Besin alerjileri, alerji türleri arasında yaygın görülenler arasında yer alır. Özellikle çocuklarda sıkça görülen besin alerjileri, yeme düzenini ciddi biçimde etkiler. Beslenme söz konusu olduğunda son derece önemli olan yumurta ise temel gıdalardandır. Yaygın bir şekilde tüketilen yumurta, zaman zaman alerjiye yol açabilir.
Yumurta alerjisi, çocuklarda sıkça görülse de yetişkinlikler de rastlanan bir sağlık sorunudur. Genellikle çocuklarda görülen besin alerjileri yaş ilerledikçe vücudun tolerans geliştirmesiyle birlikte geçer. Ancak alerjiler yetişkinlerde de bir anda başlayabilir. Pek çok farklı yiyeceğin yapımında kullanılan yumurtaya karşı gelişen alerji, yaşam kalitesini oldukça düşürebilir.
Yumurta Alerjisi Nedir?
Yaygın alerji türlerinden olan yumurta alerjisi, bebeklikte ortaya çıkabilir. Çocuklarda sıkça görülen bu durum çoğu zaman ergenlikten önce geçer. Yumurta alerjisi yaşayan bireylerin yumurtayı yalnızca tüketmesi değil, dokunması da alerjik reaksiyonların görülmesine yol açabilir. Alerjik reaksiyonlar ise değişiklik gösterebilir.
Bağışıklık sisteminin ilk amacı, vücuda giren zararlı maddeleri algılayarak bunlarla savaşmaktır. Bu sistem, zararlı maddelerin neden olabileceği ciddi hastalıkların önüne geçilmesini sağlar. Dolayısıyla herhangi bir hastalık oluşmadan önce hastalığa neden olan patojenler bağışıklık sistemi tarafından ortadan kaldırılır. Diğer bir deyişle sağlıklı bir vücut için bağışıklık sistemi çok önemli bir rol oynar.
Bazen bağışıklık sistemi zararlı olan ve olmayan maddeler arasında ayrım yapamayabilir. Vücuda giren bir madde zararlı olmadığı halde bağışıklık sistemi tarafından zararlı olarak algılanabilir. Bunun sonucunda ise o maddeye karşı alerji gelişir. Yumurta alerjisinde ise yumurta proteini alerjiye neden olan besindir. Yumurtanın beyazı, sarısı veya her ikisine karşı vücutta çeşitli alerjik reaksiyonlar gelişebilir.
Yumurta Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Yumurta alerjisi yaşayan bireylerde genellikle yumurta veya yumurta içeren diğer yiyeceklerin tüketilmesi ile belirtiler görülür. Semptomların ortaya çıkışı birkaç dakikadan bir saate kadar değişebilir. Bununla birlikte semptomlar hafif veya şiddetli olabilir. Nadiren hayatı tehdit eden durumlar oluşur.
Yumurta alerjisi, kişinin birkaç semptomu bir arada geliştirmesine yol açabilir. Hafif bir döküntüden son derece ciddi bir durum olan anafilaksiye kadar birçok semptom yumurta alerjisinde görülebilir. Ek olarak yumurta alerjisi olan bireylerde yumurta vücudun birçok farklı bölgesinde şikayetlere neden olabilir. Yumurta alerjisi yaşayan kişilerde görülen belirtiler şunlardır:
- Ciltte kurdeşen görülebilir. Hafif veya şiddetli şişlikler oluşabilir.
- Gözlerde yaşarma, kızarıklık ya da kaşıntı hissedilebilir.
- Boğazda rahatsızlık yaratan durumlardan dolayı nefes alıp vermede sorunlar yaşanabilir.
- Akciğerleri de etkileyebilen bu durum; nefes darlığı, öksürük veya hırıltılı nefes alıp vermeye yol açabilir.
- Mide bulantısı, karın ağrısı, kusma veya ishal görülebilir.
- Baş dönmesi, ruh halinde ya da davranışlarda değişiklikler olabilir.
- Burnu da etkileyen bu sorun hapşırma, burun akıntısı veya burunda kaşıntıya yol açabilir.
- Şiddetli bir alerjik reaksiyon durumunda hastanın tansiyonu birdenbire çok fazla düşebilir.
Bu semptomların yanı sıra yumurta alerjisi yaşayan bireylerde anafilaksi de görülebilir. Anafilaksi, herhangi bir alerjiden kaynaklanabilen, son derece ciddi ve hayati tehlikesi bulunan bir durumdur. Çoğunlukla aniden ortaya çıkar. Anafilaksi ise şunlara yol açabilir:
- Bayılma
- Taşikardi
- Nefes almada zorluk
- Boğazda sıkışma
- Boğuk ses
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı
- İshal
- Ürtiker veya şişlik
- Dudakların mavi ya da beyaza dönmesi
- Baş dönmesi
- Düşük tansiyon
Emziren annelerin bebeklerinde yumurta alerjisi olabilir. Bu durumda anne yumurta tükettiğinde emen bebeklerde alerjik reaksiyonlar oluşabilir. Yaş fark etmeksizin yumurta tüketimi sonrasında bu belirtiler görüldüğü takdirde bir uzmandan yardım alınması gerekir.
Yumurta Alerjisi Nedenleri Nelerdir?
Yumurta alerjisinde vücudun bazı yumurta proteinlerini zararlı olarak algılamasıyla alerjik reaksiyonlar ortaya çıkar. Yumurta proteinleriyle temas edildiğinde antikorlar bu proteinleri tanır. Sonrasında antikorlar bağışıklık sistemine alerjik reaksiyonlara neden olan histamin ve diğer bileşenlerin salınması için sinyal verir. Diğer bir deyişle yumurta alerjisinin nedeni bağışıklık sisteminin aktif çalışmasıdır.
Yumurta alerjisi olan bazı kişiler hem pişmiş hem çiğ yumurtaya karşı alerjik olabilir. Ancak hastaların çoğunda yalnızca çiğ yumurta alerjisi görülür. Ek olarak yalnızca yumurta sarısı veya beyazına karşı alerji olabileceği gibi ikisi birden alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Yumurta Alerjisi Teşhisi Nasıl Konur?
Yumurta alerjisinin teşhis edilmesi için çeşitli yöntemler bulunur. Öncelikle tıbbi geçmiş dinlenerek bir muayene yapılır. Daha sonra teşhisin konulabilmesi için testler yapılabilir ve beslenme düzeninde değişiklikler yapılarak belirtilerin azalıp azalmadığı gözlenebilir.
Alerji tanısı koymak için sık kullanılan yollardan biri deri prick testidir. Yumurtanın alerjik reaksiyonlara neden olan bileşeni içerdiği proteinler olduğundan dolayı, az miktarda yumurta proteini iğne ile deri altına batırılır. Kişide yumurta alerjisi olması durumunda iğne batırılan yerde kısa bir süre içinde kabarıklık görülür.
Alerji tanısı için diğer bir yöntem ise kan testidir. Kan testi ile kandaki antikor miktarı kontrol edilir. Bu sayede alerjik reaksiyona yol açacak miktarda antikor olup olmadığı ve bağışıklık sisteminin yumurta proteinine verdiği tepki öğrenilebilir.
Kişide yumurta alerjisi olup olmadığını tespit edebilmek için az miktarda yumurta da verilebilir. Eğer herhangi bir reaksiyon görülmezse daha fazla yumurta verilir. Bu yöntem çok ciddi reaksiyonlara neden olabileceği için yalnızca uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
Testler dışında bir yöntem de yiyeceklerin takip edilmesi ve eliminasyon diyetidir. Yumurta alerjisinden şüphelenildiği takdirde yumurta ve yumurtalı yiyecekler diyetten çıkarılarak bir süre bu şekilde diyet yapılır. Sonrasında tekrar yavaş yavaş eklenerek reaksiyon olup olmadığına bakılır.
Yumurta Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Besin alerjisi yaşayan hastaların tedavisinde temel yaklaşım, kişinin alerjik besini diyetinden çıkarmasıdır. Aynı zamanda kazayla maruz kalınması durumunda yaşanabilecek risklerin önlenmesine yönelik bilgi edinilmesi gerekir. Buna ek olarak besin diyetten çıkarılırken hastanın bu besine duyduğu ihtiyaç da göz önünde bulundurulmalıdır.
Alerjiye neden olan besinin diyetten tamamen çıkarılması halinde beslenme yetersizliği oluşabilir. Özellikle yumurta, temel bir gıda olduğundan dolayı beslenme yetersizliği büyük bir risk olabilir. Böyle durumlarda ise takviyeler tavsiye edilebilir. Bununla birlikte işlenmiş gıdaların içeriği hakkında da bilgi edinilmelidir. Paketli gıdalarda yumurta az miktarda da olsa yer alabilir. Bu nedenle mutlaka etiketlerin okunması gerekir.
Yemek hazırlama ya da paketleme esnasında alerjik besine temas edilmesi de risk oluşturur. Özellikle restoranlarda bu daha sık rastlanan bir durum olduğundan yumurta alerjisi olan kişilerin yiyecekleri evde hazırlanarak önlem alınabilir. Bu önlemlerin yanı sıra hastanın durumuna göre ilaç tedavisi veya takviyeler de gerekli olabilir.
