Dış gebelik nedir? Dış gebelik olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Normal bir gebelikte, döllenmiş yumurta rahime yerleşir ve gelişir. Dış gebelikte, yumurta rahim dışında bir yere yerleşir (genellikle fallop tüplerine). Bu nedenle dış gebeliklere genellikle "tubal gebelik" denir.  Tubal gebelik, tüplerin dar yapısı nedeniyle embriyonun büyümesi için yeterli alan sağlamadığından, tüpün yırtılmasına ve şiddetli iç kanamaya yol açabilir. Yumurta ayrıca yumurtalığa, karına veya servikse yerleşebilir.

Bu alanların hiçbiri bir gebeliğin gelişmesi için doğru alana veya besleyici dokuya sahip değildir. Dış gebelik büyümeye devam ederse, yerleştiği vücut bölümünü (örneğin fallop tüpünü) yırtabilir (patlayabilir) ve hamile kadın için ölümcül olabilecek şiddetli kanamaya neden olabilir. Klasik bir dış gebelik canlı doğuma dönüşmez.

Dış gebelik nedir?

Dış gebelik (Ektopik gebelik), rahmin dışında genellikle fallop tüplerinden birine yerleşmesi sonucunda gerçekleşen bir gebeliktir. Dış gebelik, fallop tüpünün patlamasına veya yırtılmasına neden olabilir. Yani normal bir gebelik gibi devam edemez.  Bu durum annenin hayatını tehdit eder.  

Dış gebelik nerede gelişir?

Ektopik gebelik için en yaygın yer fallop tüpüdür. Ektopik gebeliklerin yaklaşık %90'ı fallop tüpünde meydana gelir.

Dış gebelik neden olur?

Çoğu gebelikte, döllenmiş yumurta fallop tüpünden rahime (uterus) doğru hareket eder. Yumurtanın tüpler boyunca hareketi engellenirse veya yavaşlarsa, bu dış gebelikle sonuçlanabilir. 

Dış gebeliğe neden olabilecekler şöyle sıralanabilir:

Fallop tüplerinde doğumsal kusur.

Apandisit patlamasından sonra oluşan yara izi.

Endometriozis.

Geçmişte dış gebelik geçirmiş olmak.

Kadın organlarında daha önce geçirilmiş enfeksiyonlardan veya cerrahi müdahalelerden kaynaklanan yara izleri.

Geçmiş karın ameliyatı öyküsü.

Dış gebelik riskini artıran diğer nedenler şunlardır:

35 yaş üstü olmak.

Doğum kontrol cihazı (RİA) takılıyken hamile kalmak.

Fallop tüplerinizin bağlanması.

Hamile kalmak için fallop tüplerini çözmek için ameliyat geçirmiş olmak.

Birden fazla cinsel partneri olmuş olmak.

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.

Bazı kısırlık tedavileri.

Bazen sebep bilinmez. Hormonların rolü olabilir. 

Ektopik gebelik için en yaygın yer fallop tüpüdür. Nadir durumlarda bu, yumurtalıkta, karında veya servikste meydana gelebilir. Doğum kontrol yöntemi kullansanız bile dış gebelik oluşma ihtimali vardır.

Dış gebelik olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Ektopik gebeliğin teşhisi zor olabilir, çünkü semptomlar, genellikle normal erken gebelik semptomlarına benzer. Bunlar arasında adet gecikmesi, göğüslerde hassasiyet, mide bulantısı, kusma, yorgunluk veya sık idrara çıkma yer alabilir. Genellikle, dış gebeliğin ilk uyarı işaretleri ağrı veya vajinal kanamadır. Pelviste, karında hatta omuzda veya boyunda ağrı olabilir (eğer yırtılmış bir ektopik gebelikten gelen kan birikip belirli sinirleri tahriş ederse). Ağrı hafif ve donuk ila şiddetli ve keskin arasında değişebilir. Pelvisin sadece bir tarafında veya her yerinde hissedilebilir.

4/5 haftalık dış gebelik belirtileri nelerdir?

Dış gebelik, gebeliğin 5 ila 10. haftaları arasında ortaya çıkar ve kendini belli eder. Dış gebelik yaşayanlar karın ağrısı, vajinal kanama ve omuz ağrısı gibi belirtileri yaşayabilirler.

Dış gebelik kaçıncı haftada belli olur?

Dış gebelik genellikle gebeliğin erken dönemlerinde keşfedilir. Doktorlar ektopik gebelikleri genellikle ilk trimesterde (gebeliğin 12. haftasına kadar) teşhis eder. Ancak bazı kadınlarda ilk başta hiçbir belirti olmaz. Erken bir tarama sorunu gösterene kadar ektopik gebelikleri olduğunu fark etmeyebilirler.

Dış gebelik olanlar ne yapmalı?

Dış gebelik belirtileri görülen hastaların mutlaka uzman bir kadın hastalıkları ve doğum doktoruna başvurması gerekir. Çünkü, fetüs (gelişen embriyo) dış gebelikte kurtarılamaz. Bu yüzden annenin hayatını riske sokmamak için gebeliğin çok fazla büyümeden önce çıkarılması gereklidir.

Ektopik gebeliği tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaç metotreksattır. Bu ilaç hücrelerin büyümesini durdurur ve bu da gebeliği sonlandırır. Gebelik daha sonra vücut tarafından 4-6 hafta boyunca emilir. Bu, fallop tüpünün çıkarılmasını gerektirmez.

Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

Dış gebelik diğer adıyla ektopik gebelik yaşamı tehdit edici olabilir. Gebelik normal doğum dönemine kadar devam edemez. Dış gebelik tanısı konulduğu anda, komplikasyonları veya hatta ölümü önlemek için gebeliğin sonlandırılması zorunludur.

İlaçlar

Bazen erken dış gebeliği, embriyonun büyümesini durduran metotreksat enjeksiyonuyla tedavi edilebilir. Metotreksat, düşük hCG seviyeleri ve sağlam fallop tüpleri olan kadınlar için uygundur. Ektopik gebeliklerin tedavisinde metotreksat enjeksiyonunun başarı oranı çok yüksektir. Enjeksiyon işleminden sonra karın ağrısı veya kramplar hissedebilirsiniz. Doktorunuz ağrıyı ve rahatsızlığı gidermek için parasetamol reçete edebilir; metotreksat ile birlikte alındığında yan etkilere neden olduğu için ibuprofen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar almaktan kaçınmalısınız. Doktorunuz, tespit edilemez hale gelene kadar hCG seviyenizi takip edecektir. Ancak tekrar metotreksat enjeksiyonuna ihtiyacınız olabilir. 

Ameliyat

Eğer gebelik daha ileri bir aşamadaysa, genellikle dış gebeliği çıkarmak ve fallop tüpünü onarmak için açık karın ameliyatı veya laparoskopi zorunludur. Bazılarında, tekrarlayan bir ektopik gebelik, ciddi tüp hasarı veya kontrol edilemeyen kanama varsa doktor fallop tüpünü çıkarabilir.

Dış gebelik kendi kendine düşer mi?

Dış gebelikte kendi kendine düşme durumlarına sık olmamakla birlikte rastlanılmaktadır. Böyle durumlarda genellikle karın içerisine hafif bir kanama olur ve dış gebelik sonlanmış olur.

Dış gebelik sonrası hamilelik mümkün müdür?

Dış gebelik sonlandırıldıktan sonra, başarılı bir gebelik mümkündür, ancak olası riskler konusunda doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.