ağrısı, ileri düzeyde kas gücü kaybı, belirgin his kaybı ve hissizlik,
• Ani gelişen makat etrafında hissizlik, idrar yapamama (sfinkter kusurları), seksüel disfonksiyonlar durumu var ise (Kauda Ekuina Sendromu),
• Ani gelişen, kötüleşen kol veya bacaklarda ilerleyen kuvvet kaybı (ilerleyen nörolojik defisit).

Minimal İnvaziv Omurga Cerrahisinin Farkı Nedir?

Günümüzde omurgaya minimal invaziv yaklaşım yöntemleri giderek gelişmekte ve yaygın olarak kullanılmaktadır. Minimal invaziv yöntemler ile kan kaybını, operasyon süresini ve ameliyat sonrası ağrıyı azaltarak cerrahi sonuçları iyileştirmek mümkün hale gelmiştir. Bel fıtığı, omurga kanal darlığı, omurilik tümörleri, spinal instabilitenin bazı çeşitleri ve diğer bazı omurga rahatsızlıkları minimal invaziv omurga cerrahisi yaklaşımıyla başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.