Alerjik rinit, saman nezlesi veya burun alerjileri için kullanılan tıbbi terimdir. Alerjik rinit, vücudun bağışıklık sisteminin havadaki bir tahriş ediciye tepki vermesiyle oluşur. Tahriş ediciler (alerjenler) o kadar küçüktür ki bunlar burundan veya ağızdan kolaylıkla solunabilir. Polen, evcil hayvan tüyü, küf ve böcekler alerjik rinit semptomlarına yol açabilir. Birçok kişinin saman nezlesi olarak adlandırmasına rağmen, samanın neden olmadığını belirtmek önemlidir. Ateşe de neden olmaz.
Alerjik rinit nedir?
Alerjik rinit (saman nezlesi), hapşırma, burunda tıkanıklık ya da akıntı, burun kaşıntısı ve gözlerde sulanmaya neden olan alerjik bir reaksiyondur. Polen, toz, küf, böcekler veya belirli hayvanlardan gelen deri döküntüleri gibi bir alerjenden kaynaklanır.
Alerjik rinitin 2 formu vardır:
Mevsimsel (saman nezlesi)
Havadaki polen ve/veya küf sporlarına karşı alerjiden kaynaklanır. Polen, çiçekli bitkilerden gelen ince tozdur. Havada taşınabilir ve kolayca solunabilir. Semptomlar mevsimseldir ve genellikle ilkbahar, yaz sonu ve sonbaharda görülür. Bu, alerjinin en yaygın biçimidir.
Uzun süreli (kronik)
Toz akarları, evcil hayvan kılı veya kepeği veya küf gibi diğer alerjenlerden kaynaklanır. Belirtiler yıl boyunca görülür.
Alerjik rinit belirtileri nelerdir?
Saman nezlesi belirtileri yıl boyunca görülebilir. Açık hava alerjileri, kişilerin yaşadıkları yerlere bağlı olarak ilkbahar, yaz ve sonbaharın başlarında daha kötüdür. Sıcak havalarda yabani otlar ve çiçeklerin çiçek açması nedeniyle polen sayıları oldukça yüksektir. Evcil hayvan tüyleri ve toz akarları gibi kapalı alanlarda görülen alerjiler, insanlar pencereleri kapalıyken daha fazla zaman geçirdiklerinden kışın daha da kötüleşebilir.
Alerjik rinit genellikle soğuk algınlığına benzer semptomlara neden olur, örneğin:
Hapşırma.
Öksürük.
Kaşıntı (çoğunlukla göz, burun, ağız, boğaz ve ciltte).
Burun akması.
Burun tıkanıklığı.
Baş ağrısı.
Burun ve yanaklarda basınç.
Kulakta dolgunluk ve patlama sesi.
Boğaz ağrısı.
Sulu, kırmızı veya şiş gözler.
Gözlerin altında koyu halkalar.
Koku alma sorunu.
Alerjik rinit, soğuk algınlığı veya gripten daha uzun, birkaç hafta sürebilir. Ateşe neden olmaz. Burun akıntısı ince, sulu ve berraktır. Soğuk algınlığı veya gripten kaynaklanan burun akıntısı daha kalın olma eğilimindedir. Kaşıntı (çoğunlukla gözlerde, burunda, ağızda, boğazda ve ciltte) saman nezlesinde yaygındır ancak soğuk algınlığı veya gripte yaygın değildir. Hapşırma saman nezlesinde daha sık görülür. Hatta şiddetli hapşırık atakları bile geçirebilirsiniz.
Alerjik rinit atağı kaç gün sürer?
Birçok kişide birkaç gün sonra kendiliğinden düzelir. Diğerlerinde, özellikle alerjisi olanlarda, rinit kronik bir sorun olabilir. Rinit, alerjen maruziyetiyle haftalarca veya aylarca sürebilir.
Alerjik rinit tedavisi
Alerjik rinit tedavisi, semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır. Hafif alerjik rinit semptomları çoğunlukla evde tedavi edilebilir. Mümkünse alerjinizi tetikleyen şeylerden uzak durmaya çalışın. Reçeteli veya reçetesiz olarak satılan birkaç alerji ilacı semptomları iyileştirebilir. Bunlar:
Antihistaminikler
Vücudun alerjik bir tepki sırasında salgıladığı histamini bloke ederler. Antihistaminikler hap, sıvı, göz damlası, burun spreyi ve inhaler gibi formlarda bulunabilir.
Nazal steroid spreyler
Burun dokularının solunan alerjenlere verdiği tepkiyi azaltır. Bu, burnunuzdaki şişliği hafifletmeye yardımcı olur, böylece daha az tıkanmış hissedersiniz. Kronik semptomları olan hastaları tedavi etmede en etkili olanlardır. Birçok nazal steroid reçetesiz olarak mevcuttur. Başladıktan sonra 2 haftaya kadar faydalarını hissetmeyebilirsiniz.
Lökotrien inhibitörleri
Lökotrienleri bloke etmeye yardımcı olan reçeteli haplardır. Lökotrienler, vücudun alerjenlere maruz kaldığında salgıladığı başka bir kimyasal sınıfıdır.
Kromolin sodyum
Vücudun alerjenlere verdiği tepkiyi önlemeye yardımcı olan bir burun spreyidir. Bu ilacın etki etmeye başlaması 2 ila 4 hafta sürebilir. Reçetesiz olarak temin edilebilir.
Göz damlaları
Diğer ilaçlar gözlerdeki kaşıntı ve sulanmaya yardımcı olmadığında, doktorunuz göz damlaları yazabilir. Bazıları reçetesiz satılmaktadır.
Alerji aşıları veya dilaltı tabletleri (immünoterapi olarak da bilinir),
Diğer tedavileri deneyen ancak hala alerji semptomları olan kişiler için bir seçenektir. Bu aşılar veya eriyen tabletler, alerjiniz olan alerjenden çok az miktarda içerir. Vücudunuzun alerjenlere alışması için düzenli bir programda verilirler. Bu, vücudunuzun alerjenlere olan duyarlılığını azaltmaya yardımcı olur. Zamanla, alerji semptomlarınız daha az şiddetli hale gelecektir.
Bu ilaçlar, alerjenlere maruz kalmadan önce düzenli olarak kullanıldığında semptomların önlenmesine yardımcı olur. Hamileyseniz, doktorunuz hangi ilaçları almanızın güvenli olduğunu söyleyecektir. Hamilelik sırasında bazı alerji semptomları hamileliğin doğal bir parçasıdır ve alerjik rinit değildir.
Reçetesiz satılan burun spreyleri semptomlarınızı kötüleştirebileceğinden 5 günden uzun süre kullanılmamalıdır.
