Göz, en değerli duyu organlarından biri olarak kabul görür. Göz muayeneleri, hem koruyucu göz sağlığını korumak hem de olası rahatsızlıkların tanısını gerçekleştirmek amacıyla yapılır. Bu süreçte gözlerin anatomik durumları ve işlevsel özellikleri detaylı olarak değerlendirilir. Göz değerlendirmeleri, içerisinde göz hizalanmalarından göz hareketlerine kadar pek çok detayı içinde barındırır.
Günümüzde görüş niteliğini olumsuz yönde etkileyen problemlerin çözümünde yeni nesil teknolojik yaklaşımlar ön plana çıkar. Göz cerrahisinde verilecek kararlar, hastaya yönelik kapsamlı göz değerlendirmesinden sonra sağlık uzmanlarınca verilir.
Göz Hastalıkları Hakkında
Göz sağlığı, yaşam kalitesi bakımından son derece önemlidir. Kimi göz rahatsızlıklarının erken dönemlerde belirlenip tedavi edilmesi, görme kaybına dek gidebilecek kalıcı hasarların önüne geçmektedir. Tam da bu nedenle belli aralıklarla göz muayenesinden geçmek, gözlerde oluşabilecek olası rahatsızlıkları henüz ilerlemeden saptamak kritik bir öneme sahiptir. Genel olarak her sağlıklı birey senede bir defa genel göz taraması yaptırmalıdır. Bebeklerde ise muayeneler daha sık aralıklarla yaptırılmalıdır.
Göz sağlığıyla alakalı şikâyetleri bulunan kişiler, vakit kaybetmeden sağlık uzmanlarından destek almalıdır. Göz hastalığı uzmanları günümüzde hem teşhis hem de tedavi sürecinde en yeni teknolojilerden faydalanmaktadır. Gözler, beyne ulaşan verilerde çok kritik bir role sahiptir. Göz muayenelerinde airpuff, otorefraktokeratometre, biyomikroskop ya da aplanasyon tonometreleri başta olmak üzere pek çok ölçüm cihazından yararlanılır.
Göz hastalıkları söz konusu olduğunda katarakt cerrahisi, göz tansiyonu, şaşılık, çocuk göz hastalıkları, göz estetiği, kornea rahatsızlıkları, retina hastalıkları gibi farklı başlıklardan söz edilebilir. Kısa süreli de olsa görme yeteneğinde düşüş, gözde ışık çakmaları, gözde sulanma, sisli görüş, gözde kızarıklık, göz çevresinde ağrı, çift görme, göz kayması gibi durumlarda mutlaka göz doktoruna görünmek gerekir.
Göz Hastalıklarında Uygulanan Tedaviler
Göz hastalıklarında başvurulan tedaviler, cerrahi müdahalelerden lazer prosedürlerine kadar geniş bir seçenek havuzu sunar. Göz rahatsızlıkları, birbirinden farklı bir tedavi yaklaşımına ihtiyaç duyabilir. Sağlık uzmanı tarafından uygulanan tedavi yöntemleri genel olarak kişinin mevcut sağlık durumuna, tıbbi öyküsüne, yaşına ve elbette gözdeki problemin yapısına bağlı olarak değişebilir.
Genel Göz Muayenesi
Genel göz muayenesi, gözde birden çok unsurun kapsamlı biçimde sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmesini ifade eder. Göz muayenesi kapsamına birçok modern teknikten yararlanılır. Hekim, hastayı dinledikten sonra duruma göre gözün kırma kusuru ölçümü, biyomikroskopik muayene, bilgisayar destekli görme alanı ölçümü, görme keskinliği muayenesi ve göz dibi muayenesi gibi tekniklerden yararlanabilir.
Gözün kırma kusuru ölçümünde genellikle otorefraktometre cihazı kullanılır. Böylece hastada astigmat, miyop ya da hipermetrop olup olmadığı denetlenir. Görme keskinliği muayenesinde şekil, sayı ya da harfler belli bir mesafeden okunur.
Katarakt
Katarakt, kişinin kendi merceğinin matlaşmasına ya da yüzey bölümünde ortaya çıkan lekelenmelerle beraber saydamlığını kaybetmesiyle ortaya çıkan göz rahatsızlığını ifade eder. Katarak, cerrahi işlemlerle çözüme kavuşturulur. Doğru zamanda müdahale gerçekleşmediğinde görme hasarı gibi ciddi sonuçları beraberinde getirebilir.
Cerrahi işlem esnasında gözdeki doğal mercek çıkarılır ve yapay bir mercek konumlandırılır. Bu yöntem fakoemülsifikasyon yöntemi olarak bilinir. Katarakt ameliyatları 20-30 dakika içerisinde sonuçlanır. Hasta aynı gün sorunsuz şekilde taburcu edilir. Eğer iki gözde de katarakt sorunu varsa müdahale genellikle belli aralıklarla gerçekleştirilir.
Kontakt Lens
Kontakt lens, korneanın önüne yerleştirilen yapay mercekleri ifade eder. Kornea aynı zamanda gözün en dış bölgesi olarak da bilinir. Kontakt lens, göz kırma problemi olan hastaların çok daha net görmesine olanak tanır. Miyopi, hipermetrop, presbiyop veya astigmat gibi görme sorunlarının tedavisinde kullanılabilir.
Keratokonus
Kornea şeklinin bozulmaya başladığı, ön tarafa doğru sivrilip koni biçiminde çıkıntı oluşturduğu göz problemini ifade eder. Genel olarak gözün sıklıkla ovuşturulması, keratokonus rahatsızlığını tetikler. Tedavi sürecinde çapraz bağlama teknikleri (cross link) ile beraber lenslerden faydalanmak mümkündür. Işığa karşı hassasiyet, gözde kızarıklık, düz çizgilerin bükülmüş gibi görünmesi, sık gözlük numarası değişmesi en sık karşılaşılan belirtiler arasındadır. Keratokonus hastalığının nedenleri kesin olarak belirlenememiştir. Yine de kalitesi düşük kontakt lenslerin ve genetik faktörlerin hastalığın oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.
Lazer Cerrahisi
Göz hastalıkları işlemlerinde teknolojik unsurların en fazla kullandığı seçeneklerden biri olan lazer tedavisinde, lazer ışını farklı derinliklerdeki göz dokularına odaklanır. Farklı göz kusurları için lazer teknolojisinden somut düzeyde yararlanılır. Bunlar arasında göz çizdirme ameliyatı olarak da bilinen excimer lazer, no touch lazer, glokom lazer tedavisi, argon lazer ve YAG lazer ön plana çıkan opsiyonlardır.
Göz çizdirme ameliyatlarında hipermetrop, astigmat ya da miyop gibi yaygın problemleri düzeltmek amaçlanır. Lazer göz ameliyatları, lens ve gözlük ihtiyacını ortadan kaldırır. Retina tabakasında yırtık problemi konusunda riskler taşıyan ya da katarakt ameliyatı geçirmiş olan hastalar no-touch/PRK lazer yöntemine yönlendirilebilir. Glokom lazer tedavisi ise göz tansiyonu problemine odaklanmaktadır. Kullanılan lazer yöntemi “Selektif Lazer Trabeküloplasti” olarak da bilinmektedir. Şeker hastalığına bağlı retina hasarında ise argon lazer kullanılmaktadır.
Kornea Cerrahisi
Kornea cerrahisi kendi içerisinde DSAEK, PK, DMEK ve DALK gibi işlemleri barındırır. Genel itibarıyla kusurlu olan kornea, sağlıklı kornea dokusuyla değiştirilir. Korneadaki ön tabakanın değişime uğradığı nakil işlemleri DALK olarak bilinir. Eğer değiştirilen kısım endotel ise bu işlem DSAEK ve DMEK biçiminde ifade edilir. Kornea bölümünün tam bir kat olarak değiştirilmesi işlemine ise PK (Penetran Keratoplasti) denir.
Göz hastalıklarındaki tüm bu önemli cerrahi dalların yanında refraktif cerrahi, orbita cerrahisi, retina hastalıkları, göz kapağı estetiği, göz kapağı tümörleri, diyabetik göz hastalıkları, kornea kök hücre nakilleri, kornea yüzey hastalıkları gibi başlıklardan söz etmek mümkündür. Göz hastalığı işlemlerinin tespit sürecinde göz kuruluğu testleri, renk görme testleri, bilgisayarlı görme alanı testleri, pakimetri, göz tansiyonu ölçümü, göz ultrasonografisi, optik koherent tomografi (OCT, göz tomografisi) gibi önemli testlerden yararlanılabilir.
Göz Hastalıkları İşlemleri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Görüşün bulanıklaşması, net görüşün sağlanamaması, dumanlı veya puslu görüş gibi durumlarda uzman doktora başvurmak gerekir.
Uzak görüşünün olması gerektiği gibi olamadığı durumlarda, uzağı görememe kusurundan söz edilir. Miyopi denilen bu göz kusurunda, sağlıklı görüşü sağlamanın veya netleştirmenin farklı tedavileri mevcuttur.
Işığa duyarlı olan hücrelerden oluşan ve görmeyi sağlayan retina, göz küresinin arka duvarını kaplayan tabakadır. Retina yırtılması, ışık çakmaları, ani görüş kaybı gibi durumlar, gözde uçuşan cisim görme, sarı nokta hastalığı, gece körlüğü, damar tıkanıklıkları gibi hastalıklar görülebilir. Kontrolsüz şeker hastalığı veya hipertansiyonda da retinal problemler görülebilir. Prematüre doğan bebeklerde de retinal problemler (prematüre retinopatisi,ROP) görülebilir.