Üçlü virüs; influenza, Covid-19 ve solunum sinsityal virüsü (RSV) enfeksiyonlarının birlikte görülmesi anlamına gelir. Covid-19 ile birlikte maske takma ve sosyal mesafeye dikkat etme gibi önlemler nedeniyle 2019 yılından itibaren düşüşe geçen grip vakalarında, önlemlerin kaldırılması ile birlikte tekrar artış meydana gelmeye başlamıştır. Bağışıklık eksikliği nedeniyle bu üç virüs aynı anda bir kişiyi enfekte edebilir.
Üçlü Virüs Nedir?
Üçlü virüs; üç ana solunum yolu hastalığı olan Covid-19, solunum sinsityal virüsü (RSV) ve grip virüslerini tanımlamak için kullanılan ve yeni türetilen bir terimdir. Bir solunum yolu hastalığı olan ve yaygın olarak grip olarak bilinen influenza, grip virüsleri nedeniyle ortaya çıkar. Covid-19, bir koronavirüs (SARS-CoV-2) enfeksiyonundan kaynaklanan solunum yolu hastalığıdır. RSV ise çoğunlukla hafif seyreden, bu iki hastalıkla benzer belirtilere neden olan ve yaygın görülen bir solunum virüsüdür.
RSV, grip ve Covid-19'a farklı virüs türleri neden olsa da üç virüs arasında birçok benzerlik bulunur. Bu virüslerin üçü de ortak semptomlara neden olurken solunum sistemini etkiler. Bulaşıcı hastalıklar, hafif ya da şiddetli semptomlarla seyredebilir. Ortak semptomlar arasında şunlar bulunur:
- Öksürük
- Nefes darlığı ya da nefes almada zorluk
- Boğaz ağrısı
- Yorgunluk
- Burun akıntısı
- Burun tıkanması
- Kas ağrısı ve vücut ağrıları
- Baş ağrısı
- Kusma
- İshal (grip olan çocuklarda daha sık görülse de Covid-19 ile her yaşta ortaya çıkabilir)
- Tat veya koku almada değişiklik (Covid-19'da daha sık görülür)
RSV Nedir?
RSV, soğuk algınlığı benzeri semptomlara neden olan yaygın ve oldukça bulaşıcı bir solunum virüsüdür. Çocukların çoğu, yaklaşık 2 yaşına kadar bu virüse maruz kalmıştır. Bu nedenle, gelecekteki vakaların daha kolay iyileşmesini sağlamak amacıyla bir dereceye kadar bağışıklık geliştirirler.
Tipik olarak, çocuklar ve yetişkinler 1-2 hafta içinde iyileşir. Bununla birlikte, aşırı genç ve çok yaşlı kişiler ile bağışıklık sistemi zayıf olan ya da doğuştan kalp hastalığı veya kanser gibi altta yatan sağlık sorunları olanlar için daha ciddi olabilir. Özellikle 3 yaşından küçüklerde, akciğerler tam olarak gelişmediği için RSV solunum güçlüğüne yol açabilir.
Günümüzde RSV için bir aşı bulunmasa da çalışmalar devam etmektedir. Erken doğan ya da altta yatan tıbbi bir durumu olan bebekler, hastalığı önlemeye yardımcı olmak için RSV antikor enjeksiyonu olabilir.
Grip Virüsü Nedir?
Grip virüsü; akciğerler, boğaz ve burnu enfekte eden virüsleri ifade eder. Çoğu kişide hafif seyretse de özellikle 2 yaşın altındaki çocuklar, 65 yaşın üzerindeki yetişkinler, hamile kadınlar ve bağışıklığı zayıflamış ya da solunum sorunları olan kişiler üzerinde etkili olabilir.
Grip belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Ateş ve titreme
- Öksürme ve hapşırma
- Burun tıkanıklığı
- Kusma ve ishal
- Yorgunluk ve halsizlik
Çok ani başlayan yüksek ateş, çoğunlukla griple ilişkilidir. Genellikle birkaç saat içinde kişiler kendilerini yorgun hissetmeye başlar.
Grip virüsü esas olarak enfekte kişiler öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda salınan damlacıklar yoluyla yayılır. RSV'de olduğu gibi enfekte kişilerle yakın temastan kaçınmak ve hapşırık ve öksürük nedeniyle yayılan damlacıklara engel olmak, virüsün yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
Covid-19 Nedir?
Yeni koronavirüs; SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu, Aralık 2019'dan bu yana yalnızca insanlar arasında yayılan bir virüs türüdür. Bazı kişilerde ciddi semptomlara ve zatürreye neden olma potansiyeline sahiptir. Çoğu insanda hafif semptomlar görülse de Covid-19 yine de ölümcül olabilir. RSV ve gripten farklı olarak semptomlar çok çeşitlidir. Covid-19'a neden olan koronavirüs, grip gibi enfekte kişiler öksürdüğünde ve nefes aldığında salınan damlacıklar yoluyla yayılır.
Virüsün bulaştığı çoğu kişi, hafif ya da orta şiddette seyreden belirtiler gösterir. Hastalık, çoğu kişide kendiliğinden iyileşir. Bununla birlikte, bazı kişiler ciddi semptomlar gösterdiği için müdahale edilmesi gerekebilir. Risk faktörleri arasında ileri yaşta olmak; diyabet, kronik solunum yolu enfeksiyonları, kanser ya da kardiyovasküler hastalıklar gibi altta yatan tıbbi durumlar bulunur. Herkes her yaşta Covid-19 olabilir ve ciddi bir şekilde hastalanabilir.
Üçlü Virüs Korunma Yolları Nelerdir?
Bu üç virüsün yayılmasını önlemek için yaygın ve hızlı aşılama yapılması gerekir. Virüslerin yayılmasına karşı ne kadar çok insan korunursa, duyarlı organizmalar arasında çoğalma ve mutasyona uğrama yeteneği o kadar az olur. Maske takmak ve diğer kişilerden sosyal olarak uzaklaşmak, bu virüslerin yayılmasını durdurmanın bir başka önemli yoludur.
Özellikle RSV üzerinde etkili bir aşı bulunmadığı için el yıkama, kirli ellerle yüze dokunmaktan kaçınma, hasta insanlardan ve kapalı alanlardan uzak durma gibi temel hijyen alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerekir.
Bu üçlü solunum yolu hastalıklarından korunma yolları şunları içerir:
- Koronavirüs ve gribe karşı aşı olmak
- Kapalı mekanlarda maske takmak
- Elleri gün içinde sabun ve suyla en az 20 saniye yıkamak
- Kirli ellerle burna, gözlere ya da ağza dokunmaktan kaçınmak
- Hasta kişilerle öpüşmekten, kucaklaşmaktan ve aynı bardakları ya da mutfak eşyalarını kullanmaktan kaçınmak
- Hapşırma ya da öksürme sırasında elleri değil, mendil ya da peçete kullanmak
- Özellikle birisi hastaysa oyuncaklar, kapı kolları ve cep telefonları gibi sık dokunulan yüzeyleri temizlemek ve dezenfekte etmek
- Hastayken evde kalmak ve yakın temastan kaçınmak
